گنجور

شمارهٔ ۶۳

یارب آن روی است یا صبح است یا ماه تمام
یارب آن زلف است یا شام است یا از مشک دام
نی نه صبح است و نه شام است آن رخ زیبا و زلف
روی و زلف او کدام و صبح و شام آخر کدام
لعل گویا کی گشاید غره رومی چو صبح
مشک بو یا کی نماید طره هندوی شام
آن لب است آن یا شکر یا شهد یا آب حیات
آن بر است آن یاسمن یا یاسمین یا سیم خام
نه شکر گویم لبش رانه سمن خوانم برش
کاین دو را با آن لب و بر نیست تشبیهی تمام
از شکر چندان نیابد خلق دو رسته خوشاب
بر سمن رسته نبیند کس دو نار سیم فام

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

یارب آن روی است یا صبح است یا ماه تمام
یارب آن زلف است یا شام است یا از مشک دام
هوش مصنوعی: پروردگارا، آیا این چهره زیبا صبح است یا ماهی کامل؟ آیا این موهایش شبی تاریک است یا عطر مشک را تداعی می‌کند؟
نی نه صبح است و نه شام است آن رخ زیبا و زلف
روی و زلف او کدام و صبح و شام آخر کدام
هوش مصنوعی: این شعر اشاره دارد به اینکه زیبایی و جذابیت چهره و موی او نه به صبح و نه به شام محدود نمی‌شود. در واقع، این زیبایی فراتر از زمان و روزهاست و نمی‌توان آن را به یک زمان خاص نسبت داد. زیبایی او حالت خاصی دارد که قابل وصف نیست و در هر زمان و مکانی درخشان و تماشایی است.
لعل گویا کی گشاید غره رومی چو صبح
مشک بو یا کی نماید طره هندوی شام
هوش مصنوعی: لعل گویا می‌پرسد که کدام یک از زیبایی‌های دلبر مانند صبحی با عطر خوش، برای رومیان افشا می‌شود و یا کدامین زیبایی مانند موی شبانگاه هندی، خود را نمایان می‌کند؟
آن لب است آن یا شکر یا شهد یا آب حیات
آن بر است آن یاسمن یا یاسمین یا سیم خام
هوش مصنوعی: این لب‌ها یا به sweetness شبیه هستند، مانند شکر یا عسل یا آب زندگی؛ و آن گل هم یا یاسمن است یا یاسمین یا نقره‌ای خالص.
نه شکر گویم لبش رانه سمن خوانم برش
کاین دو را با آن لب و بر نیست تشبیهی تمام
هوش مصنوعی: من نه از شیرینی لب او سخن می‌گویم و نه زیبایی صورتش را توصیف می‌کنم، زیرا این دو زیبایی با آن لب و صورتش قابل مقایسه نیستند و هیچ تشبیهی نمی‌تواند به درستی این دو را به تصویر بکشد.
از شکر چندان نیابد خلق دو رسته خوشاب
بر سمن رسته نبیند کس دو نار سیم فام
هوش مصنوعی: خلق از شکر زیاد نمی‌برد، چون دو طرف خوشبویی که بر سمن نشسته، کسی آن را نمی‌بیند. دو کانون نارنجی رنگ به رنگ سیم، دیده نمی‌شود.