بخش ۲۰ - اشتراک و ملوکیت
صاحب سرمایه از نسل خلیل
یعنی آن پیغمبری بی جبرئیل
زانکه حق در باطل او مضمر است
قلب او مؤمن دماغش کافر است
غربیان گم کرده اند افلاک را
در شکم جویند جان پاک را
رنگ و بو از تن نگیرد جان پاک
جز به تن کاری ندارد اشتراک
دین آن پیغمبری حق ناشناس
بر مساوات شکم دارد اساس
تا اخوت را مقام اندر دل است
بیخ او در دل نه در آب و گل است
هم ملوکیت بدن را فربهی است
سینهٔ بی نور او از دل تهی است
مثل زنبوری که بر گل میچرد
برگ را بگذارد و شهدش برد
شاخ و برگ و رنگ و بوی گل همان
بر جمالش نالهٔ بلبل همان
از طلسم رنگ و بوی او گذر
ترک صورت گوی و در معنی نگر
مرگ باطن گرچه دیدن مشکل است
گل مخوان او را که در معنی گل است
هر دو را جان ناصبور و ناشکیب
هر دو یزدان ناشناس آدم فریب
زندگی این را خروج آن را خراج
در میان این دو سنگ آدم زجاج
این به علم و دین و فن آرد شکست
آن برد جان را ز تن نان را ز دست
غرق دیدم هر دو را در آب و گل
هر دو را تن روشن و تاریک دل
زندگانی سوختن با ساختن
در گلی تخم دلی انداختن
سعید حلیم پاشا
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
منبع اولیه: سایت علامه اقبال
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
صاحب سرمایه از نسل خلیل
یعنی آن پیغمبری بی جبرئیل
هوش مصنوعی: کسی که دارای ثروت و سرمایه است، از نسل ابراهیم خلیل است، همان پیامبری که بدون جبرئیل، به مقام والایش رسید.
زانکه حق در باطل او مضمر است
قلب او مؤمن دماغش کافر است
هوش مصنوعی: چون حقیقت در درون باطل پنهان است، دل او با ایمان و فکرش کافر است.
غربیان گم کرده اند افلاک را
در شکم جویند جان پاک را
هوش مصنوعی: غربیها در جستوجوی حقیقت و معنای زندگی، به جای نگاهی به آسمان و عالم غیب، بیشتر در چیزهای مادی و دنیوی غرق شدهاند و از جستوجوی روح و معنویت غافل ماندهاند.
رنگ و بو از تن نگیرد جان پاک
جز به تن کاری ندارد اشتراک
هوش مصنوعی: روح پاک تنها به دلیل تعلق به بدن، از رنگ و بوی آن جدا نمیشود و هیچ کار مشترکی با بدن ندارد.
دین آن پیغمبری حق ناشناس
بر مساوات شکم دارد اساس
هوش مصنوعی: دین برادری و برابری را بر پایه نیازهای انسانی و اشتراک در معاشرت بنا نهاده است، و این آموزه به پیغمبری وابسته است که حقیقت او برای بسیاری ناشناخته مانده است.
تا اخوت را مقام اندر دل است
بیخ او در دل نه در آب و گل است
هوش مصنوعی: تا زمانی که برادری و دوستی در دل وجود داشته باشد، ریشه آن در قلب است و نه در ظواهر مادی و دنیوی.
هم ملوکیت بدن را فربهی است
سینهٔ بی نور او از دل تهی است
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف حالتی میپردازد که در آن وجود ظاهری و جسمانی، جاذبه و زیبایی دارد، اما در باطن و درون آن، خالی و فاقد روشنی و نور معنوی است. یعنی، اگرچه فرد یا موجودی ممکن است در نظر دیگران بزرگ و قدرتمند جلوه کند، اما در عمق وجودش، احساسات و ارزشهای واقعی را ندارد.
مثل زنبوری که بر گل میچرد
برگ را بگذارد و شهدش برد
هوش مصنوعی: مانند زنبوری که بر روی گل نشسته و برگهای آن را رها میکند تا شهدش را بردارد.
شاخ و برگ و رنگ و بوی گل همان
بر جمالش نالهٔ بلبل همان
هوش مصنوعی: گلهای زیبا، با شاخ و برگ و عطر خوششان، نشان از زیبایی او دارند و نالههای بلبل نیز بیانگر این زیبایی است.
از طلسم رنگ و بوی او گذر
ترک صورت گوی و در معنی نگر
هوش مصنوعی: از جذابیتهای ظاهری و حواسغلطکن عبور کن و به عمق مفهوم و حقیقت وجود او پی ببر.
مرگ باطن گرچه دیدن مشکل است
گل مخوان او را که در معنی گل است
هوش مصنوعی: با اینکه دیدن سرشت واقعی مرگ دشوار است، اما نباید او را گل بنامیم، چرا که در حقیقت او به معنای گل است.
هر دو را جان ناصبور و ناشکیب
هر دو یزدان ناشناس آدم فریب
هوش مصنوعی: هر دو نفر در بدن خود دارای روحی ناآرام و بیقراری هستند و هر دو به نوعی از خداوندی ناشناخته و حیات انسان فریب میخورند.
زندگی این را خروج آن را خراج
در میان این دو سنگ آدم زجاج
هوش مصنوعی: زندگی در واقع خروج از یک وضعیت و پرداخت هزینه در زندگی است. ما میان دو سنگ، که به نوعی نماد سختیها و چالشهای زندگی هستند، قرار داریم و انسان در این وضعیت مانند شیشهای نازک و شکننده است.
این به علم و دین و فن آرد شکست
آن برد جان را ز تن نان را ز دست
هوش مصنوعی: این عبارت بیانگر این است که اگر علم، دین و مهارتها شکست بخورند، انسان را از زندگی و دلگرمی دور میکنند و در نهایت، تأثیر منفی بر روزی و تواناییهایش خواهد گذاشت. به عبارت دیگر، در شرایطی که این سه عنصر حیاتی دچار مشکل شوند، زندگی فرد تحت تأثیر قرار میگیرد و او ممکن است از نعمتهای خود محروم شود.
غرق دیدم هر دو را در آب و گل
هر دو را تن روشن و تاریک دل
هوش مصنوعی: هر دو را در آب و گل دیدم که غرق شدهاند، هر کدام بدنی روشن دارند اما دلهایشان تاریک است.
زندگانی سوختن با ساختن
در گلی تخم دلی انداختن
هوش مصنوعی: زندگی یعنی با مشکلات و چالشها دست و پنجه نرم کردن و در دل این سختیها، امید و عشق را پرورش دادن.
سعید حلیم پاشا
هوش مصنوعی: در مقابل مشکلات و مصائب، هیچ چیز نمیتواند مانع ما شود و ما با تمام قدرت و ارادهامان به پیش خواهیم رفت.
حاشیه ها
1396/09/10 17:12
گیوه چی givhamid@gmail.com
سلام،
این شعر در وصفکارل مارکس آلمانی که صاحب کباب سرمایه است ، سراییده شده است
1396/09/10 17:12
گیوه چی givhamid@gmail.com
سلام،
این شعر در وصف کارل مارکس آلمان، صاحب کتاب معروف سرمایه، سروده شده است