گنجور

بخش ۹ - در بیان معرفت روزه

تا تو باشی بسته هر بیم و تاب
روزه داری صرفه نان است و آب
ای تهی کرده شکم از غافلی
دل تهی کن این بود الصوم لی
خانۀ نه در به بند ای کدخدای
پس روان هفت منظر برگشای
پای خود افشردۀ از گمرهی
چنگ در دنیا مزن تا وارهی
همچو ماه نو چه باشی پایبند
گر بگه خیزی چو صبح خیره خند
گر تو افطار از هوای خود کنی
روزه خود را همه باطل کنی
روزه داری را که با خود کار نیست
جز بدیدار خدا افطار نیست
هر نفس عیدی کن ای صاحب نظر
ماجرائی نیست با مرد سفر

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

تا تو باشی بسته هر بیم و تاب
روزه داری صرفه نان است و آب
هوش مصنوعی: تا زمانی که تو هستی، هیچ نگرانی و ترسی نیست، زیرا روزه‌داری باید تنها بر اساس صرفه‌جویی در نان و آب باشد.
ای تهی کرده شکم از غافلی
دل تهی کن این بود الصوم لی
هوش مصنوعی: ای کسی که شکمت را از غفلت خالی کرده‌ای، دل خود را نیز از غفلت خالی کن؛ زیرا این معنای حقیقی روزه‌داری است.
خانۀ نه در به بند ای کدخدای
پس روان هفت منظر برگشای
هوش مصنوعی: ای کدخدای، خانه‌ات به روی کسی بسته نیست، پس به سرعت به هفت منظر گشوده‌ای.
پای خود افشردۀ از گمرهی
چنگ در دنیا مزن تا وارهی
هوش مصنوعی: در زندگی به دنبال خواسته‌های دنیوی نرو، زیرا ممکن است دچار دردسر و مشکل شوی و از راه درست منحرف شوی.
همچو ماه نو چه باشی پایبند
گر بگه خیزی چو صبح خیره خند
هوش مصنوعی: اگر مانند ماه نو باشی و متعهد به اصول خود باشی، وقتی که صبح می‌رسد و روز نو آغاز می‌شود، باید با نشاط و شادابی به جلو حرکت کنی.
گر تو افطار از هوای خود کنی
روزه خود را همه باطل کنی
هوش مصنوعی: اگر تو با نیت و خواسته خود در زمان افطار روزه‌ات را بشکنی، تمام روزه‌ات بی‌فایده خواهد بود.
روزه داری را که با خود کار نیست
جز بدیدار خدا افطار نیست
هوش مصنوعی: کسی که روزه‌دار است و تنها هدفش دیدار با خداوند باشد، افطار او حقیقی نیست.
هر نفس عیدی کن ای صاحب نظر
ماجرائی نیست با مرد سفر
هوش مصنوعی: هر لحظه می‌تواند جشن و شادی باشد، ای کسی که به مسائل زندگی آگاهی داری. این تنها یک داستان نیست که با مرد مسافری در میان باشد.