بخش ۲۷ - اشارت به سلوک سبیل عجز و مسکینی و ترک خودی و خودبینی
اگر بنده را سربلندی رسد
ز مسکینی و مستمندی رسد
ز خودبینی، ابلیس مردود شد
کف خاک افتاده مسجود شد
نبینی که چون دانه افتد به خاک
بکوشند مهر و مه تابناک
کز افتادگی سرفرازش کنند
به صد ناز، با برگ و سازش کنند
طبایع شتابنده در اعتضاد
به خدمت کمر بسته باران و باد
مکن خودپرستی ز نابخردی
خدابنده گردی، ز ترک خودی
مجاهد اگر نفس امّاره کشت
کلید در فتح دارد به مشت
چه حاصل که صد خرقه برتن دری؟
خدا رس شوی چون ز خود بگذری
فزونی چو خواهی کم خویش گیر
ره این است، اگر سالکی پیش گیر
اطلاعات
وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
اگر بنده را سربلندی رسد
ز مسکینی و مستمندی رسد
هوش مصنوعی: اگر من به موفقیتی برسم، این موفقیت ناشی از وضع ضعیف و نیازمندی من خواهد بود.
ز خودبینی، ابلیس مردود شد
کف خاک افتاده مسجود شد
هوش مصنوعی: به خاطر خودخواهی و خودبینی، ابلیس طرد شد و در مقابل خداوند به خاک افتاد و به حالت سجده درآمد، در حالی که قبلاً مورد سجده قرار گرفته بود.
نبینی که چون دانه افتد به خاک
بکوشند مهر و مه تابناک
هوش مصنوعی: وقتی دانه به زمین میافتد، تلاش میکنند که رشد کند و گل و میوه دهد.
کز افتادگی سرفرازش کنند
به صد ناز، با برگ و سازش کنند
هوش مصنوعی: به خاطر افتادگی و تواضعش، او را با ناز و لطافت بالا میبرند و به او احترام میگذارند.
طبایع شتابنده در اعتضاد
به خدمت کمر بسته باران و باد
هوش مصنوعی: طبعهای پرجنب و جوش برای خدمت به زمین آماده شدهاند و باران و باد در تلاشند تا به این فعالیت کمک کنند.
مکن خودپرستی ز نابخردی
خدابنده گردی، ز ترک خودی
هوش مصنوعی: خود را بزرگ نپندار و از نادانی به خودخواهی نپرداز، بلکه به بندگی خداوند توجه کن و از خودکامگی دوری گزین.
مجاهد اگر نفس امّاره کشت
کلید در فتح دارد به مشت
هوش مصنوعی: کسی که در راه مبارزه و مجاهدت است، اگر بر نفس سرکش خود غلبه پیدا کند، به موفقیت و پیروزی دست خواهد یافت.
چه حاصل که صد خرقه برتن دری؟
خدا رس شوی چون ز خود بگذری
هوش مصنوعی: چه فایده دارد که صد لباسِ روحانی به بر کنی؟ وقتی که خود را رها کنی، به خدا نزدیکتر میشوی.
فزونی چو خواهی کم خویش گیر
ره این است، اگر سالکی پیش گیر
هوش مصنوعی: اگر میخواهی به موفقیت بیشتری دست یابی، باید خودت را کنترل کنی و یعنی خودت را مدیریت کنی؛ این راهی است که باید یک سالک در پیش گیرد.