گنجور

شمارهٔ ۶۰

عاشق جانانه از جان بگذرد
جان کند قربان جانان بگذرد
دین و ایمان چیست در سودای عشق
عشقباز، از دین و ایمان بگذرد
دردمند عشق کی خواهد طبیب
از علاج درد و درمان بگذرد
زین بساط دهر از یک تندباد
همچنان موری سلیمان بگذرد
کس نخواهد ماند باقی جز خدا
چون گدا یکروز سلطان بگذرد
چون سکندر، از فراق دوستان
خضر نیز از آب حیوان بگذرد
دار، را عیسی گهی رفتی فراز
گه ز داری پور عمران بگذرد
کفر و ایمان صلح کردند و گذشت
کافر است آنکو، به کفران بگذرد
نیست کس انسان پرست و حق پسند
کز بتی بر شکل انسان بگذرد
ظالم ار، سندان بود مظلوم را
تیر آه از سخت سندان بگذرد
ملک ویران، نوجوانان غرق خون
این ستم بر آل سامان بگذرد
شعله آه از جگر سر بر کشید
سیل اشک از دل به دامان بگذرد
هر دهی آباد از دهقان شود
ده خراب افتد چو دهقان بگذرد
«حاجبا» تا صلح کل گیرد رواج
این بلا بر اهل ایران بگذرد

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

عاشق جانانه از جان بگذرد
جان کند قربان جانان بگذرد
هوش مصنوعی: عاشق واقعی برای معشوقش از جان خود می‌گذرد و جانش را فدای او می‌کند.
دین و ایمان چیست در سودای عشق
عشقباز، از دین و ایمان بگذرد
هوش مصنوعی: عشق و وابستگی به معشوق باعث می‌شود که انسان از اصول و قواعد دین و ایمان خود بگذرد و تنها در پی لذت و احساسات عاشقانه باشد.
دردمند عشق کی خواهد طبیب
از علاج درد و درمان بگذرد
هوش مصنوعی: کسی که به عشق مبتلاست، چگونه می‌تواند از درمان درد خود چشم‌پوشی کند؟
زین بساط دهر از یک تندباد
همچنان موری سلیمان بگذرد
هوش مصنوعی: زندگی انسان‌ها در برابر حوادث و تغییرات زمان، بسیار ناچیز و گذراست و گاهی حتی یک تغییر ناگهانی می‌تواند همه چیز را دگرگون کند. مانند اینکه موری بر روی بساطی در حال حرکت است و به راحتی از آن عبور می‌کند.
کس نخواهد ماند باقی جز خدا
چون گدا یکروز سلطان بگذرد
هوش مصنوعی: هیچ‌کس جز خداوند برای همیشه باقی نخواهد ماند؛ حتی کسی که روزی مانند یک گدا به نظر می‌رسد، ممکن است روزی مقام و سلطنتی داشته باشد و بعد از آن از میان برود.
چون سکندر، از فراق دوستان
خضر نیز از آب حیوان بگذرد
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که مانند سکندر بزرگ، که به خاطر دوری از دوستانش آماده است تا از سختی‌ها و چالش‌ها عبور کند، خضر نیز برای دستیابی به آب حیات و زندگی جاویدان، از تمام موانع و دشواری‌ها عبور خواهد کرد. در واقع، این بیان نشان‌دهنده اراده قوی و تلاش برای رسیدن به هدف‌ها در مواجهه با فراق و مشکلات است.
دار، را عیسی گهی رفتی فراز
گه ز داری پور عمران بگذرد
هوش مصنوعی: عیسی (علیه‌السلام) در مواقعی بر روی درخت بلند می‌رفت و گاهی به سمت زمین پایین می‌آمد، مانند زمانی که پسر عمران از او می‌گذشت.
کفر و ایمان صلح کردند و گذشت
کافر است آنکو، به کفران بگذرد
هوش مصنوعی: کفر و ایمان با هم به توافق رسیدند و از هم عبور کردند. کسی که به راحتی از کفر می‌گذرد، در واقع کافر است.
نیست کس انسان پرست و حق پسند
کز بتی بر شکل انسان بگذرد
هوش مصنوعی: هیچ‌کس نیست که به انسانیت و حق‌پرستی علاقه‌مند باشد و از بت‌هایی که به شکلی انسانی ساخته شده‌اند، عبور کند.
ظالم ار، سندان بود مظلوم را
تیر آه از سخت سندان بگذرد
هوش مصنوعی: اگر ظالم مانند سندانی باشد که بر مظلوم فشار می‌آورد، آه و ناله مظلوم مانند تیر می‌تواند از سختی آن سندان عبور کند.
ملک ویران، نوجوانان غرق خون
این ستم بر آل سامان بگذرد
هوش مصنوعی: در دوران ویرانی و خرابی، جوانان بی‌گناه به خاطر ظلم و ستمی که بر خانواده سامان می‌رود، جانشان را از دست می‌دهند.
شعله آه از جگر سر بر کشید
سیل اشک از دل به دامان بگذرد
هوش مصنوعی: آتش اندوه از دل بیرون می‌زند و سیل اشک از چشمانم جاری می‌شود و بر دامنم می‌ریزد.
هر دهی آباد از دهقان شود
ده خراب افتد چو دهقان بگذرد
هوش مصنوعی: هر روستا با تلاش و سخت‌کوشی کشاورز شکوفا و آباد می‌شود، اما اگر روزی کشاورز آن روستا برود، از آبادانی او خبری نخواهد بود و روستا رو به نابودی خواهد رفت.
«حاجبا» تا صلح کل گیرد رواج
این بلا بر اهل ایران بگذرد
هوش مصنوعی: تا زمانی که صلح و آرامش برقرار شود، این مصیبت بر مردم ایران ادامه خواهد داشت.