گنجور

شمارهٔ ۴۵ - و له ایضا

بیا که مردمک دیده غرقه در آب است
ببین که اشک روانم به رنگ عناب است
به یاد یار گل اندام، خار همچو سنان
به زیر پهلوی مجروح من چو سنجاب است
ز حال دیده ی بی خواب من چه غم دارد
ستمگری که ز جام غرور در خواب است
ز گریه مردم دریانشین دیده ی من
به حسرت گهری در میان غرقاب است
رخ منور دلبر به زیر سایه ی زلف
چنان که در شب تاریک نور مهتاب است
ز خط یار بپرهیز از آنکه خون ریز است
به زلف دوست میاویز از آنکه در تاب است
به کنج مسجد جامع، خوشا نماز کسی
که طاق ابروی یارش به جای محراب است
سرش به سرکشی و سلطنت فروناید
هر آن کسی که چو حیدر غلام اصحاب است

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بیا که مردمک دیده غرقه در آب است
ببین که اشک روانم به رنگ عناب است
هوش مصنوعی: بیا و ببین که چشمانم پر از اشک و غم است، مانند آب که در دریا غوطه‌ور است و اشک‌های من همچون رنگ عناب سرخ و زیباست.
به یاد یار گل اندام، خار همچو سنان
به زیر پهلوی مجروح من چو سنجاب است
هوش مصنوعی: به یاد محبوب زیبا، خارهایی که به زیر پهلوی مجروح من رفته‌اند، مانند سنجاب احساس می‌شوند.
ز حال دیده ی بی خواب من چه غم دارد
ستمگری که ز جام غرور در خواب است
هوش مصنوعی: از حال و روز چشم‌های بی‌خواب من ستمگری چه اهمیتی دارد، وقتی خود او در خواب خوشی غرق شده است؟
ز گریه مردم دریانشین دیده ی من
به حسرت گهری در میان غرقاب است
هوش مصنوعی: از شدت گریه و اندوه، چشمان من مانند دریا پر از حسرت است، زیرا در میان غرقاب، حسرت یک الماس را می‌کشم.
رخ منور دلبر به زیر سایه ی زلف
چنان که در شب تاریک نور مهتاب است
هوش مصنوعی: چهره ی روشن محبوب من زیر سایه ی موهایش مانند نوری است که در شب تاریک از ماه می‌تابد.
ز خط یار بپرهیز از آنکه خون ریز است
به زلف دوست میاویز از آنکه در تاب است
هوش مصنوعی: از نوشتار دوست دوری کن، زیرا می‌تواند خطرناک باشد. به موهای او نچسب، چون ممکن است در انحراف و دردسر بیفتی.
به کنج مسجد جامع، خوشا نماز کسی
که طاق ابروی یارش به جای محراب است
هوش مصنوعی: در گوشهٔ مسجد بزرگ، خوشا به حال کسی که برای نماز، قوس ابروهای محبوبش به جای محراب قرار دارد.
سرش به سرکشی و سلطنت فروناید
هر آن کسی که چو حیدر غلام اصحاب است
هوش مصنوعی: هر کس که مانند حیدر (علی) در خدمت و یاری به دوستانش باشد، هرگز سرکشی و سلطنتش کاهش نخواهد یافت.