گنجور

بخش ۱۴ - گرچه شاهین خرد بر سر پروازی هست

گرچه شاهین خرد بر سر پروازی هست
اندرین بادیه پنهان قدر اندازی هست
آنچه ازکار فروبسته گره بگشاید
هست و در حوصلهٔ زمزمه پروازی هست
تاب گفتار اگر هست شناسائی نیست
وای آن بنده که در سینه او رازی هست
گرچه صد گونه بصد سوز مرا سوخته اند
ای خوشا لذت آن سوز که هم سازی هست
مرده خاکیم و سزاوار دل زنده شدیم
این دل زنده و ما ، کار خدا سازی هست
شعلهٔ سینهٔ من خانه فروز است ولی
شعله ئی هست که هم خانه براندازی هست
تکیه بر عقل جهان بین فلاطون نکنم
در کنارم دلکی شوخ و نظر بازی هست

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: سایت علامه اقبال

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گرچه شاهین خرد بر سر پروازی هست
اندرین بادیه پنهان قدر اندازی هست
هوش مصنوعی: اگرچه خرد و اندیشه مانند یک شاهین به پرواز در آمده، اما در این دشت وسیع، توانایی و ارزش آن پنهان مانده است.
آنچه ازکار فروبسته گره بگشاید
هست و در حوصلهٔ زمزمه پروازی هست
هوش مصنوعی: هر چه در زندگی و کارها موجب بسته شدن راه‌ها و مشکلات می‌شود، می‌تواند با اندیشه و تفکر حل شود. همچنین، در دل هر صدایی، امید و امکان برای پرواز و پیشرفت وجود دارد.
تاب گفتار اگر هست شناسائی نیست
وای آن بنده که در سینه او رازی هست
هوش مصنوعی: اگر کسی توانایی بیان احساسات و افکارش را داشته باشد، نشانه‌ای از شناخت اوست. اما وای بر کسی که در دلش رازی دارد و نمی‌تواند آن را بیان کند.
گرچه صد گونه بصد سوز مرا سوخته اند
ای خوشا لذت آن سوز که هم سازی هست
هوش مصنوعی: اگرچه مرا با صد درد و ناراحتی سوزانده‌اند، ولی خوشا به حال من که لذت آن سوختن را حس می‌کنم، زیرا به نوعی با آن سازگاری دارم.
مرده خاکیم و سزاوار دل زنده شدیم
این دل زنده و ما ، کار خدا سازی هست
هوش مصنوعی: ما از خاک به وجود آمده‌ایم و به زندگی دل زنده‌ای دست یافته‌ایم. وجود این دل زنده و ما، نمایانگر کار و آفرینش خداوند است.
شعلهٔ سینهٔ من خانه فروز است ولی
شعله ئی هست که هم خانه براندازی هست
هوش مصنوعی: شعله‌ای که در دل من می‌سوزد، گرمای زیادی دارد و می‌تواند باعث روشنایی شود، اما این شعله‌ همچنین می‌تواند همه چیز را نابود کند.
تکیه بر عقل جهان بین فلاطون نکنم
در کنارم دلکی شوخ و نظر بازی هست
هوش مصنوعی: به عقل و دانش فلسفی فلاطون اتکا نکنم، زیرا در کنارش دلی سرشار از عشق و بازیگوشی وجود دارد.