اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
بر سر بازار جانبازان منادی میزنند
بشنوید ای ساکنان کوی رندی بشنوید
هوش مصنوعی: در بازار جانبازان، طنینافکنهایی به صدا درآمدهاند که صدا میزنند، ای ساکنان محل رندی، گوش سپارید و بشنوید.
دختر رز چند روزی شد که از ما گم شدهست
رفت تا گیرد سر خود، هان و هان حاضر شوید
هوش مصنوعی: دختر گل چند روزی است که از ما دور شده و رفته تا به زندگی و خواستههای خود برسد. حالا بیایید و آماده باشید.
جامهای دارد ز لعل و نیمتاجی از حباب
عقل و دانش بُرد و شد تا ایمن از وی نغنوید
هوش مصنوعی: این متن به زیبایی از ویژگیهای خاص یک جامه سخن میگوید که از سنگهای قیمتی و معرفت بافته شده است. این جامه به صاحبش کمک میکند تا از خطرات و مشکلات دور بماند و او را در مسیر درست هدایت میکند. به نوعی این جامه نمادی از ارزشهای والای انسانی و دانش است که فرد را از ندانمکاریها و نابسامانیها محفوظ نگه میدارد.
هر که آن تلخم دهد حلوا بها جانش دهم
ور بوُد پوشیده و پنهان به دوزخ در روید
هوش مصنوعی: هر کسی که به من بدی کند، جانم را برایش میدهم. اما اگر این بدی پنهان باشد، او در جهنم خواهد رفت.
دختری شبگردِ تندِ تلخِ گلرنگ است و مست
گر بیابیدش به سوی خانهٔ حافظ بَرید
هوش مصنوعی: دختری با ویژگیهای خاص و جالبی مانند زیبایی و طبعی تند و تلخ دارد. اگر به او برخورد کنی، ممکن است به سوی منزل حافظ هدایت شوی.
حاشیه ها
به نظرم قالب این شعر قطعه نیست. از مصرع آخرش که قافیه ی جدا دارد نشون میده که مسمّط هست
به زیبایی شراب رو به دختر رز استعاره کرده است .
دختر رز
لغتنامه دهخدا
دختر رز. [ دُ ت َ رِ رَ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) کنایه از شراب لعلی باشد. (برهان ). شراب انگوری . (شرفنامه منیری ) (آنندراج ). مجازاً باده . شراب . می . باده ٔ گلرنگ . خمر. بنت العنب . (یادداشت مؤلف ) :
زانسوی عید دختر رز زیر پرده بود
زرین جهاز آورد از ملک مادرش .
خاقانی .
فریب دختر رز طرفه میزند ره عقل
مباد تا بقیامت خراب تارم تاک .
حافظ.
عروسی بس خوشی ای دختر رز
ولی گه گه سزاوار طلاقی .
حافظ.
دوستان دختر رز توبه ز مستوری کرد
شد بر محتسب و کار بدستوری کرد.
حافظ.
و در بیت ذیل نیز می نماید که آب انگور و توسعاً شراب مراد باشد :
جمال دختر رز نور چشم ماست مگر
که در نقاب زجاجی و پرده ٔ عنبی است .
حافظ.
- دختر گلچهر رز ؛ شراب انگوری لعلی :
به نیم شب اگرت آفتاب می باید
ز روی دختر گلچهر رز نقاب انداز.
حافظ.
1403/12/17 11:03
محمد ملکی
این قطعه اگر غزل بود چه می شد...