گنجور

شمارهٔ ۸

هین در دهید باده که هنگام بی غمی است
زان باده که مشرق خورشید خرمی است
تا روی چون دو پیکر در روی او کشم
زیرا که مان چو پروین وقت فراهمی است
آن پسته شکر گر او را چه کوچکی است
وآن سنبل زره ور او را چه درهمی است
آن جزع بین که بر کف موسیش ساحریست
وان لعل بین که بر لب عیسیش همدمی است
آزادی از غمش سبب طوق بندگی است
محرومی از لبش اثر یار محرمی است
خورشید زرد چهره محرور در غمش
آن قرص روشنش چو دخان سایه محتمی است؟
وین ماه زردگونه مرطوب را ز رشک
همچون درم نشان فزونی هم از کمی است
لطف فرشته داری و چالاک سیرتی
ما دیو مردمیم گر آن حور آدمی است
زان شد حسن لطیف که وقتی بر او بتافت
رائی که نور مردمک چشم مردمی است

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هین در دهید باده که هنگام بی غمی است
زان باده که مشرق خورشید خرمی است
هوش مصنوعی: حالا وقت شادی و بی‌غمی است، بنابراین باده را بیاورید. این باده دارای خاصیتی است که مانند نور خورشید شادی و خرمی را به همراه دارد.
تا روی چون دو پیکر در روی او کشم
زیرا که مان چو پروین وقت فراهمی است
هوش مصنوعی: من تا زمانی که به زیبایی او نگاه می‌کنم، همچون دو شکل جدا از هم، به خود می‌آیم؛ چرا که ما مانند ستاره پروین، در زمانی مناسب، کنار هم خواهیم بود.
آن پسته شکر گر او را چه کوچکی است
وآن سنبل زره ور او را چه درهمی است
هوش مصنوعی: بیت به زیبایی و ظرافت موجودات اشاره دارد. هرچند پسته کوچکی به نظر می‌رسد، اما شیرینی و خوشمزگی‌اش ممکن است آن را بسیار ارزشمند کند. همچنین، سنبل که به لطف زره‌ور خود زیبا و خوشبو است، نشانه‌ای از بزرگی و شگفتی‌های طبیعت است. این دو مورد نشان می‌دهد که اندازه و شکل ظاهری نمی‌تواند نمایانگر ارزش واقعی چیزی باشد.
آن جزع بین که بر کف موسیش ساحریست
وان لعل بین که بر لب عیسیش همدمی است
هوش مصنوعی: آن دختر زیبا که بر مویش چیزی مثل سحر و جادو وجود دارد و آن سنگ قیمتی که بر لب عیسی قرار دارد، هر دو نشان‌دهندهٔ زیبایی و جذابیتی خاص هستند.
آزادی از غمش سبب طوق بندگی است
محرومی از لبش اثر یار محرمی است
هوش مصنوعی: آزادی از غم عشق او باعث شده که تحت تأثیر بندگی قرار بگیرم و دوری از لبانش نشان‌دهنده و تأثیرگذار بر سال‌ها و لحظات خوشی است که در کنار یار داشتم.
خورشید زرد چهره محرور در غمش
آن قرص روشنش چو دخان سایه محتمی است؟
هوش مصنوعی: خورشید زرد و غمگین به نظر می‌رسد و نور تابناک او مانند دودی است که سایه‌ای را در بر گرفته است.
وین ماه زردگونه مرطوب را ز رشک
همچون درم نشان فزونی هم از کمی است
هوش مصنوعی: اینماه زرد و مرطوب به خاطر حسادت، مانند درم درخشان به نظر می‌رسد، اما در واقع نشان‌دهنده‌ی فزونی از کمی است.
لطف فرشته داری و چالاک سیرتی
ما دیو مردمیم گر آن حور آدمی است
هوش مصنوعی: تو دارای لطفی همچون فرشته‌ای و ذاتت چنان پرتحرک و شاداب است که اگر آن حوری که می‌گویند انسان باشد، ما به‌راستی شبیه دیوها هستیم.
زان شد حسن لطیف که وقتی بر او بتافت
رائی که نور مردمک چشم مردمی است
هوش مصنوعی: زیبایی نرم و دلنشین او به این خاطر است که وقتی نوری به او می‌تابد، مانند نوری است که در مردمک چشم انسان‌ها وجود دارد.