گنجور

شمارهٔ ۴۲

بی سبب نیست که تنگ است دل غافل من
دستبردی زده آن غنچه دهان بر دل من
زلفش از کارم اگر عقده گشائی نکند
من بر آنم که کسی حل نکند مشکل من
شرح خون جگر و داغ دلم خواهد داد
آن گل لاله که روید پس مرگ از گل من
دست و پا حیف نکردم ز پی کشتن نفس
پیشتر زآن که شود نفس دغل قاتل من
حاصلی گر بنظر میرسد از عمر منت
باری ای آتش غم آن تو و این حاصل من
هست تا شعله ی آهم، برو ای پرتو ماه
نیست محتاج چراغ دگر محفل من
من یکی زنده دل و خلق جهان مرده پرست
نیست جای عجب ار نیست کسی مایل من
خجلت مال نبودن کشدم در بر دزد
که تهی دست چرا می رود از منزل من؟
(صابر) امید که در انجمن افتد مقبول
نزد ارباب سخن گفتهٔ ناقابل من

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بی سبب نیست که تنگ است دل غافل من
دستبردی زده آن غنچه دهان بر دل من
هوش مصنوعی: دل غافل من بی‌دلیل تنگ و گرفته است، چرا که آن غنچه‌ای که دهانش را گشوده، به روح من آسیب زده و تأثیر گذاشته است.
زلفش از کارم اگر عقده گشائی نکند
من بر آنم که کسی حل نکند مشکل من
هوش مصنوعی: اگر موهایش مرا رهایی ندهد و دردم را حل نکند، من تصمیم دارم که هیچ‌کس دیگری هم نتواند مشکلم را برطرف کند.
شرح خون جگر و داغ دلم خواهد داد
آن گل لاله که روید پس مرگ از گل من
هوش مصنوعی: آن گل لاله‌ای که بعد از مرگ من سر بر می‌آورد، می‌تواند داستان غم و اندوه من را بیان کند و از درد و رنجی که در دل دارم سخن بگوید.
دست و پا حیف نکردم ز پی کشتن نفس
پیشتر زآن که شود نفس دغل قاتل من
هوش مصنوعی: من برای از بین بردن نفس سرکش، هیچ تلاشی را بیهوده نگذاردم، زیرا پیش از آن که نفس به دشمنی برخیزد و به جان من آسیب برساند، باید به مقابله‌اش بپردازم.
حاصلی گر بنظر میرسد از عمر منت
باری ای آتش غم آن تو و این حاصل من
هوش مصنوعی: اگر به عمرم نگاه کنم، به نظر می‌رسد که نتیجه‌اش فقط از خودت باشد. ای آتش غم، تو هستی و این هم نتیجه‌ای است که من دارم.
هست تا شعله ی آهم، برو ای پرتو ماه
نیست محتاج چراغ دگر محفل من
هوش مصنوعی: تا زمانی که آتش اندوه من وجود دارد، ای پرتو ماه، محفل من نیازی به چراغ دیگری ندارد.
من یکی زنده دل و خلق جهان مرده پرست
نیست جای عجب ار نیست کسی مایل من
هوش مصنوعی: من زنده و شاداب هستم، اما مردم دنیا به دنبال چیزهایی هستند که مرده و بی‌روح است. بنابراین جای تعجب ندارد اگر کسی به من که زنده‌ام و روحی دارم، توجهی ندارد.
خجلت مال نبودن کشدم در بر دزد
که تهی دست چرا می رود از منزل من؟
هوش مصنوعی: من از اینکه برای دزد بی‌چیز خجالت بکشم، ناراحتم، چرا که او با دست خالی چرا به خانه من می‌آید؟
(صابر) امید که در انجمن افتد مقبول
نزد ارباب سخن گفتهٔ ناقابل من
هوش مصنوعی: امیدوارم سخنان ساده و کم‌ارزش من در جمع اهل فن و سخن مورد پذیرش واقع شود.