حسین خوارزمیشمارهٔ ۱۲
دلا اگر نفسی می‌زنی به صدق و صفا
به جان بکوش که باشی غلام اهل وفا
بهر قبیله چه گردی اگر تو مجنونی
بیا و قبله گزین از قبیله لیلا
چو تشنه لب به بیابان هلاک خواهی شد
غنیمتی شمر ای دوست صحبت دریا
اگر تو لذت ناز حبیب میدانی
شفا ز رنج بجوی و ز درد خواه دوا
اگر ستم رسد از دوست هم بدوست گریز
کجا رود بجهان وامق از در عذرا
مجوی جانب جانان ز عقل راهبری
که عشق دوست بود سوی دوست راهنما
میان شب بچراغ آفتاب نتوان جست
که آفتاب هم از نور خود شود پیدا
بپای مورچه نتوان بکوه قاف رسید
برو تو تعبیه کن خویش در پر عنقا
طریق عقل رها کن بعشق ساز حسین
اگر تو عاشق عشقی و عشق را جویا
اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
دلا اگر نفسی می‌زنی به صدق و صفا
به جان بکوش که باشی غلام اهل وفا
هوش مصنوعی: ای دل، اگر در زندگی‌ات لحظه‌ای راست و باصفا زندگی کنی، باید تمام تلاشت را به کار ببندی که از وفاداران باشی.
بهر قبیله چه گردی اگر تو مجنونی
بیا و قبله گزین از قبیله لیلا
هوش مصنوعی: اگر تو دیوانه‌ای هستی، برای چه به قبیله‌های دیگر می‌گردی؟ بیا و از بین قبیله‌ی لیلا، عشق خود را انتخاب کن.
چو تشنه لب به بیابان هلاک خواهی شد
غنیمتی شمر ای دوست صحبت دریا
هوش مصنوعی: وقتی که تشنه و در بیابان هستی، ممکن است هلاک شوی. پس ای دوست، از فرصتی که برای گفتگو با دریا داری، بهره‌مند شو.
اگر تو لذت ناز حبیب میدانی
شفا ز رنج بجوی و ز درد خواه دوا
هوش مصنوعی: اگر تو لذت عشق محبوب را میدانی، پس برای تسکین درد و رنج خود به دنبال درمان بگرد.
اگر ستم رسد از دوست هم بدوست گریز
کجا رود بجهان وامق از در عذرا
هوش مصنوعی: اگر از دوست نیز بدی و ظلمی به تو برسد، باید از او دوری کنی. کجا می‌توانی در این دنیا به محبت و نماد عذرا (عشق) پناه ببری؟
مجوی جانب جانان ز عقل راهبری
که عشق دوست بود سوی دوست راهنما
هوش مصنوعی: از عقل و راهنمایی‌های منطقی برای رسیدن به معشوق استفاده نکن، زیرا عشق به دوست خود به تنهایی می‌تواند تو را به سوی او هدایت کند.
میان شب بچراغ آفتاب نتوان جست
که آفتاب هم از نور خود شود پیدا
هوش مصنوعی: در دل شب نمی‌توان به دنبال نور خورشید گشت، زیرا خورشید تنها در روشنایی خود نمایان می‌شود.
بپای مورچه نتوان بکوه قاف رسید
برو تو تعبیه کن خویش در پر عنقا
هوش مصنوعی: اگر یک مورچه بتواند به قله کوه قاف برسد، این امکان ندارد. بنابراین، بهتر است که تو به جای تلاش ناممکن، خودت را در مسیر مناسب و با برنامه‌ریزی درست قرار دهی.
طریق عقل رها کن بعشق ساز حسین
اگر تو عاشق عشقی و عشق را جویا
هوش مصنوعی: برای درک عشق واقعی، باید از راه‌های عقلانی دور شوی و به عشق امام حسین روی بیاوری. اگر به دنبال عشق هستی و عاشق این احساس هستی، باید دل به این عشق بسپاری.