گنجور

شمارهٔ ۶۲

چه شد امسال یارب ای مخدوم
که من رنج دیده مظلوم
بعد ده سال حق بر این دولت
گشتم از هر مراد دل محروم
کار من بنده خدمت است و دعا
وندر این هر دو بوده ام ملزوم
پر نشد معده زمین ز طعام
و آسمانها تهی نشد ز نجوم
دهر و دوران همان ستمکارند
و آدمی همچنین جهول و ظلوم
نه منم عاطل از فنون هنر
نه توئی خالی از فروغ علوم
نه تو مفلس شدی و من منعم
نه تو خادم شدی و من مخدوم
تو همان مالکی و من مملوک
تو همان حاکمی و من محکوم
هست مصراع شعر خواجه نظم
رحمه الله سنائی مرحوم
رزق بر تست هر چه خواهی کن
خواه احسانش خوان و خواه مرسوم

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

چه شد امسال یارب ای مخدوم
که من رنج دیده مظلوم
هوش مصنوعی: ای خدای مهربان، چه اتفاقی افتاده که امسال تو را می‌خوانم؟ من که در رنج و سختی هستم و بی‌حامی.
بعد ده سال حق بر این دولت
گشتم از هر مراد دل محروم
هوش مصنوعی: بعد از ده سال، از این سلطنت و حکومت، به این نتیجه رسیدم که از هر آرزویی که داشتم، محروم ماندم.
کار من بنده خدمت است و دعا
وندر این هر دو بوده ام ملزوم
هوش مصنوعی: من وظیفه‌ام خدمت کردن و دعا کردن است و این دو به طور طبیعی با هم ارتباط دارند.
پر نشد معده زمین ز طعام
و آسمانها تهی نشد ز نجوم
هوش مصنوعی: زمین هیچ‌وقت از غذا پر نمی‌شود و آسمان‌ها هم از ستاره‌ها خالی نخواهند ماند.
دهر و دوران همان ستمکارند
و آدمی همچنین جهول و ظلوم
هوش مصنوعی: زمان و روزگار به گونه‌ای ظالم و بی‌رحم هستند و انسان نیز به همین اندازه جهل و ظلم در وجودش نهفته است.
نه منم عاطل از فنون هنر
نه توئی خالی از فروغ علوم
هوش مصنوعی: نه من بی‌مهارت در هنر هستم و نه تو از نور علم بی‌نصیب.
نه تو مفلس شدی و من منعم
نه تو خادم شدی و من مخدوم
هوش مصنوعی: نه تو به ابرام و تنگدستی افتادی و نه من به ثروت و بزرگی. نه تو به خدمت من درآمدی و نه من صاحب اختیار تو هستم.
تو همان مالکی و من مملوک
تو همان حاکمی و من محکوم
هوش مصنوعی: تو مالک و تسلط‌دار هستی و من تابع و تحت فرمان تو هستم، تو قدرت و اختیار را داری و من زیر سلطه‌ی تو هستم.
هست مصراع شعر خواجه نظم
رحمه الله سنائی مرحوم
هوش مصنوعی: به دنیا آمده‌ایم تا در این زندگی با مشکلات و چالش‌ها مواجه شویم و در این مسیر، زیبایی‌ها و لحظات خوب را نیز تجربه کنیم. زندگی همواره نیاز به تلاش و توجه دارد تا بتوانیم از آن بهره‌مند شویم و نیکویی‌ها را بشناسیم.
رزق بر تست هر چه خواهی کن
خواه احسانش خوان و خواه مرسوم
هوش مصنوعی: هر چه بخواهی از روزی خودت، می‌توانی انجام بدهی، خواه آن را به صورت احسان به دیگران بدهی یا به شیوه‌ای معمول و متداول.