گنجور

شمارهٔ ۳۱

به شب ماهی میان کاروان است
که روی او دلیل ساربان است
چه جای ساربان کاندر پی او
ز دل‌ها کاروان بر کاروان است
عجب آید مرا زان رهزن دل
که در شب رهنمای رهروان است
چنین صورت ز آب و گل نیاید
مگر جانی به شکل تن روان است
چنین ماهی چو بر روی زمین هست
زمین را صد شرف بر آسمان است
به زیر سایه کی بوده‌ست خورشید
رخش خورشید و زلفش سایبان است
به هر منزل که می‌راند به تعجیل
دو اسبه جان ما در پی دوان است
به هر منزل که کرد آنجا گذاری
نشان روی‌های عاشقان است
به از کحل جواهر دیده‌ها را
غبار موکب جان و جهان است
دل نامهربان ساربان را
فراغت از همام مهربان است
بگو آهسته ران محمل کشان را
که همراهت فقیری ناتوان است

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سید جابر موسوی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

به شب ماهی میان کاروان است
که روی او دلیل ساربان است
هوش مصنوعی: در شب، ماهی در میان کاروان در حال حرکت است و نور او راهنمای کاروان است.
چه جای ساربان کاندر پی او
ز دل‌ها کاروان بر کاروان است
هوش مصنوعی: چه جایی برای ساربان است وقتی دل‌ها را کاروانی به دنبال اوست؟
عجب آید مرا زان رهزن دل
که در شب رهنمای رهروان است
هوش مصنوعی: عجب می‌کنم از آن دلی که خود، دزد است ولی در شب به دیگران راهنمایی می‌کند.
چنین صورت ز آب و گل نیاید
مگر جانی به شکل تن روان است
هوش مصنوعی: چنین چهره‌ای که از آب و گل ساخته شده، نمی‌تواند به وجود بیاید مگر اینکه روحی در قالب بدن جاری باشد.
چنین ماهی چو بر روی زمین هست
زمین را صد شرف بر آسمان است
هوش مصنوعی: وقتی چنین ماهی در دنیا وجود دارد، ارزش زمین از آسمان بیشتر است.
به زیر سایه کی بوده‌ست خورشید
رخش خورشید و زلفش سایبان است
هوش مصنوعی: در زیر سایه کی، خورشید زیبایی وجود ندارد و زلف‌های او همچون سایه‌بان است.
به هر منزل که می‌راند به تعجیل
دو اسبه جان ما در پی دوان است
هوش مصنوعی: در هر مسیری که پیش می‌رویم، دو اسب شاداب و پرتوان جان ما به سرعت در حال حرکت هستند و ما را به جلو می‌رانند.
به هر منزل که کرد آنجا گذاری
نشان روی‌های عاشقان است
هوش مصنوعی: هر کجا که شخصی قدم گذاشته، ردپای عشق و نشانه‌هایی از معشوق را به جا گذاشته است.
به از کحل جواهر دیده‌ها را
غبار موکب جان و جهان است
هوش مصنوعی: بهتر از جواهراتی که در چشم‌هاست، غبار و نشانه‌های گزرگاه زندگی و وجود مان وجود دارد.
دل نامهربان ساربان را
فراغت از همام مهربان است
هوش مصنوعی: دل سرد و بی‌رحم ساربان به خاطر نبود همدلی و محبت، آرامش و آسودگی یافته است.
بگو آهسته ران محمل کشان را
که همراهت فقیری ناتوان است
هوش مصنوعی: به آرامی به افرادی که بار و محموله حمل می‌کنند بگو که همراه تو کسی فقیر و ناتوان وجود دارد.

حاشیه ها

1400/04/22 20:06
کاربر سیستمی

تغییرات حاصل از پردازش تصحیحات ارسالی آقای پدرام شعبان‌زاده

تغییر مصرع ۴ از «ز دل ها کاروان بر کاروان است» به «ز دل‌ها کاروان بر کاروان است»

تغییر مصرع ۵ از «عجب آید مرا زان ره زن دل» به «عجب آید مرا زان رهزن دل»

تغییر مصرع ۶ از «که در شب رهنمای ره روان است» به «که در شب رهنمای رهروان است»

تغییر مصرع ۱۱ از «به زیر سایه کی بوده ست خورشید» به «به زیر سایه کی بوده‌ست خورشید»

تغییر مصرع ۱۲ از «رخش خورشیدوز لفش سایبان است» به «رخش خورشید و زلفش سایبان است»

تغییر مصرع ۱۳ از «به هر منزل که میزاند به تعجیل» به «به هر منزل که می‌راند به تعجیل»

تغییر مصرع ۱۴ از «دواسبه جان ما در پی دوان است» به «دو اسبه جان ما در پی دوان است»

تغییر مصرع ۱۶ از «نشان روی های عاشقان است» به «نشان روی‌های عاشقان است»

تغییر مصرع ۱۷ از «به از کحل جواهر دیده ها را» به «به از کحل جواهر دیده‌ها را»