گنجور

بخش ۱۷۲ - حیات جاوید

گمان مبر که به پایان رسید کار مغان
هزار بادهٔ ناخورده در رگ تاک است
چمن خوش است ولیکن چو غنچه نتوان زیست
قبای زندگیش از دم صبا چاک است
اگر ز رمز حیات آگهی، مجوی و مگیر
دلی که از خلش خار آرزو پاک است
به خود خزیده و محکم چو کوهساران زی
چو خس مزی که هوا تیز و شعله بی‌باک است

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: سایت علامه اقبال

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گمان مبر که به پایان رسید کار مغان
هزار بادهٔ ناخورده در رگ تاک است
هوش مصنوعی: فکر نکن که کار هنر و علم به پایان رسیده است، هنوز هزاران تجربه و نعمت‌ ناشنیده در دل زندگی وجود دارد.
چمن خوش است ولیکن چو غنچه نتوان زیست
قبای زندگیش از دم صبا چاک است
هوش مصنوعی: چمن زیبا و دل‌چسب است، اما مانند غنچه نمی‌توان زندگی کرد؛ چرا که زیبایی آن تحت تأثیر وزش نسیم صبحگاهی آسیب‌پذیر است و ممکن است به سادگی پاره شود.
اگر ز رمز حیات آگهی، مجوی و مگیر
دلی که از خلش خار آرزو پاک است
هوش مصنوعی: اگر به عمق زندگی و رازهای آن پی بردی، از جستجو دست بردار و دلی را که از آرزوهای آزاردهنده خالی است، ندزد.
به خود خزیده و محکم چو کوهساران زی
چو خس مزی که هوا تیز و شعله بی‌باک است
هوش مصنوعی: به خودت اعتماد کن و مانند کوه‌ها محکم و استوار باش؛ زیرا نباید از بادهای تند و آتش‌های بی‌رحم هراسی به دل راه دهی.

خوانش ها

بخش ۱۷۲ - حیات جاوید به خوانش سمیه الماسی
بخش ۱۷۲ - حیات جاوید به خوانش فاطمه زندی

حاشیه ها

1392/08/04 00:11
امین کیخا

فاش و اشکارا از حکمت خسروانی مغان سخن به میان امده است .

1393/01/01 22:04
ناشناس

رگ‏ ‏تاگ

1393/06/10 18:09
علی مرعشی

به آقای امین کیخا عرض می کنم که خواهشا اینقدر سطحی به شعر نگاه نکنید!

1404/02/27 03:04
برمک

از اسلام و عرفان  ابن عربی بگوید دیگر سطحی نیست؟

نگاه کور ز مغز سترونت اید
سری که بر سر دوش تو هست کاواک است

1393/12/07 19:03
ناشناس

دگر ز رمر حیات...

1394/03/03 12:06
سعید

آقای امین کیخا بیراه نفرموده اند لیکن حکمت خسروانی را میتوان به تمام تعابیری که از دنیای درون حائز است تعمیم داد.

1394/04/21 14:07
سینا گودرزی

جناب آقای مرعشی،
1- "خواهشا" یک ترکیب خنده دار است. یا بنویسید "خواهش می کنم/دارم/میشود" یا همان عبارت عربی لطفا را به کار ببرید.
2- چه کسی به شما گفته که دید شما به این شعر عمیق و دید دیگران سطحی است. شما هنوز با دستور زبان فارسی آشنایی درخور ندارید. چطور ممکن است که با سواد ناچیز، دیدی عمیق و ژرف به شعر فارسی داشته باشید؟

1394/12/15 16:03
احمد ناظری

اگر ز رمز حیات آگهی مجوی و مگیر
این، اگر اول بیت، یعنی چه؟چنانچه غلط املایی است، درستش چیست؟

1401/11/22 21:01
عباسی-فسا @abbasi۲۱۵۳

اگر ز رمز حیاتْ آگهی مجوی و مگیر

دلی که از خلش خار آرزو پاک است

 

حیات باید ساکن خوانده شود و دو کلمه مجوی و مگیر باید متصل به مصرع بعد خوانده شود

 

در واقع یک جمله شرطی است

قسمت اول جمله شرط و قسمت بعد از آگهی جواب شرط است

اگر از رمز و راز زندگی آگاه هستی، دلی که از خلیده شدن خار آرزو پاک باشد را جستجو نکن

یعنی چنین چیزی یافت نمی شود جسته ایم ما

 

دلی که از خلش خار آرزو پاک است را مجوی و مگیر

1394/12/15 16:03
احمد ناظری

اگر ز رمز حیات آگهی مجوی و مگیر
بجای اگر، بگویید دگر.. اینطور بهتر است.

درود بر شما.
در مصرع پایان اگر حرف ش باشد باید بصورت خشم زی نگارش گردد و اگر حرف س باشد , باید بصورت خس مزی نوشته شود که هر دو دارای معنی می باشد.

1396/02/08 18:05
حمید

آقای احمد ناظری
کلمه «آگهی»رو به دو معنی می شه خوند. 1. سواد . اطلاعات 2. "تو آگاه هستی."
شما به معنی دوم بگیرید متوجه می شید شعر مشکلی نداره

1397/07/11 13:10
مهدی خوشباف

مصرع آخر: چو خس مزی.... صحیح است.

1397/09/02 00:12
روفیا

هزار باده ناخورده در بن تاک است :
بهترین مثال آن انرژی هسته ای است
اینترنت است
و همه دانش های بشر بعد از شرابگیری، باده های ناخورده در رگ تاک هستند...

1399/01/04 16:04
شهریار

من در جایی این شعر را در سه بیت به شکل زیر دیدم و خواندم:
ز غارتی که خزان میکند مشو نومید/ هزار غنچه گل در کمینگه خاک است
به یک دو حادثه ز جان مشوی دست امید/ هزار اختر بخت ات در اوجا افلاک است
مبر گمان که به پایان رسید کار مغان/ هزار باده ناخورده در رگ تاک است.
یکی از دوستان اهل ادب می گفت که بیت های اول و دوم این سروده از شاعر نامدار معاصر، سایه، است.

1399/10/27 09:12
سیاوش

گمانم مصراع آخر " چو خس مزی . . ." باشه.
باد و شعله آفت خس‌اند. خش نمی‌فهمم یعنی چه.

1402/01/07 21:04
بهروز خشت زر

عالی

1402/01/14 14:04
میرمهدی موسوی

لطفا معنی کامل این شعرو بگید