اقبال لاهوریبخش ۲۴۲ - به یکی از صوفیه نوشته شد
هوس منزل لیلی نه تو داری و نه من
جگر گرمی صحرا نه تو داری و نه من
من جوان ساقی و تو پیر کهن میکده ئی
بزم ما تشنه و صهبا نه تو داری و نه من
دل و دین در گرو زهره وشان عجمی
آتش شوق سلیمی نه تو داری و نه من
خزفی بود که از ساحل دریا چیدیم
دانهٔ گوهر یکتا نه تو داری و نه من
دگر از یوسف گمگشته سخن نتوان گفت
تپش خون زلیخا نه تو داری و نه من
به که با نور چراغ ته دامان سازیم
طاقت جلوهٔ سینا نه تو داری و نه من
بخش ۲۴۱ - این گنبد مینائی این پستی و بالائی: این گنبد مینائی این پستی و بالائیبخش ۲۴۳ - دلیل منزل شوقم به دامنم آویز: دلیل منزل شوقم به دامنم آویز
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: سایت علامه اقبال
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
هوس منزل لیلی نه تو داری و نه من
جگر گرمی صحرا نه تو داری و نه من
هوش مصنوعی: نه تو در پی رسیدن به عشق لیلی هستی و نه من، هیچ‌کدام از ما شوق و اشتیاقی برای گشت و گذار در دل صحرا نداریم.
من جوان ساقی و تو پیر کهن میکده ئی
بزم ما تشنه و صهبا نه تو داری و نه من
هوش مصنوعی: من جوان و شادابم و تو کهنسالی از میخانه. جشن و سروری که ما برپا کرده‌ایم، پر از تشنگی است و هیچ‌کدام از ما، نوشیدنی نداریم.
دل و دین در گرو زهره وشان عجمی
آتش شوق سلیمی نه تو داری و نه من
هوش مصنوعی: دل و دین من و تو، تحت تأثیر زیبایی زهره‌ای است که فراتر از ما است. آتش اشتیاقی وجود دارد که نه تو آن را داری و نه من.
خزفی بود که از ساحل دریا چیدیم
دانهٔ گوهر یکتا نه تو داری و نه من
هوش مصنوعی: ما از کنار دریا یک ظرفی برداشتیم که دانه‌ای از بهترین گوهر در آن بود. اما نه تو این گوهر را داری و نه من.
دگر از یوسف گمگشته سخن نتوان گفت
تپش خون زلیخا نه تو داری و نه من
هوش مصنوعی: دیگر نمی‌توان درباره‌ی یوسف گم‌شده صحبت کرد، زیرا نه تو شوق و هیجان زلیخا را داری و نه من.
به که با نور چراغ ته دامان سازیم
طاقت جلوهٔ سینا نه تو داری و نه من
هوش مصنوعی: برای چه با نور چراغ در انتهای دامان (لباس) خود به زیبایی و درخشندگی کوه سینا نزدیک شویم، که نه تو این قابلیت را داری و نه من.
حاشیه ها
1395/04/05 07:07
سلیمان
به که با نور چراغ ته دا مان سازیم
چگونه خوانده می شود
اگر لطف نموده کمک نمایید
1396/09/03 12:12
راشد فلاحی
در جواب آقا(ی) سلیمان:
بِه (بهتر) که با نورِ چراغِ تهِ دامان سازیم. یعنی وقتی ظرفیت دیدن نور الهی نداریم بهتر که به نور چراغ بسنده کنیم.
1397/10/17 01:01
حبیب اکبری
شاید هدف از نور چراغ ته دامان روشنی جسم و ضمیر و ضیایت قلب روشن شاعر باشد
1397/10/17 01:01
حبیب اکبری
کلمهٔ ضیایت سهواًنوشته شده ، ضیا درست است
1399/11/07 11:02
محمد
لغت‌نامه دهخدا
چراغ ته دامن . [ چ َ/ چ ِ غ ِ ت َ هَِ م َ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) چراغ ته دامان . بمعنی چراغ زیر دامان است . چراغ روشنی که برای محفوظ ماندن از باد زیر دامن گیرند.