گنجور

بخش ۳ - آرایش شاهدان انجمن آرای سخن به زیور نعت خواجهٔ کونین صلّی الله علیه و آله المصطفین

نخستین مظهر لطف الهی
گرامی گوهر دیهیم شاهی
قدم سای بساط قاب قوسین
عبیر جیب حورش، گرد نعلین
شفاعت سنج مشتی تیره روزان
درین تاریک شب، شمع فروزان
فراز اوج عرشش چتر شاهی
کیمن خرگاهش از مه تا به ماهی
سر و سرخیل مقبولان درگاه
دلش خلوتسرای لی مع الله
جمالش آفتاب لایزالی
صفاتش نور ذات ذوالجلالی
مه تابنده، خورشید دل آرا
ز نقص آیینهٔ ذاتش معرّا
ادا دان رموز کبریایی
به او ختم کتاب آشنایی
ردای خواجگی افکنده بر دوش
به راهش چشم چرخ سرمه ای پوش
بُراق برق سیرش در تکاپو
عبیر افشانده، حوران را به گیسو
رکابش از فروغ گوهر پاک
حلی بخشِ حلی بندان افلاک
عنان آورده در یک جا فراهم
زمام اختیار هر دو عالم
ز برق تیغش، ایمان گوهر افروز
شب کفر از فروغ جوهرش روز
غمش جان جهان را زینت و زین
خطاب گرد راهش، قرّه العین
خیالش روشنی بخش دل تنگ
ز خاکش چهرهٔ امّید گلرنگ
ز تکریمش بنی آدم مکرم
به تعظیمش قد هفت آسمان خم
ز تقدیسش دل قدّوسیان شاد
ز نامش کام جان ها عشرت آباد
زبانش مظهر آیات تنزیل
طواف درگهش معراج جبریل
طفیلی خوارخوان جودش افلاک
گواه این سخن، منشور لولاک
به طوفان می دهد، عفوش فراوان
هزاران همچو ما آلوده دامان

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نخستین مظهر لطف الهی
گرامی گوهر دیهیم شاهی
هوش مصنوعی: این عبارت به زیبایی و ارزش خاصی اشاره دارد که نخستین نشانه‌های نعمت و رحمت الهی را نشان می‌دهد و این نشانه‌ها به مانند جواهر باارزشی است که بر سر یک پادشاه قرار دارد.
قدم سای بساط قاب قوسین
عبیر جیب حورش، گرد نعلین
هوش مصنوعی: در این ابیات به زیبایی و جاذبه‌های خاصی اشاره شده است. گام‌های شخصی که روی فرشی از زیبایی‌ها قدم می‌زند، نمادی از نزدیک شدن به عوالم بالا و معنوی است. همچنین، این زیورآلات و نشان‌های باشکوه به شخصیتی اشاره می‌کنند که در آغوش طبیعت و فضایی دلنواز قرار دارد، گویی در میانسالی از احساسات و عواطف لطیف بهره‌مند شده است. این تمثیل‌ها نشانگر الهام و زیبایی از دنیای پیرامون است.
شفاعت سنج مشتی تیره روزان
درین تاریک شب، شمع فروزان
هوش مصنوعی: در این شب تاریک، افرادی که دچار سختی و مشکل هستند، به شمعی روشن و امیدبخش نیاز دارند که راه را برایشان روشن کند و به آنها کمک کند.
فراز اوج عرشش چتر شاهی
کیمن خرگاهش از مه تا به ماهی
هوش مصنوعی: ارتفاع عرش او مانند چتری است که بر سر شاهی فرود آمده و خرگاهش از ماه تا مه گسترده است.
سر و سرخیل مقبولان درگاه
دلش خلوتسرای لی مع الله
هوش مصنوعی: این بیت اشاره به جمعیتی دارد که در درگاه باری تعالی، کسانی که مورد قبول هستند، در کنار یکدیگر قرار دارند و دل آن‌ها به سکوت و خلوت با خداوند مشغول است. به عبارت دیگر، آن‌ها در حال ارتباط با خدا و روزنه‌ای به دنیای معنوی هستند.
جمالش آفتاب لایزالی
صفاتش نور ذات ذوالجلالی
هوش مصنوعی: زیبایی او مانند خورشید همیشگی است و ویژگی‌هایش نوری از ذات خداوند بزرگ و با جلال را به نمایش می‌گذارد.
مه تابنده، خورشید دل آرا
ز نقص آیینهٔ ذاتش معرّا
هوش مصنوعی: ماه درخشان و خورشید زیبا، عاری از هر نقصی که در آینهٔ وجودش وجود دارد.
ادا دان رموز کبریایی
به او ختم کتاب آشنایی
هوش مصنوعی: او رازهای بزرگ و عمیق را به او آموزش می‌دهد و تمام درس‌ها و نکات مهم را به او منتقل می‌کند.
ردای خواجگی افکنده بر دوش
به راهش چشم چرخ سرمه ای پوش
هوش مصنوعی: لباس و ردا (پوشش) خاصی بر دوش دارد و در مسیرش با چشمانی پر از وقار و دقت به اطراف می‌نگرد.
بُراق برق سیرش در تکاپو
عبیر افشانده، حوران را به گیسو
هوش مصنوعی: اسب برق آسا و تند رو در حرکت خود، عطر خوشی را پخش می‌کند و دختران بهشتی را با موهایشان زینت می‌دهد.
رکابش از فروغ گوهر پاک
حلی بخشِ حلی بندان افلاک
هوش مصنوعی: عصای او از درخشش جواهر خالصی ساخته شده است که زینت‌دهنده و آراسته کننده‌ی ستارگان آسمان است.
عنان آورده در یک جا فراهم
زمام اختیار هر دو عالم
هوش مصنوعی: عنان در یک نقطه جمع شده و کنترل و مدیریت هر دو جهان را در دست دارد.
ز برق تیغش، ایمان گوهر افروز
شب کفر از فروغ جوهرش روز
هوش مصنوعی: برق تیغ او باعث می‌شود که ایمان، مانند گوهری درخشان، شب کفر را روشن کرده و از نور جوهرش، روز را به وجود می‌آورد.
غمش جان جهان را زینت و زین
خطاب گرد راهش، قرّه العین
هوش مصنوعی: غم او، جان جهان را زیبا می‌کند و زینتی است که بر راهش می‌پوشانند، همانند چشمان روشن.
خیالش روشنی بخش دل تنگ
ز خاکش چهرهٔ امّید گلرنگ
هوش مصنوعی: تصویر او باعث روشنی و شادی دل آزرده‌ام شده و از خاک او، چهره‌ی امید به رنگ گل به وجود می‌آید.
ز تکریمش بنی آدم مکرم
به تعظیمش قد هفت آسمان خم
هوش مصنوعی: به خاطر احترام به او، انسان‌ها خود را محترم می‌شمارند و به عظمت و بلندای او مانند آسمان‌های هفتگانه سر تعظیم فرود می‌آورند.
ز تقدیسش دل قدّوسیان شاد
ز نامش کام جان ها عشرت آباد
هوش مصنوعی: دل پاکان به خاطر ستایش او شاد و به خاطر نامش، جان‌ها در خوشی و خرمی زندگی می‌کنند.
زبانش مظهر آیات تنزیل
طواف درگهش معراج جبریل
هوش مصنوعی: زبان او نشانه‌ای از آیات آسمانی است و به kind of reverence به روشنی درگاه او مشهود است.
طفیلی خوارخوان جودش افلاک
گواه این سخن، منشور لولاک
هوش مصنوعی: خود را در بند نیکی و سخاوت او می‌بینم و گواهی بر این مطلب، آسمانی است که بر خوبی‌های او شهادت می‌دهد و زیبایی‌هایش مانند منشوری درخشان است.
به طوفان می دهد، عفوش فراوان
هزاران همچو ما آلوده دامان
هوش مصنوعی: در طوفان، او عفو و بخشش زیادی می‌دهد و هزاران افرادی مثل ما که دامنشان آلوده است، از این بخشش برخوردار می‌شوند.