شمارهٔ ۲
اطلاعات
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
خوانش ها
شمارهٔ ۲ به خوانش محمدرضا مومن نژاد
شمارهٔ ۲ به خوانش محسن لیلهکوهی
شرح صوتی غزل شمارهٔ ۱۴ حافظ خانلری به خوانش محمدرضا ضیاء
آهنگ ها
این شعر را چه کسی در کدام آهنگ خوانده است؟
حاشیه ها
منبع این غزل:
پیوند به وبگاه بیرونی
نسخۀ دیوان غزلیات حافظ به خط ابراهیم بوذری چاپ اقبال سال 71 بین بیت 2 و 3 این بیت:
خلوت خاص است و جای امن و نزهتگاه انس
این که میبینم به بیداریست یا رب یا به خواب؟
و پیش از بیت مقطع این بیت را:
شاه عالم بخش در دور طرب ایهامگو
حافظ شیرینکلام بذلهگو حاضر جواب
اضافه دارد.
مشاطه = آرایشگر
حُسن طرب = شادی
می پرستان = می خواران
خیال = فکر
لطف = احسان
لعل مذاب = می
معنی بیت 4: طبیعت چالاک که درترتیب و تزیین مانند آرایشگر است ، درباره کیفیت های عجیب و حالات غریب می فکری کرد و دید که حالات مذکور درگلاب نیست پس گلاب را در برگ گل نهان کرد به حدی که تا آتش به گل نرسد قطره ای گلاب پس نمی دهد.
معنی بیت 5: شاهد و مطرب کف می زنند و مستان می رقصند و نازو عشوه ساقی هم از چشم باده نوشان خواب ربوده است.
معنی بیت 6: اگر آن ماه ، مشتریِ اشعار حافظ گردد، شعر حافظ درهرمجلس خوانده می شود ، آنقدرپرشور که گویی به گوش زهره آواز موسیقی و شعر می رسد.
وقت کشتن شاه دین گفتا به ساقی بی حجاب
فرصتی زین به کجا یابم بده جام شراب
می ز مینای بلا جام شهادت پر از گل
موسم عیش است و می در ساغر و عهد شباب
شام هجران طی شد اندر کربلا بر تشنگان
صبح دولت می دمد کو جام همچون آفتاب
در بهشت قرب خود بهرمشام کشتگان
در ضمیر برگ گل خوش می کند پنهان گلاب
هر که اندر قتلگاه عشق او شد کشته دید
غمزه ساقی چو چشم می پرستان مست خواب
سلام. شاعر این شعر کیه؟
دوستان فرهیخته گنجور در مورد این غزل دو نکته قابل توجه است اول این که این غزل در دیوان علامه قزوینی و دکتر غنی نیست ولی دارای شیوایی غزلیات و سبک حافظ است از طرفی بیت مقطع دلیل دیگری بر این ادعاست
دوم این که بیت:
از خیال لطف می مشاطهٔ چالاک طبع
در ضمیر برگ گل خوش میکند پنهان گلاب
اگر خیال لطف می را حذف کنیم مفهوم شعر روشن تر است ولی خیال لطف می معنی را پیچیده میکند و به سادگی نمیتوان معنی کرد
با تمام ارادت واحترام بی حدی که برای دکتر جلالیان قایلم ولی معنای او نیز مرا قانع نکرد جهت استحضارسروران شرح دکتر جلالیان عبارتند:چه نیکو آرایشگر زبردست طبیعت، به منظور نرمی و گرمی و جاذبه هر چه بیشترِ شراب، گلاب را در برگ گل پنهان نموده نگاه می دارد
کاش حسین جان معنی انرا به نگاه خودت می نوشتی ، درود بر تو باد
هر چند جایی که بزرگان سخن می گویند بهتر است مانند منی خاموش باشد ولی اگر نگاه مان را بنویسیم شاید کمی از واقعیت در ان باشد
می فرماید از اثر خیال لطیف می بر نهاد ادم شاعر که در نازکی به برگ گل می ماند به نهان گلاب درست می شود
یعنی پنهان قید است و پنهان کردن یعنی به پنهانی ساختن
طبع را هم که درون شاعر مانند ادمی دیگر انگاشته است یعنی اورا اراینده ای دانسته که درون شاعر زیر اثر می شعری چون گلاب می اراید
می دانم که نمی باید پیش بزرگان ترجمه کنم کار من همان معنی واژه است
قیامت خواهد آمد کجاست فهم قرآن،و یا مهدی خواهد آمد کجا یابم فهم قرآن
زندگی برگشت پذیر نیست فرست زندگی را دگر به ما نمی دهند
اکنون که سالم هستم عاشق علی و آلش
وقت نماز و نیایش و شکر و طلب عفو است چراکه آل طاهرین را همه می شناسند مثل جوانی دوباره
بیت آخر : تا امام زمان موضوع ابیات حافط گشت آنهم بدون زحمت
از خوشحالی بر همه عالم صدایم رات خواهم رساند
با سلام و سپاس از زحمات شما لطفاً این غزل را به بخش غزلهای بیگمان و اصلی حافظ ببرید چون قطعاً از حافظ است و مشکل این بوده که از ابتدا در تصحیح قزوینی-غنی نیامده اس. در 29 نسخه از نسخ قرن نهم هجری قرن نهم آمده از جمله نسخ مورخ 801، 813، 822، 824، 825، 817-838، 834، 839 و 843
در مقالهٔ «در حاشیهٔ دیوان حافظ خرمشاهی و جاوید» به قلم «رضا ضیاء» منتشره در مجلهٔ «آیینهٔ پژوهش سال 28م شمارهٔ 3م، مرداد و شهریور 96» قابل دریافت از این نشانی صفحهٔ 89 بخش «عدم ذکر غزلهایی که در نسخ ششگانهٔ مشورتی هست و در قزوینی نیست» این غزل از غزلیات مسلم حافظ دانسته شده.