شمارهٔ ۶۹
صبح است یا نور قمر یا آینه یا روست آن
شام است یا مشکین زره یا غالیه یا موست آن
دوش است و بر یا گردن است یا قاقم و دیبای روم
عاج است یا بلورتر یا ساعد و بازوست آن
ابروست یا قوس و قزح یا عنبر تر بر قمر
چشم است یا تیر قدر یا غمزه جادوست آن
قد است یا سرو بلند آن نار شاخ دل پسند
دام است یا پیچان کمند یا بافته گیسوست آن
آن ناز و غنج دلبریست یا شیوه حیلت گریست
یا نخوت طبع پریست یا نفرت آهوست آن
گر بر گذار کوی او دستی زنم برسوی او
ور نیز بوسم روی او نزد خدا معفوست آن
نافه به رنگ و طبع و خو از زلف او دارند بو
جادو نباشد همچو او در کشور هندوست آن
اطلاعات
وزن: مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (رجز مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
صبح است یا نور قمر یا آینه یا روست آن
شام است یا مشکین زره یا غالیه یا موست آن
هوش مصنوعی: اینجا صحبت از یک صبح دلنشین و زیباییهای طبیعی است. به نظر میرسد که نور ماه یا نور خورشید به قدری درخشان و پر نور است که انسان را مجذوب خود میکند. به نوعی اشاره به زیباییها و جلوههای طبیعی دارد که میتواند شامل شب یا حلویها و زیباییهای دیگری باشد که در آنجا وجود دارد. این توصیف به وضوح نشاندهنده احساس شگفتی و لذت از زیباییهای دنیا است.
دوش است و بر یا گردن است یا قاقم و دیبای روم
عاج است یا بلورتر یا ساعد و بازوست آن
هوش مصنوعی: دیشب چیزی را دیدم که یا گردن یک شخص بود، یا لباس زیبای رومی، یا مادهای شفاف و درخشان. همچنین میتوانست به بازو و جای آن اشاره داشته باشد.
ابروست یا قوس و قزح یا عنبر تر بر قمر
چشم است یا تیر قدر یا غمزه جادوست آن
هوش مصنوعی: این بیت به توصیف زیباییها و جذابیتهای یک فرد میپردازد. ابروهای او به مانند قوس قزح یا عنبر است و زیبایی چشمانش به قدری جذاب و فریبنده است که میتواند دل هر کسی را ببرد. در واقع، جذابیت و سحر چشمانش باعث شده که او به چشمها و حرکات دیگران تسلط داشته باشد و جادوگری خاصی را در خود داشته باشد.
قد است یا سرو بلند آن نار شاخ دل پسند
دام است یا پیچان کمند یا بافته گیسوست آن
هوش مصنوعی: قد بلند او همچون درخت سرو است و زیباییاش دل را به خود جذب میکند. آیا او در دام عشق گرفتار است یا این که موهایش مانند دامی پیچیده شده است؟
آن ناز و غنج دلبریست یا شیوه حیلت گریست
یا نخوت طبع پریست یا نفرت آهوست آن
هوش مصنوعی: این جمله به توصیف صفات و ویژگیهای محبوبی میپردازد که ممکن است به دلایل مختلف مانند فریبندگی، ناز و کرشمه، یا حتی تکبر و غرور خود، تأثیرگذار باشد. همچنین به نوعی از نفرت و زیبایی حیواناتی مانند آهو نیز اشاره دارد، که میتواند سمبلهایی از جذابیت و دشواری در درک شخصیت محبوب باشد.
گر بر گذار کوی او دستی زنم برسوی او
ور نیز بوسم روی او نزد خدا معفوست آن
هوش مصنوعی: اگر من دستی به سوی کوی او دراز کنم یا بر چهرهاش بوسهای بزنم، این کار نزد خداوند مورد عفو و بخشش قرار خواهد گرفت.
نافه به رنگ و طبع و خو از زلف او دارند بو
جادو نباشد همچو او در کشور هندوست آن
هوش مصنوعی: نافه در اینجا به زیبایی و ویژگیهای خاص زلف محبوب اشاره دارد، و گفته میشود که بویی که از او میآید، همانند جادو است. همچنین اشاره میشود که کسی در هند به زیبایی و جذابیت او وجود ندارد.