گنجور

بخش ۱۲ - باب سیم در وفا که پای ارادت استوار کردنست و با ارادت خود عهد و شرط محبت بجای آوردن

جفاکارا، وفاداری بیاموز
ز یاران شیوه یاری بیاموز
بهر کس روز نعمت عهد بستی
فراموشش مکن در تنگدستی
چونان برداشتی خوان را مینداز
نمک خوردی، نمکدان را مینداز
نباید روز اول عهد بستن
پس از بستن نمی باید شکستن
وفا سر رشته عهدست، زنهار!
که این سررشته را از دست مگذار
طریقی خوشتر از مهر و وفا نیست
ولی افسوس کان در عهد ما نیست!
وفا گر زانکه در عالم نباشد
چه باشد گر جفایی هم نباشد؟
نشاید هر زمان یاری گرفتن
ز یاران بر دل آزاری گرفتن
گلی، کو هر زمان باشد بجایی
نمی آید ازو بوی وفایی
بمطرب محتسب راز آن بود جنگ
که هر دم در مقامی دارد آهنگ
سگی، کو روز و شب یک جامقیمست
ز یاران وفادار قدیمست
کسی کز دوستی بیرون نهد پی
در آیین وفا سگ بهتر از وی
بیاری چون وفاداری نمودی
وفا ورزیدی و یاری نمودی
ز کوی او قدم نتوان کشیدن
براه او بسر باید دویدن

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

جفاکارا، وفاداری بیاموز
ز یاران شیوه یاری بیاموز
هوش مصنوعی: ای کسی که خیانت می‌کنی، از دوستان یاد بگیر که چگونه به یکدیگر وفادار باشند و راه یاری کردن را از آنها آموزش بگیر.
بهر کس روز نعمت عهد بستی
فراموشش مکن در تنگدستی
هوش مصنوعی: هر کسی که در روزهای خوشی به تو کمکی کرده و با تو پیمان دوستی بسته، در روزهای سخت و نیازمندی نباید او را فراموش کنی.
چونان برداشتی خوان را مینداز
نمک خوردی، نمکدان را مینداز
هوش مصنوعی: اگر نمک را خوردی، نیکوست که نمکدان را هم بر زمین نیندازی، زیرا پس از استفاده، چیزی که به تو کمک کرده را نباید فراموش کنی یا بی ارزش تلقی کنی.
نباید روز اول عهد بستن
پس از بستن نمی باید شکستن
هوش مصنوعی: در شروع هر رابطه یا توافقی، باید با دقت و آگاهی تصمیم گرفت و پس از آن، نباید در مورد آن تردید یا دلسردی نشان داد. پس از شروع یک عهد، باید به آن پایبند بود و اجازه نداد که شک و تردید، تاثیر منفی بر رابطه بگذارد.
وفا سر رشته عهدست، زنهار!
که این سررشته را از دست مگذار
هوش مصنوعی: وفا و وفاداری، اساس و پایه قراردادها و عهدها هستند، پس مواظب باش که این اصل را از دست ندهی و حافظ آن باشی.
طریقی خوشتر از مهر و وفا نیست
ولی افسوس کان در عهد ما نیست!
هوش مصنوعی: هیچ راهی زیباتر از محبت و صداقت وجود ندارد، اما متأسفانه در زمان ما این موضوع کم‌رنگ شده است!
وفا گر زانکه در عالم نباشد
چه باشد گر جفایی هم نباشد؟
هوش مصنوعی: اگر در دنیا وفایی وجود نداشته باشد، چه اهمیتی دارد که خیانت یا بی‌وفایی هم وجود نداشته باشد؟
نشاید هر زمان یاری گرفتن
ز یاران بر دل آزاری گرفتن
هوش مصنوعی: در هر زمانی نباید از دوستان برای آزار دل دیگران بهره برد.
گلی، کو هر زمان باشد بجایی
نمی آید ازو بوی وفایی
هوش مصنوعی: گل، هر وقت که باشد، بویی از وفا منتشر نمی‌کند.
بمطرب محتسب راز آن بود جنگ
که هر دم در مقامی دارد آهنگ
هوش مصنوعی: محتسب که مانند یک نگهبان به حساب می‌آید، با مطرب در حال گفت‌وگو است. این گفت‌وگو درباره جنگی است که در آن هر لحظه یک آهنگ جدید به نمایش درمی‌آید، نشان‌دهنده تغییرات و فراز و نشیب‌های آن جنگ است.
سگی، کو روز و شب یک جامقیمست
ز یاران وفادار قدیمست
هوش مصنوعی: سگی که همیشه در کنار من است، وفاداریش همچون دوستان قدیمی است که همیشه در زندگی‌ام حضور دارند.
کسی کز دوستی بیرون نهد پی
در آیین وفا سگ بهتر از وی
هوش مصنوعی: کسی که از دوستی خارج شود و پیمان وفا را بشکند، امانتدارتر از یک سگ نیست.
بیاری چون وفاداری نمودی
وفا ورزیدی و یاری نمودی
هوش مصنوعی: با آمدن تو، وفاداری و یاری را به نمایش گذاشتی و به خوبی در کنار من بودی.
ز کوی او قدم نتوان کشیدن
براه او بسر باید دویدن
هوش مصنوعی: نمی‌توان به سادگی از مسیر او عبور کرد، بلکه باید با تلاش و شتاب به سوی او رفت.