حزین لاهیجیبخش ۱۳ - حکایت
نمودم سوال از قوی پنجه ای
چه پیش آمدت کاین چنین رنجه ای؟
تو را دیده بودم ازین پیشتر
زبون بود در پنجه ات شیر نر
چه شد چیره دستی و کر و فرت
که اکنون فروخفته در گل، خرت؟
بدین گونه زرد و نزاری کنون
که چون کاه، از کهربایی زبون
لگدکوب، از پشه گردد تنت
چه شد زور بازوی پیل افکنت؟
بگفتا که از گردش روزگار
مگر نیستی آگه ای هوشیار؟
چه می پرسی ازلطمه سنجی ضعیف؟
که خس ناتوان است و دریا، حریف
جوانی کند کوه را زیر دست
کنون بر سرم برف پیری نشست
چه می پرسی از بنده ای مستمند؟
خداوند هوشی، فراگیر پند
بخش ۱۲ - سفیر خامهٔ بلند صریر به هوش افزایی مرزبانان حکمت پذیر: چنین است فرمان که حق را نهانبخش ۱۴ - حکایت: سیه دل امیری، شبی خفت مست
اطلاعات
وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
نمودم سوال از قوی پنجه ای
چه پیش آمدت کاین چنین رنجه ای؟
هوش مصنوعی: از یک شخص قوی و توانا پرسیدم که چه مشکلی برایت پیش آمده که این‌قدر ناراحتی؟
تو را دیده بودم ازین پیشتر
زبون بود در پنجه ات شیر نر
هوش مصنوعی: من قبل از این تو را دیده بودم، وقتی که زبان نداشتی و در دستانت شیر نر بود.
چه شد چیره دستی و کر و فرت
که اکنون فروخفته در گل، خرت؟
هوش مصنوعی: چه شد که آن هنرمند و توانا که همیشه در اوج بود اکنون در گل فرورفته و خاموش شده است؟
بدین گونه زرد و نزاری کنون
که چون کاه، از کهربایی زبون
هوش مصنوعی: اکنون به این حالت زرد و پژمرده درآمده‌ای که به مانند کاه، بی‌زبان و بی‌حس و حال هستی.
لگدکوب، از پشه گردد تنت
چه شد زور بازوی پیل افکنت؟
هوش مصنوعی: این بیت به ما می‌آموزد که حتی کوچک‌ترین و ضعیف‌ترین موجودات می‌توانند اثرات عمیقی بر ما داشته باشند، در حالی که ممکن است ما خود را قوی و بزرگ تصور کنیم. به بیان دیگر، قدرت و توانایی‌های ظاهری نمی‌توانند همیشه بر مشکلات کوچک و ناتوانی‌هایی که در زندگی با آنها مواجه هستیم غلبه کنند.
بگفتا که از گردش روزگار
مگر نیستی آگه ای هوشیار؟
هوش مصنوعی: گفت: آیا تو از تغییرات و چرخش‌های روزگار خبر نداری ای انسان هوشمند؟
چه می پرسی ازلطمه سنجی ضعیف؟
که خس ناتوان است و دریا، حریف
هوش مصنوعی: چرا از کسی که ضعیف است، سوال می‌کنی؟ چون گیاه کوچک در برابر دریا هیچ حرفی برای گفتن ندارد.
جوانی کند کوه را زیر دست
کنون بر سرم برف پیری نشست
هوش مصنوعی: جوانی باعث می‌شد که قله‌های کوه را با دست نگه دارم، اما حالا برف پیری بر سرم نشسته است.
چه می پرسی از بنده ای مستمند؟
خداوند هوشی، فراگیر پند
هوش مصنوعی: چرا از شخصی نیازمند سوال می‌پرسی؟ خداوندی از هوش و بصیرت برخوردار است که همه چیز را می‌داند و به خوبی آموخته شده است.