بخش ۱۰ - باب دویم در صدق که ظاهر را برنگ باطن نمودنست و در ظاهر و باطن یک رنگ بودن
بیا، ای صبح دولت را طلب گار
چو صبح اهل دولت صدق پیش آر
براه راست رو، تا می توان رفت
که می باید بجای راستان رفت
مرو کج، این حدیث راست بشنو
که بر یک جانب افتادست کجرو
کجان را ره نباشد در میانه
که تیر راست آید بر نشانه
الف بر آسمان، نون بر زمینست
ز کج تا راست فرق، آری، همینست
بهست از زلف کج آن قامت راست
بلی، هر کس بقد راست برپاست
همیشه راست کاران رستگارند
که غیر از راستی کاری ندارند
صفا می بارد از ترکان صادق
که قول و فعلشان آمد موافق
شود دل در حضور راستان جمع
حضور جمع باشد پرتو شمع
زبان آبدار سوسن تر
نماید از کجی شمشیر و خنجر
چو دم زد صبح کاذب از گواهی
کشید از دعوی خود رو سیاهی
تجلی کرد صبح صادق از طور
بیک دم کرد عالم را پر از نور
بلی، از صدق بهتر نیست کاری
اگر دم می زنی از صدق، باری
بخش ۹ - حکایت آن عاشق سرمست که بواسطه عشق از تیغ سیاست رست: بملک مصر شاهی کامران بودبخش ۱۱ - شکایت معشوقان که عاشق صادق را سر باوج عزت برافراختند و مدعیان کاذب را از سر کوه بخاک مذلت انداختند: سحرگاهان، که ابر نو بهاران
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بیا، ای صبح دولت را طلب گار
چو صبح اهل دولت صدق پیش آر
هوش مصنوعی: به سوی صبحی بشتاب که نشانهگر خوشبختی و دولت است. مانند صبح که اهل صداقت و راستی را به پیش میآورد، تو هم به دنبال صبحی که دولت را به ارمغان میآورد، باش.
براه راست رو، تا می توان رفت
که می باید بجای راستان رفت
هوش مصنوعی: به مسیر درست ادامه بده تا جایی که میتوانی، زیرا باید به جای افرادی که در این مسیر هستند، حرکت کنی.
مرو کج، این حدیث راست بشنو
که بر یک جانب افتادست کجرو
هوش مصنوعی: به سمت نادرست نرو، این سخن را به درستی بشنو، زیرا کسی که منحرف شود، نمیتواند به حقیقت دست یابد.
کجان را ره نباشد در میانه
که تیر راست آید بر نشانه
هوش مصنوعی: هیچ جایی وجود ندارد که در وسط راه، تیر به هدف بخورد؛ اگر راهی نباشد، هدفی هم نیست.
الف بر آسمان، نون بر زمینست
ز کج تا راست فرق، آری، همینست
هوش مصنوعی: الف در آسمان و نون در زمین است؛ از کج تا راست، تفاوت همین است.
بهست از زلف کج آن قامت راست
بلی، هر کس بقد راست برپاست
هوش مصنوعی: زیبایی آن قامت راست، به خاطر زلف کج اوست. واقعاً هر کس به اندازه قامت راستش ایستاده است.
همیشه راست کاران رستگارند
که غیر از راستی کاری ندارند
هوش مصنوعی: افرادی که همیشه به راستی و درستی رفتار میکنند، در نهایت موفق و پیروز خواهند بود، زیرا آنها تنها بر اساس صداقت و راستی عمل میکنند.
صفا می بارد از ترکان صادق
که قول و فعلشان آمد موافق
هوش مصنوعی: آرامش و خوشی از افراد صادق ترک به ما میرسد، زیرا اقوال و عملکردشان با هم هماهنگ است.
شود دل در حضور راستان جمع
حضور جمع باشد پرتو شمع
هوش مصنوعی: دل در جمع افراد راستگو و درستکار به راحتی آرامش مییابد، مانند اینکه در نور شمع جمع شده باشند.
زبان آبدار سوسن تر
نماید از کجی شمشیر و خنجر
هوش مصنوعی: زبان شیرین و دلنشین گل سوسن میتواند از کج بودن شمشیر و خنجر، جذابتر و زیباتر باشد.
چو دم زد صبح کاذب از گواهی
کشید از دعوی خود رو سیاهی
هوش مصنوعی: هنگامی که صبح دروغین دمید، شاهدی از حقیقت بر دعوی خودشان برهنه شد و رو سیاه گشت.
تجلی کرد صبح صادق از طور
بیک دم کرد عالم را پر از نور
هوش مصنوعی: طلوع صبح صادق مانند نوری درخشانی است که از کوهی خاص میتابد و به یکباره جهان را روشن میکند.
بلی، از صدق بهتر نیست کاری
اگر دم می زنی از صدق، باری
هوش مصنوعی: بله، هیچ کاری بهتر از صداقت نیست. اگر به حقیقت و صداقت صحبت میکنی، چه بهتر.