گنجور

شمارهٔ ۲۹

گرچه گردد برای ما افلاک
ورچه باشد به کام ما ارکان
هیچ بزمی بود چنان خرم
هیچ طیفی بود چنان شادان
که دوم روز عید ما را بود
نزد صدر زمین و زین زمان
حسن احمد آن جواد کریم
آن قضا قدرت و قدر امکان
کام دل یافتیم روز شوال
کین همی خواستیم از رمضان
اسب عشرت کشیده اندر زین
گوی رامش فکنده در میدان
گشته با الفت قنینه قرین
کرده با کوکب پیاله قرآن
مجلسی چون بهشت پر نعمت
باده چون گلاب اصفاهان
ساقیانی انیس همچون دل
مطربانی لطیف همچون جان
یارب آن دلگشای بزم چه بود
که همی طیره گشت زهره از آن
ابر احسان چو خواست گشت مطیر
من سرگشته از میان جهان
از چنان مجلسی بیفتادم
همچو آدم ز روضه رضوان
نیم شب چون در آمدم از خواب
نیک رنجور گشتم و حیران
تا در این بودم آمد آوازی
کی سبق برده از همه اقران
غافلی زانکه صاحب مکرم
کرد مسعود مر ترا ز احسان
گاه انعام عام دانکه نکرد
نام تو در جریده نسیان
دل من آن چو خواب بنمودت
برگفته است آفت حرمان
ای خداوند من نجیب الدین
این سخن را پدید کن برهان
خبری کان ازو نه بس عجب است
جهد کن تا رسد به تو به عیان
تا بود اوج شمس در جوزا
تا بود خانه قمر سرطان
باد همواره یاورش گردون
با پیوسته ناصرش یزدان

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گرچه گردد برای ما افلاک
ورچه باشد به کام ما ارکان
هوش مصنوعی: هرچند که دنیا و سرنوشت ممکن است به نفع ما نباشد، اما اگر اصول و پایه‌های زندگی‌مان به خواسته‌مان نزدیک باشد، به ما کمک خواهد کرد.
هیچ بزمی بود چنان خرم
هیچ طیفی بود چنان شادان
هوش مصنوعی: در هیچ مهمانی، شادی و خوشبختی به اندازه‌ای که در اینجا وجود دارد، دیده نمی‌شود و هیچ گروهی نمی‌تواند به اندازه‌ی اینجا مسرور و شاد باشد.
که دوم روز عید ما را بود
نزد صدر زمین و زین زمان
هوش مصنوعی: در روز دوم عید، ما در نزدیکی صدر زمین (محل بالای زمین) و در این مدت قرار داریم.
حسن احمد آن جواد کریم
آن قضا قدرت و قدر امکان
هوش مصنوعی: زیبایی احمد، نیکوترین و بخشنده‌ترین شخص است و در قدرت و سرنوشت، توانایی‌های بزرگی دارد.
کام دل یافتیم روز شوال
کین همی خواستیم از رمضان
هوش مصنوعی: در روز عید فطر، آنچه را که از ماه رمضان خواسته بودیم، به دست آوردیم و به آرزوی دلمان رسیدیم.
اسب عشرت کشیده اندر زین
گوی رامش فکنده در میدان
هوش مصنوعی: اسب خوشحال و شاداب، با چابکی بر زین نشسته و به جلو می‌رود، گویی خویشتن را در میدان نمایش به نمایش گذاشته است.
گشته با الفت قنینه قرین
کرده با کوکب پیاله قرآن
هوش مصنوعی: در اینجا صحبت از دوستی و نزدیکی است که در دل انسان نسبت به چیزهای خوب و معنوی به وجود آمده است. قنینه یعنی شراب، که به نوعی نماد لذت و خوشی است، و قرآن به عنوان نشانه‌ای از معنویت و راستی به تصویر کشیده شده است. به این ترتیب، تصویر به‌وجود آمده نشان‌دهندهٔ ارتباط عمیق و هماهنگی بین لذت‌های دنیوی و معنوی است.
مجلسی چون بهشت پر نعمت
باده چون گلاب اصفاهان
هوش مصنوعی: مجلس و محفل مانند بهشت است و پر از نعمت و خوشی، و نوشیدنی‌اش مانند گلاب اصفهان گل‌فام و دل‌چسب است.
ساقیانی انیس همچون دل
مطربانی لطیف همچون جان
هوش مصنوعی: شراب‌فروشان همدمی شبیه به دل هستند و نوازندگان نرم و دلنشین هستند مانند جان.
یارب آن دلگشای بزم چه بود
که همی طیره گشت زهره از آن
هوش مصنوعی: ای خدا، آن دلنشین و شاداب کننده‌ی مجلس چه چیزی بود که چهره‌ی ماه را نیز تحت تأثیر قرار داد و بهشتی کرد؟
ابر احسان چو خواست گشت مطیر
من سرگشته از میان جهان
هوش مصنوعی: وقتی که ابرهای نیکی بارش گیرند، من هم در میانهٔ این دنیا سرگشته و گیج می‌شوم.
از چنان مجلسی بیفتادم
همچو آدم ز روضه رضوان
هوش مصنوعی: از آن مجلس به گونه‌ای خارج شدم که انگار آدم از بهشت رانده شده باشد.
نیم شب چون در آمدم از خواب
نیک رنجور گشتم و حیران
هوش مصنوعی: نیمه شب که از خواب بیدار شدم، حال خوشی نداشتم و در حیرت و اشتیاق بودم.
تا در این بودم آمد آوازی
کی سبق برده از همه اقران
هوش مصنوعی: تا زمانی که در این حال و هوا بودم، صدایی به گوشم رسید که از همه هم‌سن و سالانم جلوتر رفته بود.
غافلی زانکه صاحب مکرم
کرد مسعود مر ترا ز احسان
هوش مصنوعی: تو غافلی از اینکه کسی با بزرگواری و نیکوکاری به تو احسان کرده و خیری به تو رسانده است.
گاه انعام عام دانکه نکرد
نام تو در جریده نسیان
هوش مصنوعی: گاهی بخشش عمومی را در نظر بگیر که نام تو در فهرست فراموشی ثبت نشده است.
دل من آن چو خواب بنمودت
برگفته است آفت حرمان
هوش مصنوعی: دل من مانند ساعتی خواب‌آلود به تو نگاه می‌کند و از درد دوری رنج می‌برد.
ای خداوند من نجیب الدین
این سخن را پدید کن برهان
هوش مصنوعی: ای خداوند من نجیب الدین، لطفا این سخن را به گونه‌ای بیان کن که دلیل روشنی باشد.
خبری کان ازو نه بس عجب است
جهد کن تا رسد به تو به عیان
هوش مصنوعی: خبری هست که بسیار شگفت‌انگیز است، تلاش کن تا آن را به‌وضوح تجربه کنی.
تا بود اوج شمس در جوزا
تا بود خانه قمر سرطان
هوش مصنوعی: تا زمانی که خورشید در برج جوزا قرار دارد، ماه نیز در برج سرطان خواهد بود.
باد همواره یاورش گردون
با پیوسته ناصرش یزدان
هوش مصنوعی: باد همیشه حامی و یاری رسانی است که به آسمان تعلق دارد و در کنار او، یاری دهنده‌ای الهی نیز وجود دارد.