اقبال لاهوریبخش ۱۰۳ - بیا که خاوریان نقش تازه‌ای بستند
بیا که خاوریان نقش تازه‌ای بستند
دگر مرو به طواف بتی که بشکستند
چه جلوه‌ای‌ست که دل‌ها به لذت نگهی
ز خاک راه مثال شراره برجَستند
کجاست منزل تورانیان شهرآشوب
که سینه‌های خود از تیزی نفس خستند
تو هم به ذوق خودی رس که صاحبان طریق
بریده از همه عالم به خویش پیوستند
به چشم مرده‌دلان کائنات زندانی است
دو جام باده کشیدند و از جهان رستند
غلام همت بیدار آن سوارانم
ستاره را به سنان سُفته در گره بستند
فرشته را دگر آن فرصت سجود کجاست
که نوریان به تماشای خاکیان مستند
بخش ۱۰۲ - عشق اندر جستجو افتاد آدم حاصل است: عشق اندر جستجو افتاد آدم حاصل استبخش ۱۰۴ - عشق را نازم که بودش را غم نابود نی: عشق را نازم که بودش را غم نابود نی
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: سایت علامه اقبال
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بیا که خاوریان نقش تازه‌ای بستند
دگر مرو به طواف بتی که بشکستند
هوش مصنوعی: بیا که خاور زمین جلوه‌ای نو به خود گرفته است؛ دیگر اجازه نده که دور بگردی و به عبادت بتی بپردازی که شکسته شده است.
چه جلوه‌ای‌ست که دل‌ها به لذت نگهی
ز خاک راه مثال شراره برجَستند
هوش مصنوعی: این بیت به زیبایی و تأثیر یک نگاه اشاره دارد. به این معنا که چگونه مشاهده‌ی یک نگاه دل‌انگیز می‌تواند باعث بیداری و شعله‌ور شدن احساسی عمیق در دل‌ها شود، همچنین به قدرت و جذابیت آن نگاه که از خاک و دنیای مادی فراتر می‌رود، اشاره می‌کند. به طور کلی، یک نگاه می‌تواند جادو و سحر خاصی داشته باشد که انسان‌ها را به وجد می‌آورد و زندگی‌شان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
کجاست منزل تورانیان شهرآشوب
که سینه‌های خود از تیزی نفس خستند
هوش مصنوعی: کجاست جایی که مردم توران، در آن به درگیری و شورش مشغول‌اند و دل‌هایشان از فشار و تنگی نفس خسته شده است؟
تو هم به ذوق خودی رس که صاحبان طریق
بریده از همه عالم به خویش پیوستند
هوش مصنوعی: به خودت شکوفایی و لذت را بچش؛ چرا که سالکان و عارفانی که به مقصد رسیده‌اند، از دنیای خارج جدا شده و به درون خود پیوسته‌اند.
به چشم مرده‌دلان کائنات زندانی است
دو جام باده کشیدند و از جهان رستند
هوش مصنوعی: مردان دل مرده، که در تنگنای زندگی گرفتارند، به‌گونه‌ای در دو جام شراب غرق شدند که از زنجیره‌های عالم رهایی یافتند و به آزادی دست یافتند.
غلام همت بیدار آن سوارانم
ستاره را به سنان سُفته در گره بستند
هوش مصنوعی: من خدمتگزار تلاش و اراده آن سواران هستم که ستاره‌ها را با تیر خود به دام انداختند و در گره‌ای چنگ زدند.
فرشته را دگر آن فرصت سجود کجاست
که نوریان به تماشای خاکیان مستند
هوش مصنوعی: فرشته نمی‌تواند دیگر فرصتی برای سجده پیدا کند، زیرا نورانی‌ها به تماشای انسان‌های خاکی مشغول هستند.