گنجور

شمارهٔ ۶۱

به حکم صدر معظم معین دولت و دین
ز گفته های خود او را نشان فرستادم
از آسمان سخن آمد نخست و من امروز
به یک اشارت بر آسمان فرستادم
ز عز و جاهش گفتم که جان فرستم پیش
چو جان حزین بد فرزند جان فرستادم
مرا تبیست کرم را که شمه آن باشد
که منعمی کند انفاق صد هزار درم
کرم همه نبود آنکه صاحب بخشش
ز تن قبای ببخشد و یا ز کیسه درم
لطیفه هاست کرم را به اختیار کریم
که بی وسیلت دست میانجیی به قلم
به صد هزار درم هر کسی نهد منت
که از خزانه وی یک درم نیاید کم

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

به حکم صدر معظم معین دولت و دین
ز گفته های خود او را نشان فرستادم
هوش مصنوعی: به دستور رهبر بزرگ که ناظر بر امور دولت و دین است، پیامی را از سخنان او ارسال کردم.
از آسمان سخن آمد نخست و من امروز
به یک اشارت بر آسمان فرستادم
هوش مصنوعی: از آسمان سخنی به میان آمد و من امروز با یک اشاره، پیام خود را به آسمان فرستادم.
ز عز و جاهش گفتم که جان فرستم پیش
چو جان حزین بد فرزند جان فرستادم
هوش مصنوعی: از مقام و جایگاه او سخن می‌گویم که جانم را فدای او می‌کنم، چون به جان حزین (حزین آباد) نداشتم، بنابراین به جای او جان فرزندی را فدای او کرده‌ام.
مرا تبیست کرم را که شمه آن باشد
که منعمی کند انفاق صد هزار درم
هوش مصنوعی: این شعر به این معناست که اگر کسی بخواهد به دیگران کمک کند و سخاوت به خرج دهد، باید در ابتدا خود را به گونه‌ای تربیت کند که بتواند به بهترین شکل ممکن به دیگران انفاق کند و از دل خود برای آن‌ها محبت و نیکویی بیفزاید. به عبارتی، وقتی فردی خود را به اخلاق و رفتار نیکو آراسته کند، توانایی او در کمک به دیگران و بخشش بیشتر خواهد شد.
کرم همه نبود آنکه صاحب بخشش
ز تن قبای ببخشد و یا ز کیسه درم
هوش مصنوعی: همه افراد بخشنده و دستیاری ندارند که فقط از خود ببخشد یا از نعمت‌های خود به دیگران کمک کند.
لطیفه هاست کرم را به اختیار کریم
که بی وسیلت دست میانجیی به قلم
هوش مصنوعی: لطیفه‌ها نشان‌دهنده‌ی بافت و سلیقه‌ی کریم است؛ به طوریکه بدون داشتن وسیله و واسطه‌ای، او به راحتی با قلم خود به میانجی‌گری می‌پردازد.
به صد هزار درم هر کسی نهد منت
که از خزانه وی یک درم نیاید کم
هوش مصنوعی: هر کس به خاطر اینکه نتواند از خزانه من چیزی بگیرد، از من توقع و منت دارند که سرمایه‌ام کم نشود.