میرزا حبیب خراسانیشمارهٔ ۷ - ترکیب بند
نام تو در نامه حی قدیم
بسم الله الرحمن الرحیم
ذات تو مقصود از این یاوسین
شخص تو معهود از این حاومیم
آیتی از لطف جمال تو بود
هر چه خدا گفت ز فضل عمیم
سطوتی از قهر و جلال تو بود
هر چه مثل زد ز عذاب الیم
نام تو بود آنکه درام الکتاب
گفت لدنیا لعلی حکیم
در صفت دلشده گان غمت
گفت اتی الله بقلب سلیم
چهر دل آرای توام الکتاب
لعل دل آرای تو فصل الخطاب
نسخه هستی ز جمال تو بود
صورت آدم بمثال تو بود
هر چه پدید آید از این شش جهت
نقشه ای از عکس خیال تو بود
سر حقیقت که ندانست کس
نکته ای از دانه خال تو بود
روز قیامت که خدا وعده داده
مژده ای از روز وصال تو بود
عرش معظم که نیاید بوهم
مسندی از عز و جلال تو بود
هرچه بتورات و بانجیل گفت
حضرت حق، وصف کمال تو بود
هر چه خدا گفت و پیمبر شنید
در نبی از صورت حال تو بود
فاکهه مریم و خوان مسیح
لقمه ای از خوان و نوال تو بود
خانه معمور که شد بر فلک
صفحه ای از صف نعال تو بود
چشمه تسنیم و شراب طهور
جرعه ای از عذب زلال تو بود
سفره احسان تو روزی نهاد
خلق جهانرا که عیال تو بود
مهر که پوید بفلک روز و شب
پیک و برید مه و سال تو بود
دم مزن ای دل که همه دم علی است
روح خدا در تن آدم علی است
روز ازل کادم و عالم نبود
جلوه ای از روی علی کم نبود
آدم اگر چهره نسودی بخاک
بر در پیرم علی، آدم نبود
مرغ گل ار یافت بتن جان و دل
از دم عیسی بجز این دم نبود
نخلفه مریم نشدی بار ور
سایه اش ار بر سر مریم نبود
ای که نه گر کلک تو دادی نظام
دفتر ایجاد منظم نبود
کعبه ز میلاد تو این رتبه یافت
ورنه بدین پایه معظم نبود
در شب معراج که حق با رسول
گفت سخن، غیر تو محرم نبود
کیستی ای آنکه همه عالمی
گر تو نبودی همه عالم نبود
گر ننهادی تو بهستی قدم
نام و نشان زادم و خاتم نبود
در ره دل کی بدی این پیچ و تاب
کر شکن زلف تو را خم نبود
فاش بگو کاول و آخر علی است
در دو جهان باطن و ظاهر علی است
شمارهٔ ۶ - ترکیب بند: ای گلرخ دلفریب خود کامشمارهٔ ۸ - ترکیب بند: دامن این خیمه را دست سحر بالا گرفت
اطلاعات
وزن: مفتعلن مفتعلن فاعلن (سریع مطوی مکشوف)
قالب شعری: ترکیب بند
منبع اولیه: ویکی‌درج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
نام تو در نامه حی قدیم
بسم الله الرحمن الرحیم
هوش مصنوعی: اسم تو در نامه‌ای که از زمان قدیم وجود دارد، با عبارت "بسم الله الرحمن الرحیم" شروع شده است.
ذات تو مقصود از این یاوسین
شخص تو معهود از این حاومیم
هوش مصنوعی: وجود تو هدف اساسی اینجا است و شخصیت تو همیشه برای ما شناخته شده و معروف است.
آیتی از لطف جمال تو بود
هر چه خدا گفت ز فضل عمیم
هوش مصنوعی: هر چه خداوند درباره‌ی رحمت و زیبایی‌های تو سخن گفته است، نشانه‌ای از نعمت‌های دل‌نشین توست.
سطوتی از قهر و جلال تو بود
هر چه مثل زد ز عذاب الیم
هوش مصنوعی: جلال و قدرت تو چنان است که هر کس به مخالفت برمی‌خیزد، به شدت عذاب می‌بیند.
نام تو بود آنکه درام الکتاب
گفت لدنیا لعلی حکیم
هوش مصنوعی: نام تو بود که در کتاب‌ها گویند: «دنیا از آن من است، چرا که من حکیمم».
در صفت دلشده گان غمت
گفت اتی الله بقلب سلیم
هوش مصنوعی: درد و غم دل عاشقان را بیان کرد و به این نتیجه رسید که قلب پاک، به خدا نزدیک می‌شود.
چهر دل آرای توام الکتاب
لعل دل آرای تو فصل الخطاب
هوش مصنوعی: چهرهٔ زیبا و دل‌انگیز تو برای من مانند کتابی است که هر بار با دیدنش دل‌ام شاد می‌شود و به عنوان سخن اصلی و مهم حرف‌های دل‌ام محسوب می‌شود.
نسخه هستی ز جمال تو بود
صورت آدم بمثال تو بود
هوش مصنوعی: در واقع، وجود انسان به دلیل زیبایی و چهره تو شکل گرفته است و تجلی زیبایی تو در صورت آدم نمایان است.
هر چه پدید آید از این شش جهت
نقشه ای از عکس خیال تو بود
هوش مصنوعی: هر چه در دنیا وجود دارد و از این شش جنبه شکل می‌گیرد، در واقع بازتابی از تصویر و خیالی است که در ذهنت می‌پرورانی.
سر حقیقت که ندانست کس
نکته ای از دانه خال تو بود
هوش مصنوعی: هیچکس به عمق حقیقت پی نبرد و تنها نشانه‌ای از زیبایی و ویژگی خاص تو باقی ماند.
روز قیامت که خدا وعده داده
مژده ای از روز وصال تو بود
هوش مصنوعی: در روز قیامت، که خداوند وعده داده است، خبر خوشی وجود دارد که به روز پیوستن و همراهی تو مربوط می‌شود.
عرش معظم که نیاید بوهم
مسندی از عز و جلال تو بود
هوش مصنوعی: عرش بزرگ و با عظمت تو را نمی‌توان تصور کرد، زیرا تنها نشانه‌ای از بزرگی و جلال تو است.
هرچه بتورات و بانجیل گفت
حضرت حق، وصف کمال تو بود
هوش مصنوعی: هرچه که در تورات و انجیل توسط خداوند بیان شده، توصیف کننده کمال و خوبی‌های توست.
هر چه خدا گفت و پیمبر شنید
در نبی از صورت حال تو بود
هوش مصنوعی: هر آنچه خداوند گفت و پیامبر شنید، در وجود تو و حال تو نمایان است.
فاکهه مریم و خوان مسیح
لقمه ای از خوان و نوال تو بود
هوش مصنوعی: میوه‌های مریم و سفره مسیح، بخشی از نعمت و بخشش تو بود.
خانه معمور که شد بر فلک
صفحه ای از صف نعال تو بود
هوش مصنوعی: چگونه می‌توان خانه‌ای آباد و پر رونق را بر فراز آسمان تصور کرد که نمایانگر صفای وجود تو باشد.
چشمه تسنیم و شراب طهور
جرعه ای از عذب زلال تو بود
هوش مصنوعی: چشمه تسنیم و شراب پاک، جرعه‌ای از آب زلال و خوشگوار تو بود.
سفره احسان تو روزی نهاد
خلق جهانرا که عیال تو بود
هوش مصنوعی: احسان و مهربانی تو مانند سفره‌ای است که روزی و نیاز مردم را فراهم کرده، چرا که آفرینش و تمام موجودات به تو وابسته‌اند و تحت نظر تو هستند.
مهر که پوید بفلک روز و شب
پیک و برید مه و سال تو بود
هوش مصنوعی: خورشید که به آسمان می‌دود، شب و روز را می‌سازد و زمان و ماه‌های تو را می‌برد و از آن‌ها عبور می‌کند.
دم مزن ای دل که همه دم علی است
روح خدا در تن آدم علی است
هوش مصنوعی: ای دل، سخن نگویید که هر نفس در آن وجود علی موج می‌زند و روح خداوند در وجود آدمی به شکل علی است.
روز ازل کادم و عالم نبود
جلوه ای از روی علی کم نبود
هوش مصنوعی: در آغاز روزگار، وقتی هنوز جهان خلق نشده بود، جلوه ای از زیبایی و شکوه وجود علی (علی بن ابی‌طالب) هرگز کم نبود.
آدم اگر چهره نسودی بخاک
بر در پیرم علی، آدم نبود
هوش مصنوعی: اگر کسی چهره‌اش به خاک نرسد، در واقع هیچ‌گاه آدم نخواهد بود.
مرغ گل ار یافت بتن جان و دل
از دم عیسی بجز این دم نبود
هوش مصنوعی: اگر پرنده‌ای که نماد زیبایی و عشق است، جان و دلش را از دم عیسی به دست آورد، غیر از این دم نمی‌توانست باشد.
نخلفه مریم نشدی بار ور
سایه اش ار بر سر مریم نبود
هوش مصنوعی: اگر سایه مریم بر سرت نبود، نباید انتظار داشته باشی که در زندگی همچون او به موفقیت و برکتی برسی.
ای که نه گر کلک تو دادی نظام
دفتر ایجاد منظم نبود
هوش مصنوعی: تو که با اثر نیکو و زیبای خود، همه چیز را به نظم و انضباط می‌کشی، در حقیقت اگر قلم تو نبود، زندگی من هرگز چنین منظم و مرتب نمی‌شد.
کعبه ز میلاد تو این رتبه یافت
ورنه بدین پایه معظم نبود
هوش مصنوعی: کعبه به خاطر تولد تو این مقام و عظمت را پیدا کرد، و گرنه به این درجه ارزشمند نمی‌رسید.
در شب معراج که حق با رسول
گفت سخن، غیر تو محرم نبود
هوش مصنوعی: در شب معراج، زمانی که خداوند با پیامبر سخن گفت، هیچکس جز تو که برگزیده هستی، اجازه شنیدن آن را نداشت.
کیستی ای آنکه همه عالمی
گر تو نبودی همه عالم نبود
هوش مصنوعی: تو کیستی که اگر تو نبودی، تمام عالم وجود نداشت؟
گر ننهادی تو بهستی قدم
نام و نشان زادم و خاتم نبود
هوش مصنوعی: اگر تو در زندگی من نبودي، نه نام و نشانی از من بر جا می‌ماند و نه نشانی از سرنوشت من باقی می‌ماند.
در ره دل کی بدی این پیچ و تاب
کر شکن زلف تو را خم نبود
هوش مصنوعی: در مسیر عشق، هیچ چیز نمی‌تواند به زیبایی گردش موهای تو باشد.
فاش بگو کاول و آخر علی است
در دو جهان باطن و ظاهر علی است
هوش مصنوعی: صریحاً بگو که علی هم در آغاز و هم در پایان، در همه واقعیات و دنیای پنهان و آشکار حضور دارد.