گنجور

بخش ۹ - اما الجنیدیّة

تولا جنیدیان به ابوالقاسم الجنید بن محمد کنند، رضی اللّه عنه و اندر وقت وی ورا «طاوس العلماء» گفتندی و سید این طایفه و امام الائمهٔ ایشان بود. طریق وی مبنی بر صَحْو است، بر عکس طیفوریان. و اختلاف وی گفته آمد و معروفترین مذاهب و مشهورترین، مذهب وی است. و مشایخ من رحمة اللّه علیهم جمله جنیدی بوده‌اند و جز این اندر کلمات، اختلاف بسیار است وی را اندر معاملات این طریقت؛ اما من مخافت تطویل را بر این اختصار کردم و اگر کسی را باید که بیشتر از این بداند از جایی دیگر باید خواند تا بهتر معلوم شود؛ که مذهب من اندر این کتاب اختصار است و ترک تطویل. باللّه العون.

و اندر حکایات یافتم که: چون حسین بن منصور اندر غلبهٔ خود از عمرو ابن عثمان تبرا کرد و به نزدیک جنید آمد رحمة اللّه علیهم جنید وی را گفت: «به چه آمدی؟» گفت: «تا شیخ صحبت کنم.» گفت: «اگر با ما صحبت نه به فنای صفت کنی همچنان باشد که با سهل تستری و با عمرو کردی.» گفت: «ایها الشیخُ، الصَحْو و السُّکْرُ صِفَتانِ لِلْعَبدِ، وَمادامَ العبدُ محجوباً عَنْ رَبِّه حتّی فَنِیَ أوْصافُه. صَحْو و سُکْر دو صفت‌اند مر بنده را، و پیوسته بنده از خداوند خویش محجوب است تا اوصاف وی فانی شود.» جنید گفت، رضی اللّه عنه: «یا ابن منصور، أخطأتَ فی الصَحْو و السُّکْرِ، خطا کردی اندر صَحْو سُکْر؛ از آن‌چه خلاف نیست که صَحْو عبارت از صحت حال است با حق، و این اندر تحت صفت و اکتساب بنده اندر ناید و من یا پسر منصور اندر کلام تو فضول می‌بینم بسیار و عبارات بی معنی.» و هو اعلم.

اطلاعات

منبع اولیه: محمودرضا رجایی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

تولا جنیدیان به ابوالقاسم الجنید بن محمد کنند، رضی اللّه عنه و اندر وقت وی ورا «طاوس العلماء» گفتندی و سید این طایفه و امام الائمهٔ ایشان بود. طریق وی مبنی بر صَحْو است، بر عکس طیفوریان. و اختلاف وی گفته آمد و معروفترین مذاهب و مشهورترین، مذهب وی است. و مشایخ من رحمة اللّه علیهم جمله جنیدی بوده‌اند و جز این اندر کلمات، اختلاف بسیار است وی را اندر معاملات این طریقت؛ اما من مخافت تطویل را بر این اختصار کردم و اگر کسی را باید که بیشتر از این بداند از جایی دیگر باید خواند تا بهتر معلوم شود؛ که مذهب من اندر این کتاب اختصار است و ترک تطویل. باللّه العون.
هوش مصنوعی: تولا جنیدیان به ابوالقاسم جنید بن محمد اشاره می‌کند که مورد احترام است و در زمان خود به عنوان «طاوس العلماء» شناخته می‌شد و رهبری این گروه را بر عهده داشت. روش او بر پایهٔ آگاهی و هوشیاری بنا شده است، بر خلاف روش طیفوریان. اختلاف دیدگاه‌های او مشهور است و از معروف‌ترین مذهب‌ها به شمار می‌آید. همچنین، اساتید من همگی جنیدی بوده‌اند و در مورد نظراتش درباره معاملات در این طریقت اختلافات زیادی وجود دارد. اما من به دلیل پرهیز از طولانی کردن، به این موارد به اختصار اشاره کرده‌ام و اگر کسی بخواهد بیشتر بداند، باید به منابع دیگر رجوع کند. زیرا هدف من در این کتاب اختصار و پرهیز از طولانی کردن مطالب است.
و اندر حکایات یافتم که: چون حسین بن منصور اندر غلبهٔ خود از عمرو ابن عثمان تبرا کرد و به نزدیک جنید آمد رحمة اللّه علیهم جنید وی را گفت: «به چه آمدی؟» گفت: «تا شیخ صحبت کنم.» گفت: «اگر با ما صحبت نه به فنای صفت کنی همچنان باشد که با سهل تستری و با عمرو کردی.» گفت: «ایها الشیخُ، الصَحْو و السُّکْرُ صِفَتانِ لِلْعَبدِ، وَمادامَ العبدُ محجوباً عَنْ رَبِّه حتّی فَنِیَ أوْصافُه. صَحْو و سُکْر دو صفت‌اند مر بنده را، و پیوسته بنده از خداوند خویش محجوب است تا اوصاف وی فانی شود.» جنید گفت، رضی اللّه عنه: «یا ابن منصور، أخطأتَ فی الصَحْو و السُّکْرِ، خطا کردی اندر صَحْو سُکْر؛ از آن‌چه خلاف نیست که صَحْو عبارت از صحت حال است با حق، و این اندر تحت صفت و اکتساب بنده اندر ناید و من یا پسر منصور اندر کلام تو فضول می‌بینم بسیار و عبارات بی معنی.» و هو اعلم.
هوش مصنوعی: در حکایتی آمده است که حسین بن منصور، پس از جدایی از عمرو ابن عثمان، به نزد جنید رفت. جنید از او پرسید که برای چه به نزدش آمده است، و او گفت که می‌خواهد با شیخ گفتگو کند. جنید به او پاسخ داد که اگر صحبتش به معنای فنا در صفاتش نباشد، همچنان باید با سهل تستری و عمرو صحبت کرده باشد. حسین بن منصور سپس گفت که سکر و صحت حال هر دو ویژگی‌هایی برای بنده هستند و تا زمانی که بنده از رب خود محجوب باشد، این اوصاف باید از میان بروند. جنید در پاسخ به او گفت که در درک این موضوع خطا کرده است؛ زیرا صحت حال عبارت است از ارتباط درست با حقیقت و این موضوع ربطی به صفات بنده ندارد. جنید افزود که در سخنان حسین، بسیاری از نکات بی‌معنا وجود دارد.