گنجور

شمارهٔ ۱۰

ای خسروی که فتنه نشان آب تیغ تو
روی زمانه را ز غبار فتن بشست
بر طرف باغ کام لب جوی آرزو
شادابتر ز بخت تو یک سرو بن نرست
خاصیتی که طبع مرا هست در وفا
دلجویئی نمود که معهود عهد تست
در دفع فتنه ایکه قضا زان کرانه کرد
حزم تو پیش رفت و میان را ببست چست
گر بسته بد دری به مواسات برگشاد
گر خسته بد دلی به مراعات بازجست
صیت تو سایر است خصوص از مدیح من
از مکه تا به خلخ و از مصر تا به بست
گر گشت تب معارض عرضت خدای داد
توفیق خیر و بوی شفا ساعت نخست
نیرنگ نقش جود نباشد به تب تباه
بنیاد ذات خیر نگردد به رنج سست
بدرود باد هر که نباشدت نیکخواه
رنجور باد آنکه نخواهدت تن درست

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای خسروی که فتنه نشان آب تیغ تو
روی زمانه را ز غبار فتن بشست
هوش مصنوعی: ای شاهی که با زیبایی و قدرت خود، آشفته‌گی و مشکلات زمانه را مانند گرد و غبار از روی زمین می‌زنی و به روشنی می‌رسانی.
بر طرف باغ کام لب جوی آرزو
شادابتر ز بخت تو یک سرو بن نرست
هوش مصنوعی: در کنار باغ و در کنار جوی که آرزوها در آن سیر می‌کنند، یک سرو خوش‌قد و قامت وجود دارد که از شانس و بخت تو سرزده و شاداب‌تر از آنچه تو داشته‌ای است.
خاصیتی که طبع مرا هست در وفا
دلجویئی نمود که معهود عهد تست
هوش مصنوعی: طبع من به گونه‌ای است که در وفا و دلجویی، خاصیتی دارد که مطابق با عهد و پیمان توست.
در دفع فتنه ایکه قضا زان کرانه کرد
حزم تو پیش رفت و میان را ببست چست
هوش مصنوعی: در برابر فتنه‌ای که قضا و قدر از آن سمت به وجود آورد، هوشیاری و تدبیر تو به کمک آمد و زمینه را به خوبی مدیریت کرد، به طوری که نگذاشتی اوضاع به‌هم بریزد.
گر بسته بد دری به مواسات برگشاد
گر خسته بد دلی به مراعات بازجست
هوش مصنوعی: اگر در دوستی در بسته‌ای وجود داشت، با مهربانی آن را باز کردیم؛ و اگر دل کسی آزرده بود، با مراقبت و توجه، آن را تسکین دادیم.
صیت تو سایر است خصوص از مدیح من
از مکه تا به خلخ و از مصر تا به بست
هوش مصنوعی: شهرت تو در همه جا پراکنده است، مخصوصاً از ستایش من. از مکه تا خلخ و از مصر تا بست، نام تو در زبان‌هاست.
گر گشت تب معارض عرضت خدای داد
توفیق خیر و بوی شفا ساعت نخست
هوش مصنوعی: اگر بیماری و تنگی به تو روی آورد، امیدوار باش که خدا متناسب با آن، توفیق خیر و عطر شفا را در اولین لحظه به تو عطا کند.
نیرنگ نقش جود نباشد به تب تباه
بنیاد ذات خیر نگردد به رنج سست
هوش مصنوعی: نیرنگ و فریب در بخشندگی، واقعیت را خراب نمی‌کند و ذات خوب انسان هرگز با زحمت ضعیف نمی‌شود.
بدرود باد هر که نباشدت نیکخواه
رنجور باد آنکه نخواهدت تن درست
هوش مصنوعی: خداحافظ به کسانی که برایت نیک‌اندیش نیستند. امیدوارم کسی که تو را نخواهد، در رنج و درد باشد.