حزین لاهیجیبخش ۱۰ - صفت اسب
خرامنده کوهی، فلک پیکری
شتابنده ابری، گران لنگری
به جستن، ز برق دمان گرمتر
به رفتن، ز آب روان نرمتر
به سوی فرازی که بالا رود
عنان بر عنانِ ثریّا رود
نشیبی چو آید ورا پیش پا
چنان اندر آید، که تیر قضا
چو خور را به چوگان سم، گو کند
خور از خوشدلی، رقص پهلو کند
چو ایام بدخواه آید به سر
رسد بر سرش از اجل پیشتر
عنان کش شود گاه تندی چنان
که راز نهان بر لب رازدان
دمی تا فلک چون نگه طی کند
صبا را چو نقش قدم، پی کند
یکی بُرز بالاست، گردون شکوه
زمین از فشار سُم او ستوه
سرِ کوه البرز را زاشُتُلم
فرو کوبد از گرز پولاد سُم
اطلاعات
وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خرامنده کوهی، فلک پیکری
شتابنده ابری، گران لنگری
هوش مصنوعی: کوهی که با آرامش حرکت می‌کند، در حالی که آسمان به شکل ابری در حال حرکت سریع است و سنگینی را با خود به دوش می‌کشد.
به جستن، ز برق دمان گرمتر
به رفتن، ز آب روان نرمتر
هوش مصنوعی: به دنبال آن باش که مانند برق، در لحظه‌هایی که به اوج می‌رسد شتابگاهی داشته باشی و همچنین در حرکت، مانند آب که به آرامی و نرمی روان است، ادامه دهی.
به سوی فرازی که بالا رود
عنان بر عنانِ ثریّا رود
هوش مصنوعی: به سمت بلندی‌ای که به حداکثر رشد برسد و به ستاره‌های ثریا نزدیک شود.
نشیبی چو آید ورا پیش پا
چنان اندر آید، که تیر قضا
هوش مصنوعی: وقتی مشکلی یا دشواری به سراغش می‌آید، او به راحتی و بدون هیچ تردیدی با آن مواجه می‌شود، مثل اینکه تقدیر و سرنوشت او را به جلو می‌برد.
چو خور را به چوگان سم، گو کند
خور از خوشدلی، رقص پهلو کند
هوش مصنوعی: وقتی که خورشید با اسب چوگان بر خورد می‌کند، به خاطر شادی و خوشحالی، به رقص و چرخش در می‌آید.
چو ایام بدخواه آید به سر
رسد بر سرش از اجل پیشتر
هوش مصنوعی: زمانی که روزهای بد و دشوار به پایان برسد، سرنوشت و اجل مقدر شده از قبل، بر او فرود می‌آید.
عنان کش شود گاه تندی چنان
که راز نهان بر لب رازدان
هوش مصنوعی: گاه انسان ممکن است در اثر هیجان و سرعت عمل، به گونه‌ای رفتار کند که از اسرار پنهان خود پرده بردارد و آن را به زبان بیاورد.
دمی تا فلک چون نگه طی کند
صبا را چو نقش قدم، پی کند
هوش مصنوعی: برای لحظه‌ای که آسمان به گردش درمی‌آید، نسیم مانند آثار قدم، بر روی زمین می‌چرخد.
یکی بُرز بالاست، گردون شکوه
زمین از فشار سُم او ستوه
هوش مصنوعی: یک موجودی برزنده و بزرگ وجود دارد که عظمت زمین به خاطر فشار سم‌های او به زانو درآمده است.
سرِ کوه البرز را زاشُتُلم
فرو کوبد از گرز پولاد سُم
هوش مصنوعی: کوه البرز را با تمام قدرت و قدرتی چون گرز و سم‌های پولادین به شدت مورد ضربه قرار می‌دهند.