گنجور

بخش ۲۹

هست میزان عبارت از معیار
پی تشخیص پایه و مقدار
تا بسنجند قدر اشیا را
صورتش مختلف بود ما را
ز اختلاف حقایق اعیان
وضع میزان شود مناسب آن
در قیامت نهند میزان را
سختن قدر و قیمت انسان را
تا بسنجد کم و زیاد همه
عمل و علم و اعتقاد همه
روز بازار حشر، این میزان
نیست جز فرد کامل انسان
تا ازو مر تو را چه مایه رسد
در موالات او چه پایه رسد
قرب و بعد تو از طریقت او
عدم اقتفا به سیرت او
هست نقص وکمال ذات تو را
حسنات است و سیئات تو را
پس نبی و وصی در امّت خوبش
هست میزان معدلت اندیش
لاجَرَم گفته اند آلِ رَسول
محک امتحان رد و قبول
که موازین معدلت ماییم
کاشف قدر و منزلت ماییم

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هست میزان عبارت از معیار
پی تشخیص پایه و مقدار
هوش مصنوعی: معیار یا سنجش به معنی ابزاری است که برای اندازه‌گیری و تعیین اندازه یا شدت یک چیز به کار می‌رود.
تا بسنجند قدر اشیا را
صورتش مختلف بود ما را
هوش مصنوعی: برای اینکه ارزش و اندازه‌ی اشیا را بسنجند، شکل و ظاهر آنها متفاوت بود.
ز اختلاف حقایق اعیان
وضع میزان شود مناسب آن
هوش مصنوعی: از تفاوت‌های واقعیات و وجودها، معیاری شکل می‌گیرد که با آن مناسب است.
در قیامت نهند میزان را
سختن قدر و قیمت انسان را
هوش مصنوعی: در روز قیامت، سنجش و ارزیابی انسان‌ها به دقت و شدت انجام می‌شود و ارزش و منزلت هر فرد مشخص می‌گردد.
تا بسنجد کم و زیاد همه
عمل و علم و اعتقاد همه
هوش مصنوعی: این بیت اشاره به ارزیابی و سنجش تمام اعمال، دانش و باورهای انسان دارد. هر کاری که انجام می‌دهیم و هر چیزی که می‌دانیم یا به آن اعتقاد داریم، باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد تا مقدار و کیفیت آن مشخص شود.
روز بازار حشر، این میزان
نیست جز فرد کامل انسان
هوش مصنوعی: در روز محشر، تنها چیزی که ارزش واقعی دارد، انسان کامل و بی‌نقص است.
تا ازو مر تو را چه مایه رسد
در موالات او چه پایه رسد
هوش مصنوعی: تا زمانی که از او چیزی به تو برسد، در دوستی و ارتباط با او چه میزان ارزش و اهمیت پیدا می‌کند.
قرب و بعد تو از طریقت او
عدم اقتفا به سیرت او
هوش مصنوعی: نزدیکی و دوری تو از راه او به خاطر عدم پیروی از روش او است.
هست نقص وکمال ذات تو را
حسنات است و سیئات تو را
هوش مصنوعی: وجود تو ترکیبی از نقص و کمال است؛ کارهای خوب و بدی در وجود تو وجود دارد.
پس نبی و وصی در امّت خوبش
هست میزان معدلت اندیش
هوش مصنوعی: پیامبر و جانشین او در میان مردم خوب، معیاری برای سنجش عدالت و اندیشه هستند.
لاجَرَم گفته اند آلِ رَسول
محک امتحان رد و قبول
هوش مصنوعی: بدون شک گفته‌اند که خاندان پیامبر، معیاری برای سنجش ایمان و نیکویی هستند.
که موازین معدلت ماییم
کاشف قدر و منزلت ماییم
هوش مصنوعی: ما معیاری برای سنجش انصاف و عدل هستیم و نشان‌دهنده ارزش و جایگاه افراد هستیم.