گنجور

بخش ۲۲ - یا مسلمان را مده فرمان که جان بر کف بنه

یا مسلمان را مده فرمان که جان بر کف بنه
یا درین فرسوده پیکر تازه جانی آفرین
یا چنان کن یا چنین
یا برهمن را بفرما نو خداوندی تراش
یا خود اندر سینهٔ زناریان خلوت گزین
یا چنان کن یا چنین
یا دگر آدم که از ابلیس باشد کمترک
یا دگر ابلیس بهر امتحان عقل و دین
یا چنان کن یا چنین
یا جهانی تازه ئی یا امتحانی تازه ئی
می کنی تا چند با ما آنچه کردی پیش ازین
یا چنان کن یا چنین
فقر بخشی؟ باشکوه خسرو پرویز بخش
یا عطا فرما خرد با فطرت روح الامین
یا چنان کن یا چنین
یا بکش در سینهٔ من آرزوی انقلاب
یا دگرگون کن نهاد این زمان و این زمین
یا چنان کن یا چنین

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
منبع اولیه: سایت علامه اقبال

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

یا مسلمان را مده فرمان که جان بر کف بنه
یا درین فرسوده پیکر تازه جانی آفرین
هوش مصنوعی: به او حکم نکن که جانش را در خطر بگذارد، یا اینکه در این بدن فرسوده و خسته، روحی تازه بخواهد بیافریں.
یا چنان کن یا چنین
هوش مصنوعی: یا این کار را انجام بده یا آن کار را.
یا برهمن را بفرما نو خداوندی تراش
یا خود اندر سینهٔ زناریان خلوت گزین
هوش مصنوعی: یا ای برهمن، اگر می‌خواهی خدای جدیدی بسازی، این کار را بکن و یا خود را در دل عابدان گناهکار پنهان کن.
یا چنان کن یا چنین
هوش مصنوعی: یا به این شکل پیش برو یا به شکل دیگر.
یا دگر آدم که از ابلیس باشد کمترک
یا دگر ابلیس بهر امتحان عقل و دین
هوش مصنوعی: شاید آدمی باشد که از ابلیس نیز کمتر باشد، یا شاید ابلیسی وجود داشته باشد که برای آزمایش عقل و دین انسان‌ها آمده باشد.
یا چنان کن یا چنین
هوش مصنوعی: این جمله به معنای این است که گزینه‌هایی وجود دارد و فرد باید یکی از دو راه یا روش را انتخاب کند. یعنی باید تصمیم بگیرد که به کدام سمت برود یا چه اقدامی انجام دهد.
یا جهانی تازه ئی یا امتحانی تازه ئی
می کنی تا چند با ما آنچه کردی پیش ازین
هوش مصنوعی: یا یک دنیای جدید به وجود می‌آوری یا امتحانی جدید از ما می‌گیری، اما تا کی می‌خواهی با ما همان کارهایی را که قبل از این کرده‌ای، تکرار کنی؟
یا چنان کن یا چنین
هوش مصنوعی: یا این گونه کن یا آن گونه.
فقر بخشی؟ باشکوه خسرو پرویز بخش
یا عطا فرما خرد با فطرت روح الامین
هوش مصنوعی: فقر می‌تواند بخشی از زندگی باشد، اما زیبایی و عظمت خسرو پرویز، پادشاه ایرانی، بیشتر درخشان است. همچنین، ای کاش خرد و حکمت را به ما عطا کنی که با روح پاک و فرشته‌گون ما هماهنگ باشد.
یا چنان کن یا چنین
هوش مصنوعی: یا اینگونه عمل کن، یا آنگونه.
یا بکش در سینهٔ من آرزوی انقلاب
یا دگرگون کن نهاد این زمان و این زمین
هوش مصنوعی: یا در دل من آرزوی تغییر و انقلاب را بسوزان یا این زمان و این جهان را تغییر بده.
یا چنان کن یا چنین
هوش مصنوعی: یا به این صورت عمل کن یا به آن صورت.