حزین لاهیجیبخش ۲۴ - حکایت
به معروف کرخی، یکی داد پند
که با رشته انبان جو را ببند
که حالی برآیند موران ازا خاک
نمایند انبانت از دانه پاک
برآشفت معروف فرخنده خوی
که اینگونه ناسخته دیگر مگوی
بپرور ضعیفان رنجور را
چه بندی ره روزی مور را
جوانمردی آموز، ای تنگدل
جفا بر ضعیفان کند سنگدل
چرا دانه از مور داری دریغ؟
نداری مگر شرم از ابر و میغ؟
ندانی به این حرص و بخل قوی
که فردا تو خود رزق موران شوی؟
مکن نخل انصاف از بیخ و بن
اگر خدمتی می توانی بکن
اطلاعات
وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
به معروف کرخی، یکی داد پند
که با رشته انبان جو را ببند
هوش مصنوعی: یک نفر به معروف کرخی نصیحت کرد که باید جو را درون انبان با رشته‌ای محکم ببندی.
که حالی برآیند موران ازا خاک
نمایند انبانت از دانه پاک
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که ممکن است حشراتی مانند مورچه‌ها از خاک بیرون بیایند و انبانت را از دانه‌های تمیز پر کنند. به عبارتی دیگر، این اشاره به تلاش و کوشش موجودات کوچک و اهمیت ذرات ریز در زندگی دارد.
برآشفت معروف فرخنده خوی
که اینگونه ناسخته دیگر مگوی
هوش مصنوعی: معروف فرخنده‌خوی که به شدت ناراحت شده، می‌گوید دیگر چنین حرف‌هایی نزنید.
بپرور ضعیفان رنجور را
چه بندی ره روزی مور را
هوش مصنوعی: به کسانی که ضعیف و رنجور هستند، رسیدگی کن و برای آنها روزی تهیه کن، مانند آنکه مورچه در پیدا کردن روزی خود تلاش می‌کند.
جوانمردی آموز، ای تنگدل
جفا بر ضعیفان کند سنگدل
هوش مصنوعی: به جوانمردی بیاموز، ای قلب تنگ و بی‌رحم، که به ضعیفان ظلم نکن.
چرا دانه از مور داری دریغ؟
نداری مگر شرم از ابر و میغ؟
هوش مصنوعی: چرا از دادن دانه به مور کوچک خودداری می‌کنی؟ آیا از باران و ابر خجالت می‌کشی؟
ندانی به این حرص و بخل قوی
که فردا تو خود رزق موران شوی؟
هوش مصنوعی: آیا می‌دانی با این حرص و بخلی که داری، فردا ممکن است که خودت مثل مورچه‌ها روزی‌ات را تأمین کنی؟
مکن نخل انصاف از بیخ و بن
اگر خدمتی می توانی بکن
هوش مصنوعی: اگر می‌توانی کمکی انجام دهی، انصاف را از ریشه و بنیادش خراب نکن.