گنجور

شمارهٔ ۶۶

هر سر که بسودای طلب باختنی نیست
در پای سگ کوی تو انداختنی نیست
این رایت عشق است که جز بر سر منصور
این آیت فتح و ظفر افراختنی نیست
یکران فلک را که بود خنک سلیمان
پی کن که بمیدان طلب تاختنی نیست
روئین دل و آهن جگران راست سزاوار
بر شیشه دلان تیغ فنا آختنی نیست
هستی همه در باز که در نرد محبت
گر بردنی هست بجز باختنی نیست
نشناخت کسی راز غم عشق و جز این راز
در علم طلب نکته آشناختنی نیست
هر کس بخیال خود از این نکته باریک
پرداخت بسی قصه و پرداختنی نیست
منکر مشو افسانه پروانه و شمع است
کاین قصه بود سوختنی ساختنی نیست

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

هر سر که بسودای طلب باختنی نیست
در پای سگ کوی تو انداختنی نیست
هوش مصنوعی: هیچ‌کس که به دنبال خواسته‌ای باشد، نباید امیدی به باختن داشته باشد؛ زیرا حتی گذاشتن اعتراض در پاهای کسی که به عشق تو به زمین افتاده، ممکن نیست.
این رایت عشق است که جز بر سر منصور
این آیت فتح و ظفر افراختنی نیست
هوش مصنوعی: این پرچم عشق تنها بر بالای سر منصور قرار گرفته است و نشانه‌ای از پیروزی و موفقیت نمی‌تواند جایی دیگر برافراشته شود.
یکران فلک را که بود خنک سلیمان
پی کن که بمیدان طلب تاختنی نیست
هوش مصنوعی: در اینجا به مفهوم این جمله اشاره می‌شود که کسی مانند سلیمان می‌تواند بر آسمان‌ها و زمین تسلط یابد و در زمین به دنبال خواسته‌ها و تلاش‌هایش برود؛ چرا که به راحتی نمی‌توان به آنچه می‌خواهیم رسید. به عبارت دیگر، به دست آوردن و رسیدن به اهداف نیازمند تلاش و جستجو است.
روئین دل و آهن جگران راست سزاوار
بر شیشه دلان تیغ فنا آختنی نیست
هوش مصنوعی: دل‌های محکم و شجاع به مانند سنگ آهن هستند و شایسته است که در برابر تیرگی‌های دنیای فانی از خود محافظت کنند؛ زیرا آنها نمی‌توانند آسیب‌پذیری دل‌های حساس و شکننده را تحمل کنند.
هستی همه در باز که در نرد محبت
گر بردنی هست بجز باختنی نیست
هوش مصنوعی: وجود تمام چیزها در این است که اگر در بازی عشق وارد شوی، جز باختن چیزی برایت باقی نمی‌ماند.
نشناخت کسی راز غم عشق و جز این راز
در علم طلب نکته آشناختنی نیست
هوش مصنوعی: هیچ‌کس نتوانسته است راز غم عشق را درک کند و از این راز، چیزی در علم و دانش نیست که قابل فهم و آموختن باشد.
هر کس بخیال خود از این نکته باریک
پرداخت بسی قصه و پرداختنی نیست
هوش مصنوعی: هر کسی به تصور خود فکر می‌کند که درباره‌ی این موضوع می‌تواند داستان‌ها و نکته‌های زیادی بگوید، در حالی که حقیقت این است که این موضوع آنقدرها هم عمیق و پیچیده نیست.
منکر مشو افسانه پروانه و شمع است
کاین قصه بود سوختنی ساختنی نیست
هوش مصنوعی: به باور نیاورید که داستان پروانه و شمع تنها یک افسانه است، زیرا این قصه واقعی است و بر اساس سوختن و آتش گرفتن ساخته شده است.