گنجور

شمارهٔ ۳۲ - و له ایضا

با زلف چو شامش نفس باد صبا چیست
با چین گره بر گرهش مشک خطا چیست
ای یار مخالف شده! در موسم نوروز
عشاق جگرسوخته را برگ و نوا چیست
جان من سرگشته ی بی طاقت و آرام
چون ذره ز خورشید تو در بند هوا چیست
جز واقف اسرار نداند به جهان کس
کز وصل تو امید من بی سر و پا چیست
گفتم که ز مهر تو وفایی به غریب است
گفتا همه جورست و جفا، مهر و وفا چیست
گفتم به دعا می طلبم بوسه ز لعلت
گفتا چو زرت نیست مگو یاوه، دعا چیست
گفتا چه کسی بر در ایوان وصالم
گفتم شه خوبان خطا، بنده، دغا چیست
خواهد که برآید چو کمر گرد میانش
هر کس که ببیند که در آن زیر قبا چیست
حیدر که دم از چین سر زلف بتی زد
در پیش نسیم سخنش مشک خطا چیست؟

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

با زلف چو شامش نفس باد صبا چیست
با چین گره بر گرهش مشک خطا چیست
هوش مصنوعی: با موهای تیره و زیبا و نرمی که دارد، نسیم صبح چه ارزشی دارد؟ و با این چین و چروک‌های جذاب در موهایش، بوی خوش مشک چه معنایی خواهد داشت؟
ای یار مخالف شده! در موسم نوروز
عشاق جگرسوخته را برگ و نوا چیست
هوش مصنوعی: ای دوست! در این ایام نوروز که زمان شادمانی و عشق است، حال و روز عاشقانِ دل‌شکسته چه فایده دارد؟
جان من سرگشته ی بی طاقت و آرام
چون ذره ز خورشید تو در بند هوا چیست
هوش مصنوعی: جان من نگران و بی قرار است، مثل ذره‌ای که از نور خورشید تو جدا شده و در بند و اسیر هوای اطراف است.
جز واقف اسرار نداند به جهان کس
کز وصل تو امید من بی سر و پا چیست
هوش مصنوعی: هیچ‌کس به غیر از کسی که به اسرار واقف است، نمی‌داند در این دنیا چه خبر است؛ زیرا من امیدی به وصالت دارم که بی‌نظم و بی‌دلیل است.
گفتم که ز مهر تو وفایی به غریب است
گفتا همه جورست و جفا، مهر و وفا چیست
هوش مصنوعی: گفتم که عشق تو به غریبان وفاداری ندارد، او پاسخ داد که در عشق تنها پیمان و وفا نیست، بلکه بی‌وفایی و ظلم هم وجود دارد.
گفتم به دعا می طلبم بوسه ز لعلت
گفتا چو زرت نیست مگو یاوه، دعا چیست
هوش مصنوعی: گفتم که در دعا از تو بوسه‌ای می‌خواهم، او پاسخ داد: "وقتی که چنین چیزی ممکن نیست، دیگر از دعا صحبت نکن."
گفتا چه کسی بر در ایوان وصالم
گفتم شه خوبان خطا، بنده، دغا چیست
هوش مصنوعی: شخصی از من پرسید چه کسی در ایوان محبت من حضور دارد. من پاسخ دادم که ای، پادشاه خوبان! آیا خطای من فقط به خاطر بندگی و نیرنگ نیست؟
خواهد که برآید چو کمر گرد میانش
هر کس که ببیند که در آن زیر قبا چیست
هوش مصنوعی: هر کس که بخواهد بفهمد در زیر این لباس چه خبر است، باید کمر را بیافرازد و از زوایای مختلف به آن نگاه کند.
حیدر که دم از چین سر زلف بتی زد
در پیش نسیم سخنش مشک خطا چیست؟
هوش مصنوعی: حیدر که درباره چین‌های موهای یک معشوق سخن گفت، در مقابل نسیم، آیا سخنش چه اشتباهی دارد؟