گنجور

قطعه شمارهٔ ۲۶

ساقیا پیمانه پر کن زانکه صاحب مجلست
آرزو می‌بخشد و اسرار می‌دارد نگاه
جنّت نقد است اینجا عیش و عشرت تازه کن
زانکه در جنّت خدا بر بنده ننویسد گناه
دوستداران دوستکامند و حریفان باادب
پیشکاران نیکنام و صف‌نشینان نیکخواه
ساز چنگ، آهنگِ عشرت، صحن مجلس، جایِ رقص
خالِ جانان، دانهٔ دل، زلفِ ساقی، دام راه
دور از این بهتر نباشد ساقیا عشرت گزین
حال از این خوشتر نباشد حافظا ساغر بخواه

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ساقیا پیمانه پر کن زانکه صاحب مجلست
آرزو می‌بخشد و اسرار می‌دارد نگاه
هوش مصنوعی: ای ساقی، جام را پر کن چون صاحب این مجلس آرزوها را به ما می‌دهد و رازها را پنهان نگاه می‌دارد.
جنّت نقد است اینجا عیش و عشرت تازه کن
زانکه در جنّت خدا بر بنده ننویسد گناه
هوش مصنوعی: این دنیا مانند بهشت است، لذا از زندگی و لذت‌های آن بهره‌مند شو؛ زیرا در بهشت واقعی، خداوند بر بندگان خطای آنها را نمی‌نویسد.
دوستداران دوستکامند و حریفان باادب
پیشکاران نیکنام و صف‌نشینان نیکخواه
هوش مصنوعی: دوستداران، افرادی هستند که به خاطر محبت و دوستی با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند و به دنبال نزدیک‌تر شدن به هم هستند. حریفان هم با مهربانی و ادب با یکدیگر رفتار می‌کنند و در کنار هم قرار می‌گیرند. پیشکاران نیکنام، کسانی هستند که در خدمت دیگران هستند و نام نیکی دارند، در حالی که صف‌نشینان نیکخواه، افرادی هستند که در تلاشند تا به یکدیگر کمک کنند و خیرخواه همدیگر باشند.
ساز چنگ، آهنگِ عشرت، صحن مجلس، جایِ رقص
خالِ جانان، دانهٔ دل، زلفِ ساقی، دام راه
هوش مصنوعی: ساز چنگ خوش‌نوا در حال نواختن آهنگی شاد است، در این مجلس فضایی برای رقص وجود دارد. در کنار محبوب، دانه‌ای از دل و زلف‌های ساقی به عنوان دام‌هایی در مسیر لذت و شادابی قرار دارند.
دور از این بهتر نباشد ساقیا عشرت گزین
حال از این خوشتر نباشد حافظا ساغر بخواه
هوش مصنوعی: ای ساقی، دور از این خوشی‌ها و لذت‌ها بهتر نیست، حال که این حال خوش را داریم، پس بهتر است ساغر را بیاوری و از این لحظات بیشتر بهره‌مند شویم.

خوانش ها

قطعه شمارهٔ ۲۶ به خوانش محسن لیله‌کوهی
قطعه شمارهٔ ۲۶ به خوانش مریم فقیهی کیا

حاشیه ها

حدود سی سال از ازدواجشان میگذرد فرزندانشان بزرگ شده و زندگی مستقل خود را شروع کرده اند اما هنوز احساس خوشبختی میکنند و از همدیگر راضی هستند
در این مدت سی سال با وجودی که زندگیشان همراه با فراز ونشیب ها و کمبودها و مرارت ها بوده هیچگونه دعوا و مرافعه ای بینشان بوجود نیامده و سابقه نداشته که با هم قهر کنند تا نیاز باشد کسانی پادرمیانی کرده و و حل اختلاف کنند
از شوهره پرسیدم رمز خوشبختی شما چیست ؟؟؟
گفت : رمز خوشبختی ما رمزی نیست که برای همه قابل قبول و قابل درک باشه
گفتم : دوست دارم بدانم مشتاق هستم که بدانم
گفت : حقیقت این هست که ملاک من برای یافتن همسر این نبود که به دنبال همسری بگردم که من او را دوست داشته باشم بلکه به دنبال کسی بودم که او مرا دوست داشته باشد یعنی در جستجوی همسری نبودم که من اورا مناسب خود بدانم بلکه بدنبال همسری بودم که او مرا مناسب خود بداند
بنابراین چون همسرم مرا مناسب خود میداند مرا دوست دارد در مشکلات زندگی کنار من است و یار من است به همین دلیل اکنون عاشقانه او را دوست دارم و حاضر نیستم بدون او لحظه ای زنده بمانم
گفتم : قبل از ازدواج چگونه متوجه شدی که او تورا مناسب خود میداند ؟؟؟
در پاسخ از حافظ گفت که :
ساقیا پیمانه پر کن زانکه صاحب مجلست
آرزو می‌بخشد و اسرار می‌دارد نگاه
............................................
هر آن که راز دو عالم ز خط ساغر خواند
رموز جام جم از نقش خاک ره دانست
............................................
آن کس است اهل بشارت که اشارت داند
نکته‌ها هست بسی محرم اسرار کجاست
پیوند به وبگاه بیرونی/

1394/12/07 14:03

متشکر
نظر آقای مهدی پور ابراهیم خیلی عالی بود از ایشون هم تشکر می کنم.

1396/06/15 19:09
اروند

بطوریکه این قطعه نشان میدهد مطالب آن کاملا با مفاد عشق بازی و جوانی و شراب لعل فام یکسان است و با اندکی توجه میتوان به این واقعیت پی برد . ضمنا میتوان دریافت که حافظ این قطعه را پس از برآوردن خواسته اش از طرف حاج قوام بعنوان قدردانی و تشکر سروده است . زیرا میگوید (آرزو میبخشد و اسرار میدارد نگاه و این مطلب را در جای دگر نیز گفته است (پنهان ز حاسدان بخودم خوان که منعمان.....خیر نهان برای رضای خدا کنند) . همانطور که مستحضر هستید حضرت حافظ این قطعه ها را در دوران جوانی و پیش از گروییدن به مسلک ملامیه سروده است

1402/03/11 19:06
زهیر

این هم شبیه‌ترین بیت به بیت سوم شعر بالا از غزل ۳۲۹ دیوان حافظ

صف‌نشینان نیک‌خواه و پیشکاران باادب

دوست‌داران صاحب‌ْاسرار و حریفان دوست‌کام

1396/06/15 19:09
اروند

یادم رفت اسم منبع رو بنویسم : حافظ خراباتی نوشته ی دکتر رکن الدین همایونفرخ جلد نخست