حزین لاهیجیشمارهٔ ۳۶۹
لب تشنهٔ تیغیم، ز کوثر چه گشاید؟
دریا کش زخمیم، ز ساغر چه گشاید؟
در سایهٔ داغیم، ز خورشید چه منّت؟
همسایهٔ بختیم، ز اختر چه گشاید؟
دارو ندهد سود به بیمار محبت
عمر ار گذرد تلخ ز شکر چه گشاید؟
تمکین رود از دست، دل آید چو به طوفان
دریا چو به هم خورد ز لنگر چه گشاید؟
ناصح چه دهد بیهده بر باد نفس را
دیوانهٔ عشقم، ز فسونگر چه گشاید؟
در طالع خود بیند اگر دولت وصلت
آیینه، نظر پیش سکندر چه گشاید؟
هر زخم به روی دل عاشق در فتحی ست
زین بیش ز تیغ تو ستمگر چه گشاید؟
تا یار شد از دیده، نهادم مژه بر هم
شهباز نظر دوخته ام پر چه گشاید؟
در بزم گشایند چو دیوان حزین را
خمّار، خم میکده را سر چه گشاید؟
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
لب تشنهٔ تیغیم، ز کوثر چه گشاید؟
دریا کش زخمیم، ز ساغر چه گشاید؟
هوش مصنوعی: ما در حالتی هستیم که با وجود تشنگی و درد، هیچ چیزی نمی‌تواند به ما کمک کند. حتی اگر به ما چیزی بدهند، مانند آب کوثر یا شراب، همچنان احساس نیاز و کمبود داریم.
در سایهٔ داغیم، ز خورشید چه منّت؟
همسایهٔ بختیم، ز اختر چه گشاید؟
هوش مصنوعی: در زیر سایهٔ گرما هستیم، پس نیازی به شکایت از خورشید نداریم. ما در کنار خوش‌شانسی هستیم، پس ستاره‌ها چه کمکی می‌توانند بکنند؟
دارو ندهد سود به بیمار محبت
عمر ار گذرد تلخ ز شکر چه گشاید؟
هوش مصنوعی: اگر به بیمار محبت دارو ندهند، حتی اگر عمرش به پایان برسد، تلخی زندگی از شیرینی بهبود چه تفاوتی خواهد داشت؟
تمکین رود از دست، دل آید چو به طوفان
دریا چو به هم خورد ز لنگر چه گشاید؟
هوش مصنوعی: دل وقتی آرامش خود را از دست می‌دهد، مانند دریایی طوفانی می‌شود. در چنین وضعیتی، وقتی لنگر کشیده می‌شود، دیگر نمی‌توان آن را کنترل کرد و آزاد خواهد شد.
ناصح چه دهد بیهده بر باد نفس را
دیوانهٔ عشقم، ز فسونگر چه گشاید؟
هوش مصنوعی: مشاور چه سودی دارد وقتی که با کلماتش فقط به باد می‌سپارد؟ من دیوانه عشق هستم و جادوگر چه کمکی می‌تواند بکند؟
در طالع خود بیند اگر دولت وصلت
آیینه، نظر پیش سکندر چه گشاید؟
هوش مصنوعی: اگر در مقدر خود ببیند که به واسطه ی همراهی و اتحاد، به موفقیتی دست خواهد یافت، باید بداند که حتی با نگاه به قدرت و پرشکوهی سکندر (پادشاه بزرگ)، چه نتایج و گشایش‌هایی می‌تواند در انتظارش باشد.
هر زخم به روی دل عاشق در فتحی ست
زین بیش ز تیغ تو ستمگر چه گشاید؟
هوش مصنوعی: هر جراحتی که بر دل عاشق می‌نشیند، نشانه‌ای از پیروزی است. از این بیشتر، آزار و ستم تو چه نتیجه‌ای خواهد داشت؟
تا یار شد از دیده، نهادم مژه بر هم
شهباز نظر دوخته ام پر چه گشاید؟
هوش مصنوعی: وقتی که محبوب از نظرم پنهان شد، چشم‌هایم را بستم و همچون پرنده‌ای در انتظار نشسته‌ام که ببینم آیا او به من نگاه خواهد کرد یا نه.
در بزم گشایند چو دیوان حزین را
خمّار، خم میکده را سر چه گشاید؟
هوش مصنوعی: در مهمانی، وقتی که دیوانگانی مانند حزین به شراب دعوت می‌شوند، دوشیزه‌ی میکده چه نیاز دارد که درب را باز کند؟