شمارهٔ ۸۴
ای که به روی چون سمن رشک بهار و سوسنی
زان قد همچو نارون سرو روان گلشنی
بر سر ارغوان و گل حسن تو خاک تیره کرد
تا تو به خوبی و صفا همبر آب روشنی
بی رخ و نخل دلکشت در دل و دیدهٔ من است
طلعت بدر منخسف قامت سرو منحنی
چون نبری دلم که من عاشق بیدل توام
چون نخورم غمت که تو شادی شادی منی
چشم من است در غمت از مدد سرشک من
طیرهٔ موج قلزمی غیرت ابر بهمنی
با همه بدخوئی جهان با همه سرکشی فلک
از تو برند سرکشی وز تو خرند توسنی
با تو و طبع تند تو جز من خسته دل کراست
رای بدین موافقی طبع بدین فروتنی
درد توام ریاضتی داد که پیشه شد مرا
شیوهٔ خوبسیرتی عادت پاکدامنی
تا ز وفات ایمنی عهد و وفات نشکنم
گرچه تو هر دمی به نو عهدی تازه بشکنی
عشق توام به دوستی میکُشد ای نگار و کس
دشمن خویش را چنین هم نکشد به دشمنی
اطلاعات
وزن: مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (رجز مثمن مطوی مخبون)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ای که به روی چون سمن رشک بهار و سوسنی
زان قد همچو نارون سرو روان گلشنی
هوش مصنوعی: ای کسی که چهرهات همچون گل سمن، زیبایی بهار را به حسادت وامیدارد و قد تو مانند درخت سرو است که در میان باغ گلها در حال رقص و سرزندگی است.
بر سر ارغوان و گل حسن تو خاک تیره کرد
تا تو به خوبی و صفا همبر آب روشنی
هوش مصنوعی: بر روی درخت ارغوان و گل زیبا، خاکی تیره و غمانگیز نشسته است تا تو با زیبایی و پاکیات، نظیر آب زلالی باشی.
بی رخ و نخل دلکشت در دل و دیدهٔ من است
طلعت بدر منخسف قامت سرو منحنی
هوش مصنوعی: در دل و چشمان من هیچ چیزی به زیبایی چهره آن شخص نیست. قامت او همانند سروی خمیده است و زیباییاش مانند ماه کامل در آسمان است که حالا کمی پنهان شده است.
چون نبری دلم که من عاشق بیدل توام
چون نخورم غمت که تو شادی شادی منی
هوش مصنوعی: من چون دلشکستهام و عاشق تو هستم، اگر تو را ترک کنم، چطور میتوانم غم تو را نداشته باشم؟ تو خود شادی منی و بدون تو زندگی برایم بیمعناست.
چشم من است در غمت از مدد سرشک من
طیرهٔ موج قلزمی غیرت ابر بهمنی
هوش مصنوعی: چشمان من در غم تو، مانند اشکی است که از چشمانم میریزد و همچون موجی بزرگ و خروشان، غیرت ابرهای سنگین را به تصویر میکشد.
با همه بدخوئی جهان با همه سرکشی فلک
از تو برند سرکشی وز تو خرند توسنی
هوش مصنوعی: با وجود همه بدیها و ظلمهای موجود در جهان و همچنین نافرمانیهای آسمان، از تو همه نافرمانیها کنار میروند و زیانی به تو نمیرسد.
با تو و طبع تند تو جز من خسته دل کراست
رای بدین موافقی طبع بدین فروتنی
هوش مصنوعی: آیا جز من کسی به خستگی دل و طبع تند تو توجه دارد؟ آیا کسی با این ویژگیها و فروتنی تو همنظر است؟
درد توام ریاضتی داد که پیشه شد مرا
شیوهٔ خوبسیرتی عادت پاکدامنی
هوش مصنوعی: درد تو به من آموزشی داد که باعث شد روش زیبا و رفتار نیکو را در خود پرورش دهم و به پاکدامنی عادت کنم.
تا ز وفات ایمنی عهد و وفات نشکنم
گرچه تو هر دمی به نو عهدی تازه بشکنی
هوش مصنوعی: من تا زمانی که از وفات و مرگ ایمن هستم، عهد و پیمان خود را نمیشکنم، حتی اگر تو هر لحظه به هم انداختن و شکستن عهد جدیدی رو بیاوری.
عشق توام به دوستی میکُشد ای نگار و کس
دشمن خویش را چنین هم نکشد به دشمنی
هوش مصنوعی: عشق تو مرا به دوستی میکشاند، ای زیبا، و هیچ کس نمیتواند به دشمنی، به اندازه محبت تو به دوستی، با دشمنش برخورد کند.