مجد همگرشمارهٔ ۳۳
از نام شاهزاده دلم برگرفت فال
وآمد به بخت فرخ اوسین و عین و دال
نامی که آسمان شود از وی بلند نام
نامی که مشتری شود از روی خجسته فال
از سین سرورم آمد و از عین عزتم
و زدال دولتی ز نو ام داد ذوالجلال
حرف نخست اوست که دارد نشان فتح
چون حرف سین سیفش در حرب بدسگال
نه در تنش ز زحمت کسر است هیچ رنج
نه بر رخش ز منت نقطه است هیچ خال
تصحیف نام اوست که در ماورای نهر
دارد در این جهان ز بهشت برین مثال
مقلوب این سه حرف به هنگام ضرب وطعن
باشد نصیب سینه بدخواه در قتال
دندان سین و دیده عین است و زلف دال
در دیده ها چو صورت محبوب درخیال
اندر حساب سیصد و شصت و چهار عقد
نام مبارکش که بماناد در جلال
در فال همچنین به برآید که عمر او
باشد چو عقد نام صدو سی و چار سال
القصه چون به مخلص احوال من رسید
جانم گشاد گوش که تا چیست حسب حال
ناگه به گوش آمد آواز هاتفی
کای خسته جفای جهان زین سپس منال
بوبکر سعد و سعد ابوبکر را شناس
این است فال خوبت و کوتاه شد مقال
آن آفتاب دولت و این سایه خداست
این ایمن از تناقص و آن فارغ از زوال
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
از نام شاهزاده دلم برگرفت فال
وآمد به بخت فرخ اوسین و عین و دال
هوش مصنوعی: از نام شاهزاده، دلم دچار تغییر و تحولی شد و بخت خوشی برای او رقم خورد.
نامی که آسمان شود از وی بلند نام
نامی که مشتری شود از روی خجسته فال
هوش مصنوعی: نامی که باعث می‌شود آسمان به بلندای آن افتخار کند، نامی است که مثل مشتری و به دلیل تقدیر خوب، مشهور و خوشنام می‌شود.
از سین سرورم آمد و از عین عزتم
و زدال دولتی ز نو ام داد ذوالجلال
هوش مصنوعی: از سروری و عزت و دولتی که به من بخشیده شده، سرشارم و این همه نعمت و مقام از جانب خدای بزرگ و قدرتمند به من رسیده است.
حرف نخست اوست که دارد نشان فتح
چون حرف سین سیفش در حرب بدسگال
هوش مصنوعی: حرف اول او به معنای پیروزی و موفقیت است، همانطور که حرف "سین" در کلمه "سیف" (شمشیر) در جنگ با دشمنان را به یاد می‌آورد.
نه در تنش ز زحمت کسر است هیچ رنج
نه بر رخش ز منت نقطه است هیچ خال
هوش مصنوعی: در بدنش هیچ نشانه‌ای از زحمت و رنج نیست و بر چهره‌اش هیچ لکه‌ای از کثیفی یا نافرمانی وجود ندارد.
تصحیف نام اوست که در ماورای نهر
دارد در این جهان ز بهشت برین مثال
هوش مصنوعی: نام او به گونه‌ای دگرگون شده است که در دنیای ما، فراتر از نهر، به یاد و یادگار بهشتی که در این عالم وجود دارد، اشاره دارد.
مقلوب این سه حرف به هنگام ضرب وطعن
باشد نصیب سینه بدخواه در قتال
هوش مصنوعی: این سه حرف وقتی برعکس شوند، به معنای ضربه و آسیب است و به سینه دشمن در نبرد صدمه می‌زند.
دندان سین و دیده عین است و زلف دال
در دیده ها چو صورت محبوب درخیال
هوش مصنوعی: این بیت به زیبایی و جذابیت ظاهری معشوق اشاره دارد. دندان به شکل حرف "س" (سین)، چشم به شکل حرف "ع" (عین) و زلف به شکل حرف "د" (دال) در نظر گرفته شده است. این تصویرسازی نشان‌دهنده‌ی این است که هر کدام از این ویژگی‌ها همچون نمادی از زیبایی معشوق در ذهن و تصور عاشق نقش بسته‌اند. به عبارتی، معشوق در تصور فرد عاشق به‌گونه‌ای است که اجزا و ویژگی‌های او در خیال او به شکلی خاص و دوست‌داشتنی تجلی می‌کند.
اندر حساب سیصد و شصت و چهار عقد
نام مبارکش که بماناد در جلال
هوش مصنوعی: در محاسبه تعداد خاص و مهمی، نام پرجلال او باقی خواهد ماند.
در فال همچنین به برآید که عمر او
باشد چو عقد نام صدو سی و چار سال
هوش مصنوعی: در فال نیز چنین پیش‌بینی شده که عمر او به اندازه‌ی نام صد و سی و چهار سال خواهد بود.
القصه چون به مخلص احوال من رسید
جانم گشاد گوش که تا چیست حسب حال
هوش مصنوعی: خلاصه اینکه وقتی به بهترین شرایط زندگی‌ام رسیدم، جانم آرام شد و گوش شدم تا بفهمم چه چیزی در حال حاضر برایم پیش می‌آید.
ناگه به گوش آمد آواز هاتفی
کای خسته جفای جهان زین سپس منال
هوش مصنوعی: ناگهان صدای یک فرشته به گوشم رسید که می‌گفت: ای خسته از بی‌وفایی‌های دنیا، از این پس گله نکن.
بوبکر سعد و سعد ابوبکر را شناس
این است فال خوبت و کوتاه شد مقال
هوش مصنوعی: سعد و ابوبکر را بشناس، این است نشانه خوشبختی‌ات و گفتگو کوتاه شد.
آن آفتاب دولت و این سایه خداست
این ایمن از تناقص و آن فارغ از زوال
هوش مصنوعی: این شعر به توصیف دو عنصر مهم در زندگی اشاره دارد: یکی آفتاب که نماد خوشبختی و موفقیت است و دیگری سایه خدا که نشان‌دهنده امنیت و حفاظت است. این دو عنصر به گونه‌ای توصیف شده‌اند که آفتاب دولت بدون تناقض و سایه خدا بدون زوال و نابودی است. به طور کلی، این عبارت نشان‌دهنده وابستگی خوشبختی و امنیت به همدیگر و پایداری آن‌هاست.