گنجور

بخش ۶۹ - غلام زنده دلانم که عاشق سره اند

غلام زنده دلانم که عاشق سره اند
نه خانقاه نشینان که دل بکس ندهند
به آن دلی که برنگ آشنا و بیرنگ است
عیار مسجد و میخانه و صنم کده اند
نگاه از مه و پروین بلند تر دارند
که آشیان بگریبان کهکشان ننهند
برون ز انجمنی در میان انجمنی
بخلوت اند ولی آنچنان که با همه اند
بچشم کم منگر عاشقان صادق را
که این شکسته بهایان متاع قافله اند
به بندگان خط آزادگی رقم کردند
چنانکه شیخ و برهمن شبان بی رمه اند
پیاله گیر که می را حلال می گویند
حدیث اگرچه غریب است راویان ثقه اند

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: سایت علامه اقبال

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

غلام زنده دلانم که عاشق سره اند
نه خانقاه نشینان که دل بکس ندهند
هوش مصنوعی: من از افرادی هستم که دل زنده و پرشوری دارند و عاشق حقیقت و زیبایی هستند، نه از کسانی که در خانقاه‌ها نشسته‌اند و دل و روحشان را به هیچ چیز نمی‌دهند.
به آن دلی که برنگ آشنا و بیرنگ است
عیار مسجد و میخانه و صنم کده اند
هوش مصنوعی: به قلبی که نه به رنگ‌های ظاهری وابسته است و نه به شناخت‌های معمولی، اهمیت و ارزش واقعی مکان‌های عبادت، شراب‌خانه و معبدها اندازه‌گیری می‌شود.
نگاه از مه و پروین بلند تر دارند
که آشیان بگریبان کهکشان ننهند
هوش مصنوعی: آنان که در جستجوی آشیانه‌ای در کهکشان هستند، نگاهی بالاتر از مه و ستاره‌های پروین دارند.
برون ز انجمنی در میان انجمنی
بخلوت اند ولی آنچنان که با همه اند
هوش مصنوعی: در خارج از جمعی، در درون یک جمع دیگر هستم، در حالی که در تنهایی به سر می‌برم، اما به گونه‌ای هستم که با همه ارتباط دارم.
بچشم کم منگر عاشقان صادق را
که این شکسته بهایان متاع قافله اند
هوش مصنوعی: به چشم کم به عاشقان واقعی نگاه نکن، زیرا این افراد شکسته و زخمی، ارزش واقعی بار و بنه ی کاروان را دارند.
به بندگان خط آزادگی رقم کردند
چنانکه شیخ و برهمن شبان بی رمه اند
هوش مصنوعی: آزادگان را به گونه‌ای شایسته توصیف کردند که در زندگی روزمره، مانند شیخ و برهمن، بدون دارایی و بی‌میانداری، به سر می‌برند.
پیاله گیر که می را حلال می گویند
حدیث اگرچه غریب است راویان ثقه اند
هوش مصنوعی: دست به می‌زن و بنوش که نوشیدنی حلال است، هرچند این مطلب به نظر غریب می‌آید، اما راویان آن قابل اعتماد هستند.