گنجور

بخش ۲۲۳ - بیا که ساقی گلچهره دست بر چنگ است

بیا که ساقی گلچهره دست بر چنگ است
چمن ز باد بهاران جواب ارژنگ است
حنا ز خون دل نو بهار می بندد
عروس لاله چه اندازه تشنه رنگ است
نگاه میرسد از نغمهٔ دل افروزی
به معنیی که برو جامهٔ سخن تنگ است
به چشم عشق نگر تا سراغ او گیری
جهان بچشم خرد سیمیا و نیرنگ است
ز عشق درس عمل گیر و هر چه خواهی کن
که عشق جوهر هوش است و جان فرهنگ است
بلند تر ز سپهر است منزل من و تو
براه قافله خورشید میل فرسنگ است
ز خود گذشته ئی ای قطره محال اندیش
شدن به بحر و گهر برنخاستن ننگ است
تو قدر خویش ندانی بها ز تو گیرد
وگرنه لعل درخشنده پاره سنگ است

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: سایت علامه اقبال

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بیا که ساقی گلچهره دست بر چنگ است
چمن ز باد بهاران جواب ارژنگ است
هوش مصنوعی: بیا که ساقی زیبا دستش بر ساز است و بهار با وزش بادها، به چمن زندگی و نشاط می‌بخشد.
حنا ز خون دل نو بهار می بندد
عروس لاله چه اندازه تشنه رنگ است
هوش مصنوعی: حنا که نماد زیبایی و عشق است، از درد و رنج دل بهار به وجود می‌آید. عروس لاله با اشتیاق بسیار به رنگ نیاز دارد و تشنه زیبایی است.
نگاه میرسد از نغمهٔ دل افروزی
به معنیی که برو جامهٔ سخن تنگ است
هوش مصنوعی: نگاه کسی از آهنگ دل‌انگیز و جذابش به خوبی و روشنی پیدا می‌شود، به‌طوری که کلام او در بیان احساساتش کافی و گنجایش ندارد.
به چشم عشق نگر تا سراغ او گیری
جهان بچشم خرد سیمیا و نیرنگ است
هوش مصنوعی: با عشق نگاه کن تا او را پیدا کنی، چون این جهان با عقل و خرد پر از فریب و تزویر است.
ز عشق درس عمل گیر و هر چه خواهی کن
که عشق جوهر هوش است و جان فرهنگ است
هوش مصنوعی: از عشق یاد بگیر و هر کاری که می‌خواهی انجام بده، زیرا عشق منبع عقل و روح فرهنگ است.
بلند تر ز سپهر است منزل من و تو
براه قافله خورشید میل فرسنگ است
هوش مصنوعی: من و تو در جایی قرار داریم که از آسمان بالاتر است و فاصله‌امان تا قافله خورشید بسیار زیاد است.
ز خود گذشته ئی ای قطره محال اندیش
شدن به بحر و گهر برنخاستن ننگ است
هوش مصنوعی: اگر یک قطره، به دریا فکر کند و بخواهد از خود بیرون برود و به جواهر تبدیل شود، این اندیشه‌ای ناممکن و ناپسند است.
تو قدر خویش ندانی بها ز تو گیرد
وگرنه لعل درخشنده پاره سنگ است
هوش مصنوعی: اگر تو نتوانی ارزش خود را بشناسی، دیگران هم به تو ارزشی نخواهند داد. در غیر این صورت، یک لعل درخشان هم چیزی جز یک سنگ‌ریزه نخواهد بود.

حاشیه ها

1397/10/15 21:01
حبیب اکبری

غزل پر محتوا و عالی