شمارهٔ ۳۴
دلا یکدم برآور ناله ای مانند چنگ آخر
که شاید دامن مقصود را آری به چنگ آخر
کمان آسا براه عشق کجبازی کجا باشد؟
به مقصد میرسد از راست رفتاری خدنگ آخر
به راه عشق از فرمان جانان سر مپیچ ای دل
که ترسم آبشارآسا، سرت آید به سنگ آخر
ز مه آموز یکرنگی، نه همچون ما کیان بیضه
برون یکرنگ باشی، وز درون باشی دو رنگ آخر
تمام عمر را با خلق یکسان زی، مباش آنسان
که کوبی کوس صلح اول، نوازی طبل جنگ آخر
نگشته شیرگون موی سیه، دستی به کاری زن
بسا افتاد برف و کاروان را کرد لنگ آخر
اثر نبود بگفتاری که کردار از پی اش نبود
نهال نام نیک آن نیست کارد بار ننگ آخر
جهان با این فراخی بهر مشتاقان نمیدانم
چرا یکباره چون چشم حسودان گشت تنگ آخر
اگر آیینهٔ دل تیره شد از زنگ غم (صابر)
ز جامی میتوان بزدود از این آیینهٔ زنگ آخر
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: چکامه
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
دلا یکدم برآور ناله ای مانند چنگ آخر
که شاید دامن مقصود را آری به چنگ آخر
هوش مصنوعی: ای دل، لحظهای صدایی مانند صدای چنگ بلند کن، شاید بتوانی به هدف خود دست یابی و آن را به دست آوری.
کمان آسا براه عشق کجبازی کجا باشد؟
به مقصد میرسد از راست رفتاری خدنگ آخر
هوش مصنوعی: محبت همچون کمان است، و آنکه در راه عشق به سوی هدفی گام برمیدارد، باید درست رفتار کند. در نهایت، با رفتاری درست و مستقیم، به هدف خود خواهد رسید.
به راه عشق از فرمان جانان سر مپیچ ای دل
که ترسم آبشارآسا، سرت آید به سنگ آخر
هوش مصنوعی: ای دل، در راه عشق از دستورات معشوق انحراف نداشته باش، زیرا میترسم مانند آبشاری که بر سنگها میافتد، به سختی و درد دچار شوی.
ز مه آموز یکرنگی، نه همچون ما کیان بیضه
برون یکرنگ باشی، وز درون باشی دو رنگ آخر
هوش مصنوعی: از معلم یکرنگی یاد بگیر؛ نه مانند ما که ظاهری یکرنگ داریم ولی در باطن دو رنگ و متفاوت هستیم.
تمام عمر را با خلق یکسان زی، مباش آنسان
که کوبی کوس صلح اول، نوازی طبل جنگ آخر
هوش مصنوعی: تمام عمرت را مانند دیگران زندگی نکن. رفتار تو نباید مانند کسی باشد که در ابتدا صلح را اعلام میکند و در نهایت به جنگ میپردازد.
نگشته شیرگون موی سیه، دستی به کاری زن
بسا افتاد برف و کاروان را کرد لنگ آخر
هوش مصنوعی: موی سیاه مثل شیر، در کارهای سخت به کار نمیآید و در شرایط دشوار ممکن است مشکلاتی به وجود آورد که کاروان را متوقف کند.
اثر نبود بگفتاری که کردار از پی اش نبود
نهال نام نیک آن نیست کارد بار ننگ آخر
هوش مصنوعی: کلامی که از رفتار و اعمال نیک پیروی نکند، تاثیری ندارد. همچنین، نام نیک مانند درختی نیست که به بار ننگ بیفتد.
جهان با این فراخی بهر مشتاقان نمیدانم
چرا یکباره چون چشم حسودان گشت تنگ آخر
هوش مصنوعی: دنیا با این همه وسعت، برای کسانی که مشتاقند، نمیدانم چرا یکدفعه مثل چشمان حسودان تنگ و محدود شد.
اگر آیینهٔ دل تیره شد از زنگ غم (صابر)
ز جامی میتوان بزدود از این آیینهٔ زنگ آخر
هوش مصنوعی: اگر دل انسان به خاطر غم و اندوه خراب و تاریک شود، با نوشیدن یک جام میتوان آن زنگار و تیرگی را زدود و دل را روشن کرد.