بخش ۱۴
هر حقیقت که برگشود جمال
باشدش پایه را ز نقص وکمال
آن کمال از وجود او باشد
تابع و فرع بود او باشد
نیست شرحی کمال را حاجت
چون حیات است و دانش و قدرت
لیک هر عین درقبول وجود
متفاوت بود به چشم شهود
مختلف در قبول هستی شد
وین تفاوت علوّ و پستی شد
هر چه قابل بود، به وجه اتم
باید اکمل بودکمالش هم
باعث و منشأ تفاوت و فرق
هست روشن چو آفتاب از شرق
منشأش بر تو گرچه پنهان است
غلبات وجوب و امکان است
هرکجا غالب است حکم وجوب
شد قبولش وجوب را مرغوب
غالب آنجا که حکم امکان است
نقص در هستیش فراوان است
با خرد کن درآنچه گفتم شور
چون نمودی درین حقیقت غور
بر رخت واشود در اسرار
کشف گردد حقایق بسیار
بر تو ناگفته ها شود روشن
چون خلیل آذرت شود گلشن
اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
هر حقیقت که برگشود جمال
باشدش پایه را ز نقص وکمال
هوش مصنوعی: هر حقیقتی که نمایان شود، زیبایی آن از نقص و کمال پایهگذاری میشود.
آن کمال از وجود او باشد
تابع و فرع بود او باشد
هوش مصنوعی: کمال و تمامیت وجود او وابسته به اوست و هر چه داریم از او نشأت میگیرد.
نیست شرحی کمال را حاجت
چون حیات است و دانش و قدرت
هوش مصنوعی: کمال نیازی به توضیح ندارد، زیرا زندگی، دانش و قدرت خود 증 هماهنگی و کمال هستند.
لیک هر عین درقبول وجود
متفاوت بود به چشم شهود
هوش مصنوعی: اما هرچشمی به شیوه خود و با ادراک خاص خود، وجود را میبیند و تجربه میکند.
مختلف در قبول هستی شد
وین تفاوت علوّ و پستی شد
هوش مصنوعی: این جهان به دلایل گوناگون در پذیرش وجود خود متفاوت شده است و این تفاوت باعث شده که برخی در مرتبهی بالا و برخی در مرتبهی پایین قرار بگیرند.
هر چه قابل بود، به وجه اتم
باید اکمل بودکمالش هم
هوش مصنوعی: هر چیز باارزش و شایسته باید به بهترین و کاملترین شکل ممکن باشد، و کمال آن نیز به همین صورت است.
باعث و منشأ تفاوت و فرق
هست روشن چو آفتاب از شرق
هوش مصنوعی: دلایل و علل اختلافات به روشنی همچون آفتاب که از شرق میتابد، مشخص و آشکار هستند.
منشأش بر تو گرچه پنهان است
غلبات وجوب و امکان است
هوش مصنوعی: سبب و ریشهٔ این مسأله هر چند بر تو واضح نیست، اما تسلط و اقتدار بر آن بر اساس ضرورت و امکان شکل گرفته است.
هرکجا غالب است حکم وجوب
شد قبولش وجوب را مرغوب
هوش مصنوعی: هرجا که فرمان و قانونی وجود دارد، پذیرش آن قانون به عنوان یک ضرورت لازم و مورد توجه است.
غالب آنجا که حکم امکان است
نقص در هستیش فراوان است
هوش مصنوعی: در جایی که امکان وجود دارد، کمبود و نقص در هستی بسیار زیاد است.
با خرد کن درآنچه گفتم شور
چون نمودی درین حقیقت غور
هوش مصنوعی: با عقل و فهم خود به آنچه گفتم توجه کن، زیرا اگر در این حقیقت عمیق شوی، درک بهتری پیدا خواهی کرد.
بر رخت واشود در اسرار
کشف گردد حقایق بسیار
هوش مصنوعی: بر چهرهات که نقابها کنار برود و رازها آشکار شود، حقیقتهای زیادی نمایان خواهد شد.
بر تو ناگفته ها شود روشن
چون خلیل آذرت شود گلشن
هوش مصنوعی: هر آنچه که بر تو بیان نشده است، به مانند روشنیای خواهد بود که تو را مانند آتشنشان خلیل، زنده و شکوفا میسازد.