گنجور

شمارهٔ ۱۲

ای داده روزگار درت را به طوع بوس
وی کرده کردگار ترا شاه راستین
شش حرف التماس من است از سخای تو
کامروز هفت عضو رهی شد بدان رهین
هر شش نشانده ام به دو مصراع در دست
چون عهد تو ممهد و چون رای تو رزین
مجموع اوست پنج صد و بیست و هشت راست
گر خواهی از حساب جمل بشمر و ببین
حرف نخست دو دومش شش سوم دو سی
چارم چهار صد ده و پنجاه برگزین
سه حرف آن در آخر مصراع اول است
سه حرف دیگر آخر مصراع واپسین
گر جز ز حضرت تو کنم التماس آن
خلقم اگرچه نیست بدرند پوستین
بادا کلاه قدر ترا مهر و ماه ترک
بادا قبای ملک ترا زنگ و روم چین
بر پشت چرخ دامن اقبال تو کشان
وافشانده همت تو بر افلاک آستین

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای داده روزگار درت را به طوع بوس
وی کرده کردگار ترا شاه راستین
هوش مصنوعی: ای روزگار، تو به اختیار خودت به او بوسه دادی و خداوند تو را شاه واقعی قرار داده است.
شش حرف التماس من است از سخای تو
کامروز هفت عضو رهی شد بدان رهین
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به طور غیرمستقیم از سخاوت و generosity کسی تمجید می‌کند و از آن شخص خواسته‌هایی دارد. او به واژه‌ای که شامل شش حرف است اشاره می‌کند که به نوعی نمایانگر التماس و خواهش او است. همچنین، از این می‌گوید که با وجود اینکه هفت عضو (که می‌تواند به معانی مختلفی اشاره کند) به سمت آن شخص رفته‌اند، او همواره خود را وابسته و نیازمند به آن سخاوت می‌داند.
هر شش نشانده ام به دو مصراع در دست
چون عهد تو ممهد و چون رای تو رزین
هوش مصنوعی: در این بیت شاعر اشاره می‌کند که هر شش نشان (پیمان یا وعده) را در دو سطر کلامش قرار داده است. این نشان‌ها به گونه‌ای هستند که مثل عهد و پیمان تو، مستحکم و پایه‌گذارند. همچنین، مثل فکر و اندیشه‌ات، نرم و قابل انعطاف هستند.
مجموع اوست پنج صد و بیست و هشت راست
گر خواهی از حساب جمل بشمر و ببین
هوش مصنوعی: اگر بخواهی، می‌توانی مجموع اعداد را بشماری و به نتیجه‌ای که به ۵۲۸ می‌رسد پی ببری.
حرف نخست دو دومش شش سوم دو سی
چارم چهار صد ده و پنجاه برگزین
هوش مصنوعی: برای پیدا کردن پاسخ، به حرف اول هر بخش توجه کنید: - حرف نخست: ب - دو: ی - دومش: ا - شش: ش - سوم: د - دو: ی - سی: ب - چارم: ا - چهار: ز - صد: ن - ده: ه - پنجاه: پ با کنار هم گذاشتن حروف به این شکل به نام "بیاد بن" می‌رسیم.
سه حرف آن در آخر مصراع اول است
سه حرف دیگر آخر مصراع واپسین
هوش مصنوعی: در پایان مصراع اول، سه حرف وجود دارد و در پایان مصراع دوم، سه حرف دیگر قرار دارد.
گر جز ز حضرت تو کنم التماس آن
خلقم اگرچه نیست بدرند پوستین
هوش مصنوعی: اگر غیر از تو از کسی دیگر درخواست کمک کنم، تماشاگران و مردم می‌گویند که من در تلاش هستم، حتی اگر این تلاش به نظر بیاید که احتیاجی ندارم.
بادا کلاه قدر ترا مهر و ماه ترک
بادا قبای ملک ترا زنگ و روم چین
هوش مصنوعی: ای کاش که از مهر و ماه باارزش‌تر، کلاهی برای تو باشد و دلتنگ نباشی. ای کاش که لباسی شایسته‌ی مقام تو از زنگ و روم داشته باشی.
بر پشت چرخ دامن اقبال تو کشان
وافشانده همت تو بر افلاک آستین
هوش مصنوعی: بر روی چرخ نظم و تقدیر، موفقیت‌های تو به زیبایی نمایان است و تلاش‌هایت به آسمان‌ها می‌رسد.