گنجور

شمارهٔ ۲۶

به فر دولت گیتی فروز شاه شجاع
که با کسم نبود بهر مال و جاه نزاع
بیار می که چه خورشید مشغل افروزد
رسد به کلبه درویش نیز فیض شعاع
صراحتی و حریفی خوشم زدنیا بس
که غیر از این همه اسباب تفرقست و صداع
برو ادیب به جامی بدل کن این شفقت
که من غلام مطیعم نه پادشاه مطاع
ز مسجدم به خرابات می‌فرستد عشق
حریف باده رسید ای رفیق توبه وداع
هنر نمی خرد ایام غیر از اینم نیست
کجا روم به تجارت بدین کساد متاع
ز زهد حافظ و طامات او ملول شدم
بساز رود و غزل خوان که می روم به سماع

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: حمیدرضا محمدی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

به فر دولت گیتی فروز شاه شجاع
که با کسم نبود بهر مال و جاه نزاع
هوش مصنوعی: در این بیت به شاه شجاع اشاره شده که در سایه‌ی قدرت و حکمرانی‌اش، در دنیا درخشان است. او به خاطر مال و مقام با کسی درگیر نمی‌شود و درستی و صداقت را بر بهتر شدن اوضاع ترجیح می‌دهد.
بیار می که چه خورشید مشغل افروزد
رسد به کلبه درویش نیز فیض شعاع
هوش مصنوعی: می‌خواهم می بیاوری که روشنایی خورشید چگونه شعله می‌افروزد و حتی به کلبه درویش هم نور و فیض خود را می‌رساند.
صراحتی و حریفی خوشم زدنیا بس
که غیر از این همه اسباب تفرقست و صداع
هوش مصنوعی: من از دنیا و جهالت آن خوشم نمی‌آید، زیرا جز این که باعث جدایی و پریشانی بین افراد می‌شود، چیز دیگری ندارد.
برو ادیب به جامی بدل کن این شفقت
که من غلام مطیعم نه پادشاه مطاع
هوش مصنوعی: به یک انسان فرهیخته بگو که این محبت و مهربانی را به نوعی دیگر درآورد، چون من خدمتگزار و بنده‌ام و نه مانند یک پادشاه که از دیگران اطاعت می‌شود.
ز مسجدم به خرابات می‌فرستد عشق
حریف باده رسید ای رفیق توبه وداع
هوش مصنوعی: عشق مرا از مسجد به میخانه فرستاد، دوست. نوشیدن شراب در حال حاضر رسیده است و ای رفیق، زمان توبه و خداحافظی است.
هنر نمی خرد ایام غیر از اینم نیست
کجا روم به تجارت بدین کساد متاع
هوش مصنوعی: هنر را نمی‌توان خرید و زمانه غیر از این نیست؛ کجا می‌توانم بروم که در این بازار کساد، کالای خود را بفروشم؟
ز زهد حافظ و طامات او ملول شدم
بساز رود و غزل خوان که می روم به سماع
هوش مصنوعی: از زهد و پیچیدگی‌های حافظ خسته شدم، بیا تا با هم به شادی و شادابی بپردازیم و غزل بخوانیم، چون من در حال رفتن به یک حال و هوای جدید هستم.

خوانش ها

شمارهٔ ۲۶ به خوانش محمدرضا مومن نژاد
شمارهٔ ۲۶ به خوانش محسن لیله‌کوهی

حاشیه ها

1403/06/14 19:09
رضا س

بیت سوم باید صراحی‌ای باشه نه صراحتی. بیت ششم هم (هنر نمی‌خرد ایام و...) خیلی حافظانه‌ست و حیف که این غزل در بیشتر نسخه‌ها نیست