همام تبریزیشمارهٔ ۱۶۱
عاشقی چیست به جان بندهٔ جانان بودن
گر لبش جان طلبد دادن و خندان بودن
سوی زلفش نظری کردن و دیدن رویش
گاه کافر شدن و گاه مسلمان بودن
هست در چشمه خورشید ز رویت اثری
چون توان منکر خورشید پرستان بودن
پرتو روی الهی چو بر انسان افتاد
رسم شد شیفتۀ صورت خوبان بودن
با چنین روی و لب انصاف غرامت باشد
طالب جام جم و چشمهٔ حیوان بودن
گر نه روی تو بود من چه کنم باغ بهشت
نتوان بهر گل و میوه به زندان بودن
تا نسیم سر زلفت ز صبا بشنیدم
کار ما هست چو زلف تو پریشان بودن
روی بنمای که صاحب‌نظران مشتاقند
تا به کی زیر نقاب از همه پنهان بودن
ره‌نشینان سر کوی تو را همچو همام
غیرت آید نفسی همدم سلطان بودن
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سید جابر موسوی
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
عاشقی چیست به جان بندهٔ جانان بودن
گر لبش جان طلبد دادن و خندان بودن
هوش مصنوعی: عاشقی یعنی اینکه جان را برای محبوب خود فدای او کنی، حتی اگر او به جان تو نیاز داشته باشد، باید با لبخند و شادی به او پاسخ دهی.
سوی زلفش نظری کردن و دیدن رویش
گاه کافر شدن و گاه مسلمان بودن
هوش مصنوعی: نگاه کردن به زلف او و دیدن چهره‌اش باعث می‌شود گاهی احساس کفر و گاهی ایمان کنم.
هست در چشمه خورشید ز رویت اثری
چون توان منکر خورشید پرستان بودن
هوش مصنوعی: در چشمان تو نشانه‌ای از خورشید وجود دارد که نمی‌توان انکار کرد، و این نشان‌دهنده زیبایی تو است که طرفداران خورشید را مجذوب می‌کند.
پرتو روی الهی چو بر انسان افتاد
رسم شد شیفتۀ صورت خوبان بودن
هوش مصنوعی: وقتی نور خداوند بر انسان می‌تابد، به طوری طبیعی انسان به زیبایی‌های محبوبان دل می‌بازد و شیفتهٔ آن‌ها می‌شود.
با چنین روی و لب انصاف غرامت باشد
طالب جام جم و چشمهٔ حیوان بودن
هوش مصنوعی: با چنین زیبایی و جذابیتی که داری، کسی که به دنبال جام جم و چشمهٔ حیات باشد، حق دارد که انتظار داشته باشد.
گر نه روی تو بود من چه کنم باغ بهشت
نتوان بهر گل و میوه به زندان بودن
هوش مصنوعی: اگر تو در کنارم نباشی، چه ارزشی دارد؟ حتی باغ بهشت هم برایم ارزش ندارد وقتی که در زندان باشم و از گل و میوه آن بی‌خبر.
تا نسیم سر زلفت ز صبا بشنیدم
کار ما هست چو زلف تو پریشان بودن
هوش مصنوعی: وقتی نسیم صبحگاهی را با بوی موی تو احساس کردم، فهمیدم که زندگی ما هم مانند زلف تو بی‌نظم و آشفته است.
روی بنمای که صاحب‌نظران مشتاقند
تا به کی زیر نقاب از همه پنهان بودن
هوش مصنوعی: به ما نشان بده که زیبایی‌ات را پنهان کرده‌ای و این در حالی است که افرادی که درک و دانش دارند، بسیار مشتاقند تو را ببینند و نمی‌دانند تا چه زمانی باید منتظر بمانند که از زیر نقابت بیرون بیایی.
ره‌نشینان سر کوی تو را همچو همام
غیرت آید نفسی همدم سلطان بودن
هوش مصنوعی: ساکنان سر کوی تو، مانند همام، به شدت غیرت دارند و برایشان سخت است دیدن دیگری باشد که با سلطان هم‌نشینی کند.
حاشیه ها
1400/04/22 20:06
کاربر سیستمی
تغییرات حاصل از پردازش تصحیحات ارسالی آقای پدرام شعبان‌زاده
تغییر مصرع ۵ از «هست در چشمه خورشید زرویت اثری» به «هست در چشمه خورشید ز رویت اثری»
تغییر مصرع ۶ از «چون توان منکر خورشید پر ستان بودن» به «چون توان منکر خورشید پرستان بودن»
تغییر مصرع ۷ از «پر تو روی الهی چو بر انسان افتاد» به «پرتو روی الهی چو بر انسان افتاد»
تغییر مصرع ۸ از «رسم شد شیفت صورت خوبان بودن» به «رسم شد شیفتۀ صورت خوبان بودن»
تغییر مصرع ۱۵ از «روی بنمای که صاحب نظران مشتاقند» به «روی بنمای که صاحب‌نظران مشتاقند»
تغییر مصرع ۱۷ از «ره نشینان سر کوی تو را همچو همام» به «ره‌نشینان سر کوی تو را همچو همام»