اقبال لاهوریبخش ۲۵۳ - بیا که بلبل شوریده نغمه پرداز است
بیا که بلبل شوریده نغمه پرداز است
عروس لاله سراپا کرشمه و ناز است
نوا ز پردهٔ غیب است ای مقام شناس
نه از گلوی غزل خوان نه از رگ ساز است
کسی که زخمه رساند به تار ساز حیات
ز من بگیر که آن بنده محرمراز است
مرا ز پردگیان جهان خبر دادند
ولی زبان نگشایم که چرخ کج باز است
سخن درشت مگو در طریق یاری کوش
که صحبت من و تو در جهان خدا ساز است
کجاست منزل این خاکدان تیره نهاد
که هر چه هست چو ریگ روان به پرواز است
تنم گلی ز خیابان جنت کشمیر
دل از حریم حجاز و نوا ز شیراز است
بخش ۲۵۲ - خواجه ئی نیست که چون بنده پرستارش نیست: خواجه ئی نیست که چون بنده پرستارش نیستبخش ۲۵۴ - خاکیم و تند سیر مثال ستاره‌ایم: خاکیم و تند سیر مثال ستاره‌ایم
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: سایت علامه اقبال
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بیا که بلبل شوریده نغمه پرداز است
عروس لاله سراپا کرشمه و ناز است
هوش مصنوعی: بیا که بلبل در حالتی سرشار از شوق و هیجان، آواز می‌خواند. عروس گل لاله هم به زیبایی و ناز و کرشمه‌ای تمام عیار به نظر می‌رسد.
نوا ز پردهٔ غیب است ای مقام شناس
نه از گلوی غزل خوان نه از رگ ساز است
هوش مصنوعی: این صدا از دنیای نادیدنی و اسرارآمیز می‌آید، ای کسی که مقام و جایگاه را می‌شناسی. این نوا نه از صدای شاعرانی است که غزل می‌خوانند و نه از سازهایی که در دستان نوازندگان قرار دارند.
کسی که زخمه رساند به تار ساز حیات
ز من بگیر که آن بنده محرمراز است
هوش مصنوعی: کسی که به زندگی من آسیب زده و درد و رنجی به من وارد کرده، از من دور کن، چرا که او به رازهای درونی من آگاه است و به نوعی از من و وجودم خبر دارد.
مرا ز پردگیان جهان خبر دادند
ولی زبان نگشایم که چرخ کج باز است
هوش مصنوعی: به من خبر دادند که در دنیا افرادی هستند که از حقیقت وحشت دارند، اما من چیزی نمی‌گویم چون شرایط ناعادلانه است.
سخن درشت مگو در طریق یاری کوش
که صحبت من و تو در جهان خدا ساز است
هوش مصنوعی: با زبان تند و خشن صحبت نکن و در راه کمک و محبت تلاش کن، زیرا ارتباط و گفت‌وگوی ما در این دنیا به خاطر خداست و باید با نیکی و مهربانی باشد.
کجاست منزل این خاکدان تیره نهاد
که هر چه هست چو ریگ روان به پرواز است
هوش مصنوعی: کجاست جا و مکان این دنیای خاکی و تیره که هر چیزی در آن مانند ریگ‌هایی که به راحتی جابه‌جا می‌شوند، در حال تغییر و رفت و آمد است؟
تنم گلی ز خیابان جنت کشمیر
دل از حریم حجاز و نوا ز شیراز است
هوش مصنوعی: تنم مانند گلی است که از باغچه‌ای در بهشت کشمیر روییده، و دل من از حرمی در حجاز و نغمه‌ای از شیراز پر شده است.