بخش ۲۶۷ - حکیم اینشتین
جلوه ئی میخواست مانند کلیم ناصبور
تا ضمیر مستنیر او گشود اسرار نور
از فراز آسمان تا چشم آدم یک نفس
زود پروازی که پروازش نیاید در شعور
خلوت او در زغال تیره فام اندر مغاک
جلوتش سوزد درختی را چو خس بالای طور
بی تغیّر در طلسم چون و چند و بیش و کم
برتر از پست و بلند و دیر و زود و نزد و دور
در نهادش تار و شید و سوز و ساز و مرگ و زیست
اهرمن از سوزِ او و سازِ او جبریل و حور
من چه گویم از مقام آن حکیم نکته سنج
کرده زردشتی ز نسل موسی و هارون ظهور
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: سایت علامه اقبال
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
جلوه ئی میخواست مانند کلیم ناصبور
تا ضمیر مستنیر او گشود اسرار نور
هوش مصنوعی: شخصی میخواست همچون کلیم که با شکیبایی خود رازهای روشنی را به دست آورد و درونی روشن و مطلع داشته باشد.
از فراز آسمان تا چشم آدم یک نفس
زود پروازی که پروازش نیاید در شعور
هوش مصنوعی: تا آسمان، فاصلهای نیست و پرواز آدمی به این راحتی انجام میشود، اما این پرواز به گونهای است که به درک و شعور او نمیرسد.
خلوت او در زغال تیره فام اندر مغاک
جلوتش سوزد درختی را چو خس بالای طور
هوش مصنوعی: در تنهایی او که در میان تاریکی عمیق قرار دارد، در مکانی روشن، درختی مانند نی به شدت میسوزد.
بی تغیّر در طلسم چون و چند و بیش و کم
برتر از پست و بلند و دیر و زود و نزد و دور
هوش مصنوعی: بدون تغییر و تحول در محدودیتها و ویژگیها، چیزی که به روشنایی و صفا نزدیکتر است، بالاتر از همه فراز و نشیبها، زمان و مکان قرار دارد.
در نهادش تار و شید و سوز و ساز و مرگ و زیست
اهرمن از سوزِ او و سازِ او جبریل و حور
هوش مصنوعی: در وجود او احساساتی همچون شادی، غم، زندگی و مرگ وجود دارد. از درد و نواهای او، فرشتگان و حوریان هم متاثر میشوند.
من چه گویم از مقام آن حکیم نکته سنج
کرده زردشتی ز نسل موسی و هارون ظهور
هوش مصنوعی: من چگونه میتوانم درباره مقام آن حکیم که نکتهسنجی کرده و از نسل موسی و هارون ظهور کرده، صحبت کنم؟