گنجور

بخش ۲۶ - در معنی اینکه سیدة النساء فاطمة الزهراء اسوه کامله ایست برای نساء اسلام

مریم از یک نسبت عیسی عزیز
از سه نسبت حضرت زهرا عزیز
نور چشم رحمة للعالمین
آن امام اولین و آخرین
آنکه جان در پیکر گیتی دمید
روزگار تازه آئین آفرید
بانوی آن تاجدار «هل اتی»
مرتضی مشکل گشا شیر خدا
پادشاه و کلبه ئی ایوان او
یک حسام و یک زره سامان او
مادر آن مرکز پرگار عشق
مادر آن کاروان سالار عشق
آن یکی شمع شبستان حرم
حافظ جمعیت خیرالامم
تا نشیند آتش پیکار و کین
پشت پا زد بر سر تاج و نگین
وان دگر مولای ابرار جهان
قوت بازوی احرار جهان
در نوای زندگی سوز از حسین
اهل حق حریت آموز از حسین
سیرت فرزند ها از امهات
جوهر صدق و صفا از امهات
مزرع تسلیم را حاصل بتول
مادران را اسوهٔ کامل بتول
بهر محتاجی دلش آنگونه سوخت
با یهودی چادر خود را فروخت
نوری و هم آتشی فرمانبرش
گم رضایش در رضای شوهرش
آن ادب پروردهٔ صبر و رضا
آسیا گردان و لب قرآن سرا
گریه های او ز بالین بی نیاز
گوهر افشاندی بدامان نماز
اشک او بر چید جبریل از زمین
همچو شبنم ریخت بر عرش برین
رشتهٔ آئین حق زنجیر پاست
پاس فرمان جناب مصطفی است
ورنه گرد تربتش گردیدمی
سجده ها بر خاک او پاشیدمی

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: سایت علامه اقبال

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مریم از یک نسبت عیسی عزیز
از سه نسبت حضرت زهرا عزیز
هوش مصنوعی: مریم به خاطر نسبت نزدیکی‌اش به عیسی بسیار باارزش است، در حالی که عیسی به خاطر ارتباطش با حضرت زهرا ارزش و منزلت دیگری دارد.
نور چشم رحمة للعالمین
آن امام اولین و آخرین
هوش مصنوعی: نور چشم پیامبر خدا، رحمت برای جهانیان و پیشوای همه امامان، از آغاز تا پایان است.
آنکه جان در پیکر گیتی دمید
روزگار تازه آئین آفرید
هوش مصنوعی: آن کسی که زندگی را به جهان بخشید، زمانی نو و قوانینی تازه به وجود آورد.
بانوی آن تاجدار «هل اتی»
مرتضی مشکل گشا شیر خدا
هوش مصنوعی: بانوی بزرگ و بافضیلت که در آیه «هل اتی» از او یاد شده است، همسر علی بن ابی‌طالب، شیر خدا و کسی که به مشکلات کمک می‌کند.
پادشاه و کلبه ئی ایوان او
یک حسام و یک زره سامان او
هوش مصنوعی: شاه و کلبه‌ای که او در آن زندگی می‌کند، هر دو دارای ویژگی‌های خاص خود هستند؛ هر یک از آن‌ها دارای نیرومندی و ابزارهایی برای حفاظت و قدرت هستند.
مادر آن مرکز پرگار عشق
مادر آن کاروان سالار عشق
هوش مصنوعی: مادر، نقطه‌ای است که عشق دور آن می‌چرخد و به نوعی رهبری‌کننده‌ی احساسات عاطفی و عشق در زندگی محسوب می‌شود.
آن یکی شمع شبستان حرم
حافظ جمعیت خیرالامم
هوش مصنوعی: شمعی که در شبستان حرم می‌درخشد، به معنای تجمع نیکوکاران و خوبان است.
تا نشیند آتش پیکار و کین
پشت پا زد بر سر تاج و نگین
هوش مصنوعی: تا زمانی که آتش جنگ و دشمنی خاموش نشود، نباید بر سر مقام و قدرت تکیه کرد و از آن بهره‌مند شد.
وان دگر مولای ابرار جهان
قوت بازوی احرار جهان
هوش مصنوعی: و دیگر آن که فرمانروای نیکان و نیكوكاران جهان، نیروی بازوی آزادگان این دنیا است.
در نوای زندگی سوز از حسین
اهل حق حریت آموز از حسین
هوش مصنوعی: در آواز زندگی، درد و سوزی از حسین وجود دارد که آزادی و آزادگی را به اهل حق می‌آموزد.
سیرت فرزند ها از امهات
جوهر صدق و صفا از امهات
هوش مصنوعی: سیرت و رفتار فرزندان تحت تأثیر مادرانشان قرار دارد و صفا و صداقت نیز از مادران به آن‌ها منتقل می‌شود.
مزرع تسلیم را حاصل بتول
مادران را اسوهٔ کامل بتول
هوش مصنوعی: زراعت تسلیم به بار نشسته و مادران، الگوی کامل تسلیم و فداکاری هستند.
بهر محتاجی دلش آنگونه سوخت
با یهودی چادر خود را فروخت
هوش مصنوعی: برای کمک به شخصی نیازمند، دلش به شدت سوخت و در عوض، چادر خود را به یک یهودی فروخت.
نوری و هم آتشی فرمانبرش
گم رضایش در رضای شوهرش
هوش مصنوعی: او نور و آتش است و نسبت به شوهرش فرمانبردار است و خوشحالی‌اش را در خوشنودی شوهرش می‌بیند.
آن ادب پروردهٔ صبر و رضا
آسیا گردان و لب قرآن سرا
هوش مصنوعی: شخصی که با صبر و رضایت تربیت شده است، مانند آسیایی است که به آرامی کار می‌کند و در کنار قرآن قرار دارد.
گریه های او ز بالین بی نیاز
گوهر افشاندی بدامان نماز
هوش مصنوعی: او که از درد و غم می‌گرید، به اندازه‌ای ارزشمند و گرانبهاست که مانند جواهر، نیازی به دلجویی ندارد و به عبادت و نماز خود ادامه می‌دهد.
اشک او بر چید جبریل از زمین
همچو شبنم ریخت بر عرش برین
هوش مصنوعی: اشک او از زمین مانند شبنم بر عرش بالا ریخته شد.
رشتهٔ آئین حق زنجیر پاست
پاس فرمان جناب مصطفی است
هوش مصنوعی: رشتهٔ حقیقت به پای بند است و پیرو دستورات حضرت محمد (ص) می‌باشد.
ورنه گرد تربتش گردیدمی
سجده ها بر خاک او پاشیدمی
هوش مصنوعی: اگر نبودند موانع، من بر خاک او سجده می‌کردم و گرد تربتش را بر سر و صورت خود می‌پاشیدم.

حاشیه ها

1392/12/14 18:03
ناشناس

باری در خدمت مرجع عالیقدر حضرت آِت الله العظمی صافی گلپایگانی بودم که ایشان چند بیتی از این شعر را از حفظ خواندند و وقتی همه آن را در این سایت پیدا کردم و خواندم واقعا لذت بردم که چه زیبا در وصف فاطمه زهرا علیهاالسلام سروده اند.

1398/12/27 07:02
مهدی مصباح

با درود!
من تفسیر دو بیت اخیر این شعر نفهمیدم و اگر بزرگی آن را لطف کند، ممنون می‌شوم.
من طوری برداشت کردم که گویا پیامبر اکرم از طواف قبر نهی فرموده و اگرنه اقبال دور قبر دختر پیامبر می گشت.

1399/09/29 02:11
محمد علی سالک

بیت آخر به این معنیست که اگر از سجده ( عبودیت ) به غیر خدا منع نبود گرد مزار حضرت زهرا سلام الله علیها طواف و بر قبر مطهرش سجده میکردم