گنجور

شمارهٔ ۱۳ - قطعه در شکایت بعضی از مردم زمان خود

قدر هر سفله، از تو گشت علم
ای سپهر خَم، این چه انصاف است
از تو، امروز کافی الملکیست
هرکه تمغای کون اوقاف است
تا که سگ یافت می شود، ندهی
به هما استخوان، که اسراف است
پرنیان باف، تخته کرده دکان
روز بازار بوریاباف است
لب معنی، به مهر خاموشیست
سر و سرمایه در جهان لاف است
سفله پس کیست در زمانه؟ بگو
ارذل النّفس اگر ز اشراف است

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

قدر هر سفله، از تو گشت علم
ای سپهر خَم، این چه انصاف است
هوش مصنوعی: به نظر می‌رسد که برتری شخصیت‌ها و انسان‌ها به گونه‌ای ناعادلانه به هم مرتبط شده است، به طوری که کسی که شایسته و با فضیلت است، مورد توجه قرار نمی‌گیرد و در عوض، افراد پست و فاقد ارزش برجسته می‌شوند. این موضوع به نوعی بی‌عدالتی در زندگی اشاره دارد.
از تو، امروز کافی الملکیست
هرکه تمغای کون اوقاف است
هوش مصنوعی: امروز، هر کسی که شایسته‌ است و از حقیقت وجودی خود آگاه است، می‌تواند به مقام و منزلتی برتر دست یابد.
تا که سگ یافت می شود، ندهی
به هما استخوان، که اسراف است
هوش مصنوعی: تا زمانی که سگ وجود دارد، نباید استخوان را به هما بدهی، زیرا این کار هدر دادن و اسراف است.
پرنیان باف، تخته کرده دکان
روز بازار بوریاباف است
هوش مصنوعی: زنی که پرنیان می‌بافد، امروز در بازار بوریاباف، دکانش را چیده است و مشغول کار است.
لب معنی، به مهر خاموشیست
سر و سرمایه در جهان لاف است
هوش مصنوعی: لب‌های خاموش، نشانه‌ای از محبت و سکوت هستند، در حالی که در دنیا، سخن گفتن و ادعا کردن، بیشتر به لاف و گزافه‌گویی شباهت دارد.
سفله پس کیست در زمانه؟ بگو
ارذل النّفس اگر ز اشراف است
هوش مصنوعی: در این دنیا افراد پست و بی‌ارزش که خود را بزرگ و والا می‌پندارند، کیستند؟ بگو اگر کسی از اشراف باشد ولی ذاتاً پست و فرومایه باشد، او از نظر روحی و اخلاقی پایین‌تر است.