بخش ۲ - فی نعت النبی صلی الله علیه و آله
خواجه کونین ختم مرسلین
صدر عالم رحمة للعالمین
صاحب شرع احمد مرسل که هست
یکدوگام او از همه بالاتر است
ذات او مقصود کونین آمده
مسند اوقاب قوسین آمده
شعلۀ در بزم او افروخته
شهپر طاوس اکبر سوخته
همتش برده بدار الملک دین
چار بالش برتر از حق الیقین
سیر أسری در طریقت یافته
سرّ ما اوحی حقیقت یافته
گشته دار الضیف حق را رهنما
بوده بر خوان خدا روزه گشا
هرکه بر خوان حقیقت یافت دست
قرص مه را زود بتواند شکست
قرب او ادنی نموده رتبتش
در مقام لی مع اللّه خلوتش
مشرق خورشید قرب روی او
مطلع شه بیت دولت کوی او
داده مشکین بوی اووقت سحر
خشک مغزان دو عالم را جگر
در جواب خصم بگشاده عیان
هم زبان تیغ و هم تیغ زبان
صفحۀ از دفترش ام الکتاب
آیت صاحبدلی عالی جناب
گوهر اندر سنگ باشد این رواست
سنگ نااهلان در آن گوهر چراست
خاک شهرش سجدگاه آدم است
نور پاکش آبروی عالمست
فاستقم سرمایه احوال او
قُم فانذر حاکم اقوال او
جمله یارانش بدار الملک دین
هفت کشور را امیرالمؤمنین
آن یک از نور حقیقت سر بلند
در مقام محرمیت بهرمند
پیروانش رهنمای مردمند
آسمان شعر را چون انجمند
جمله غواصان دریای صفا
بلبلان باغ شرع مصطفی
پادشاه ملک روحانی همه
مخزن اسرار ربانی همه
بخش ۱ - بسم اللّه الرحمن الرحیم: باز طبعم را هوای دیگر استبخش ۳ - در بیان معرفت و نصیحت گوید: هان حسینی این همه سودا چراست
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خواجه کونین ختم مرسلین
صدر عالم رحمة للعالمین
هوش مصنوعی: آقای عالم و سرور جهانیان، که پیامبر خاتم و رحمت برای همه موجودات است.
صاحب شرع احمد مرسل که هست
یکدوگام او از همه بالاتر است
هوش مصنوعی: صاحب شریعت و پیامبری که نامش احمد است، به حقیقت از همه جلوتر و برتر است.
ذات او مقصود کونین آمده
مسند اوقاب قوسین آمده
هوش مصنوعی: وجود خداوند هدف اصلی خلقت است و او در مقام والایی قرار دارد که به دو قوس معروف اشاره شده است.
شعلۀ در بزم او افروخته
شهپر طاوس اکبر سوخته
هوش مصنوعی: عشق و جذابیت در محفل او مانند شعلهای میدرخشد، اما زیبایی و شکوهی که به این بزم میبخشد، گویی قلب طاووس عظیمالجثهای را در آتش سوزانده است.
همتش برده بدار الملک دین
چار بالش برتر از حق الیقین
هوش مصنوعی: عزم و ارادهاش او را به مقامی بالاتر از حقیقت یقین رسانده است، مانند جایگاهی که در تخت دولت و دین نشسته است.
سیر أسری در طریقت یافته
سرّ ما اوحی حقیقت یافته
هوش مصنوعی: سیر و سلوک در مسیر معنوی او، او را به رازهای عمیق و حقیقتهای واقعی رسانده است.
گشته دار الضیف حق را رهنما
بوده بر خوان خدا روزه گشا
هوش مصنوعی: در خانهی حق، میهماننوازی رهنما شده است و در سفرهی خدا، روزهداران را برکت میبخشد.
هرکه بر خوان حقیقت یافت دست
قرص مه را زود بتواند شکست
هوش مصنوعی: هر کسی که به حقیقت دست یابد، به راحتی میتواند از نعمتها و امکانات بزرگ بهرهمند شود.
قرب او ادنی نموده رتبتش
در مقام لی مع اللّه خلوتش
هوش مصنوعی: نزدیکی او را به خود بیشتر کرده و مقامش را در جایی بالا برده که با خداوند، در خلوت و تنهایی خود، قرار دارد.
مشرق خورشید قرب روی او
مطلع شه بیت دولت کوی او
هوش مصنوعی: جایی که خورشید در آن طلوع میکند، آغاز نزدیک شدن به محبوب اوست و آن مکان، مقر و شروع خوشیها و نعمتهای زندگی در مسیر اوست.
داده مشکین بوی اووقت سحر
خشک مغزان دو عالم را جگر
هوش مصنوعی: عطر خوش بوی او در وقت سحر مانند بویی است که دلهای خشک و بیاحساس جهان را جگر میکند.
در جواب خصم بگشاده عیان
هم زبان تیغ و هم تیغ زبان
هوش مصنوعی: در پاسخ به دشمن، حقایق به وضوح بیان میشود؛ هم کلامی با تیغ و هم تأثیر کلام مانند تیغ است.
صفحۀ از دفترش ام الکتاب
آیت صاحبدلی عالی جناب
هوش مصنوعی: صفحهای از کتابش مانند آیتی است که نشاندهنده عمق و برتری روحانی اوست.
گوهر اندر سنگ باشد این رواست
سنگ نااهلان در آن گوهر چراست
هوش مصنوعی: در درون سنگ، جواهر وجود دارد و این طبیعی است. اما چرا باید در آن جواهر، سنگهای بیارزش و نااهل یافت شود؟
خاک شهرش سجدگاه آدم است
نور پاکش آبروی عالمست
هوش مصنوعی: خاک آن شهر محل سجده و عبادت انسانهاست و نور پاک آن، اعتبار و آبروی جهان را تشکیل میدهد.
فاستقم سرمایه احوال او
قُم فانذر حاکم اقوال او
هوش مصنوعی: ثابت قدم باش، زیرا وضعیت او به این وابسته است. پس بایست و او را از گفتههایش آگاه کن.
جمله یارانش بدار الملک دین
هفت کشور را امیرالمؤمنین
هوش مصنوعی: تمام همراهانش را در قلمرو دین، امیرالمؤمنین حاکم بر هفت کشور قرار داده است.
آن یک از نور حقیقت سر بلند
در مقام محرمیت بهرمند
هوش مصنوعی: آن شخص که از نور حقیقت بهرهمند است و در مقام نزدیک شدن به راز و معرفت قرار دارد، سرش بلند است.
پیروانش رهنمای مردمند
آسمان شعر را چون انجمند
هوش مصنوعی: پیروان او هدایتکننده مردم هستند، مانند ستارههایی که در آسمان شعر میدرخشند.
جمله غواصان دریای صفا
بلبلان باغ شرع مصطفی
هوش مصنوعی: تمام غواصان دریای صفا همانند بلبلان باغ اسلام و دین پیامبر هستند.
پادشاه ملک روحانی همه
مخزن اسرار ربانی همه
هوش مصنوعی: پادشاه عالم معنوی، حامل همه رازهای الهی و الهامبخش آنهاست.