حزین لاهیجیشمارهٔ ۲۹۵
از مزرع آمال چه امّید برآید
نخلی که در آن ریشه کند، بید برآید
نه جلوهٔ برقی، نه هواداری ابری
بی برگ گیاهم به چه امّید برآید
بی فیض تر از میکدهٔ ماه صیامم
تا از افق جام، مه عید برآید
گر جام کند جلوه گری در کف ساقی
بانگ طرب از دخمهٔ جمشید برآید
دارد سخنی درگره گوشهٔ ابرو
مقصود از این بیت به تعقید برآید
ساغر چو زند، شیشهٔ گردون شکند می
ساقی چو شود، جام به جمشید برآید
ما راست حزین ، سرو ریاض دل حیران
آزاده جوانی که به تجرید برآید
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: پروژهٔ بازبینی OCR
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
از مزرع آمال چه امّید برآید
نخلی که در آن ریشه کند، بید برآید
هوش مصنوعی: اگر در مزرعه‌ای که از آرزوهای ماست، تنها بید کاشته شود، به چه امید نخل و میوه می‌توان داشت؟
نه جلوهٔ برقی، نه هواداری ابری
بی برگ گیاهم به چه امّید برآید
هوش مصنوعی: نه نوری از برق، نه حمایتی از ابر، امیدوارم که گیاهانم چگونه رشد کنند.
بی فیض تر از میکدهٔ ماه صیامم
تا از افق جام، مه عید برآید
هوش مصنوعی: در میکده، که نماد شادی و خوشی است، حالتی خالی و بی‌فایده دارم. تا زمانی که در افق، ماه عید به‌عنوان نشانه‌ای از خوشبختی و جشن نمایان نشود.
گر جام کند جلوه گری در کف ساقی
بانگ طرب از دخمهٔ جمشید برآید
هوش مصنوعی: اگر پیمانه زیبایی خود را در دستان ساقی به نمایش بگذارد، صدای شادمانی از اندرونی جمشید به گوش خواهد رسید.
دارد سخنی درگره گوشهٔ ابرو
مقصود از این بیت به تعقید برآید
هوش مصنوعی: این بیت به ارتباط عمیق میان زیبایی و معنی اشاره دارد. می‌توان فهمید که اشاره به نشانه‌ای ظریف یا ناپیدا در چهره فردی است که ممکن است حاوی پیامی مهم باشد. در واقع، این اشاره به جزئیات درونی و دقت نظر در زیبایی و معنای تحت‌اللفظی آن دارد.
ساغر چو زند، شیشهٔ گردون شکند می
ساقی چو شود، جام به جمشید برآید
هوش مصنوعی: هنگامی که جام پر شود، شیشهٔ آسمان می‌شکند و وقتی که ساقی دست به کار می‌شود، جام به شکل جمشید پادشاه نمایان می‌شود.
ما راست حزین ، سرو ریاض دل حیران
آزاده جوانی که به تجرید برآید
هوش مصنوعی: ما به حقیقت غمگین و نگران هستیم، مانند درخت سرو در باغی که دل جوانی آزاد و بی‌قید و شرط را به حیرت و تفکر وادار می‌کند.